سنگربان راستین اسلام
تاثیر بیان
آیت الله شیخ عباس قمی سنگربان راستین اسلام شبهاى پنجشبنه و جمعه در مدرسه میرزا جعفر واقع در صحن مطهر رضوى علیه السلام به عنوان درس اخلاق براى طلاب علوم دینى منبر مىرفتند،
طلاب و علماء كثیری از شهر در آن مجلس شركت مىكردند و منبر ایشان حدود دو ساعت و نیم تا سه ساعت طول مىكشید و در مباحث مختلف اخلاقى سخن مىگفت. واعظ دانشمند و مشهور جناب آقاى راشد كه در آن زمان یكى از طلاب حاضر در مجلس حاج شیخ بوده است .
در رابطه با نفوذ سخنان ایشان چنین مىگوید: اثر یك منبر ایشان در دو شب تا یك هفته در ما باقى بود. در طول یك هفته مضامین سخنان آن مرحوم در اعماق دل ما ریشه دوانیده و ما را به خود مشغول داشته بود! به طورى كه تا هفته بعد كاملا تحت تأثر آن بودیم! سخنان نافذ آن مرحوم چنان بود كه تا یك هفته انسان را از پندارهاى ناروا و گناهان باز مىداشت و به خداوند متعال متوجه مىكرد.
در مورد تأثیر سخنان حاج شیخ عباس قمى و نورانیتى كه از نقل كلام اهل بیت علیهم السلام در دلها جا مىگرفت به بیانات ارزشمند یكى از علماى سرشناس و شهیر نجف توجه كنید:
وقتى كه حاج شیخ عباس قمى در منبر حدیث نقل مىكرد و سلسله سند روایان هر حدیث را ذكر مىنمود و مختصرى از شرح حال هر كدام را بیان مىكرد پس از معرفى آخرین راوى به امام صادق علیه السلام مىرسید، چنان بود كه گوئى شنونده امام علیه السلام را مىدید، با همان عظمت و مهابت و مقام شامخ امامت بود.
آقاى محمود شهابى استاد دانشگاه تهران كه در سالهاى 1338 و 1339 قمرى ایشان را در مشهد درك كرده است در زمینه تأثیر كلام حاج شیخ مىنویسد: مرحوم حاج شیخ عباس قمى بى مبالغه خود چنان بود كه براى دیگران مىخواست، و چنان عمل مىكرد كه به دیگران تعلیم مىداد.
سخنان و مواعظ او چون از دل خارج مىشد و با عمل توأم بود لاجرم بر دل مىنشست و شنونده را به عمل وا مىداشت. هر كس او را با آن حال صفا و خلوص مىدید عالم بود یا جاهل، عارف بود یا عامى، بازارى بود یا ادارى، فقیر بود یا غنى وقتى سخنان سر تا پا حقیقت را از او مىشنید، بى اختیار انقلابى در حال وى پدید مىآمد، و تحت تأثیر بیانات صادقانه و نصایح مشفقانه او واقع مىشد و به فكر اصلاح حال خویش افتاد.
نویسنده خستگى ناپذیر
محدث قمى علاقه شدیدى به مطالعه و تألیف داشت از فرصتها حداكثر استفاده را مىكرد با اینكه مبتلا به یك بیمارى ریوى بود و نشستن و برخاستن برایش مشكل مىشد ولى شبانه روز كار مىكرد.
او عاشق كتاب و مطالعه به ویژه نوشتن بود خوب و سریع و با خط زیبا و نستعسن مىنوست تا آنجا كه در اثر نوشتن دو طرف انگشتانش كه قلم بدست مىگرفت بر آمدگى داشت. شیخ آقا بزرگ تهران نزدیكترین یار او مىفرماید:
«او پیوسته سرگرم كار بود. عشقى شدید به نوشتن و تألیف و بحث و تحقیق داشت، هیچ چیز او را از این شوق و عشق منصرف نمىكرد و مانعى در این راه نمىشناخت».
این نویسنده خستگىناپذیر وقتى با دوستانش به مسافرت مىرفت بعد از صرف غذا قلم و كاغذ و كتاب بر مىداشت و در گوشه خلوتى مشغول مىشد وقتى رفقایش مىگفتند: حاج شیخ! صبر كن قدرى صحبت كنیم مىگفت: «شما مىروید ولى اینها مىماند»؛ برخى از تألیفات یادگار همین اوقات لحظات كوتاه سفر مىباشد.
محدث قمى و قرآن
این دانشمند عالیقدر در رشتهاى مختلف علوم اسلامى متبحر بود و از جمله در علوم قرآنى اطلاعات وسیعى داشت ایشان نتیجه مطالعات و آموختههاى قرآنى خویش را در قالب كتابى گرانسنگ بنام «الدر النظیم فى لغات القرآن العظیم» در موضوع واژهشناسى قرآن به رشته تحریر در آورده است.
حاج شیخ عباس كتابش را از آثار كهن و مورد اعتماد دانشمندان اسلامى همچون «صحاح اللغة» جوهرى «مفردات» راغب - «اساس البلاغه» زمخشرى - «قاموس المحیط» و سایر كتب مربوطه گلچین كرده و در طبقى بس وزین به شیفتگان معارف قرآن عرضه داشته است.
امر به معروف و نهى از منكر
محدث قمى در بازداشتن افراد از كارهاى زشت و ناروا خیلى جدى بود و در اجراى امر به معروف و نهى از منكر فقط رضایت حق تعالى را در نظر مىگرفت و از ملازمت مردم در عمل به تكلیف الهى نمىهراسید و ملاحظه كسى را نمىكرد.
منابع:
1 - ریحانةالادب .
2 - فوائد الرضویه.
3- گلشن ابرار
4 - حاج شیخ عباس قمى، مرد تقوا و فضیلت.
تهیه و فرآوری: فریادرس گروه حوزه علمیه
