سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات (جلسه دوم)
دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارت‌های پرکاربرد که در بسیاری از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، مهارت سوراخ کردن و خزینه کاری قطعات است که در ادامه مطالب قبلی در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه می‌شود.
به کارگیری دریل‌های دستی:
برای اجرای سوراخ‌کاری روی قطعات چوبی لازم است به ترتیب زیر عمل کنید:
1- نقشه کار را به طور دقیق مطالعه کنید.
2- نقاطی را که باید سوراخ‌کاری شوند از روی نقشه به قطعه کار منتقل و خط‌کشی کنید.
3- محل سوراخ‌ها را با درفش علامت‌گذاری و کمی گود کنید.
4- مته دستی مناسب را انتخاب کرده آن را در سه‌نظام دریل محکم کنید.
5- قبل از انجام سوراخ‌کاری، با گونیای 90 درجه عمود بودن مته و دریل را نسبت به سطح کار آزمایش کنید.
7- توجه داشته باشید اگر از سرمته‌های نیش‌دار استفاده می‌کنید و سوراخ مورد نظر دوطرفه است، برای جلوگیری از لاشه شدن و کندگی پشت قطعه کار، حتماًً از چوب کمکی استفاده کنید.
8- دقت کنید اگر نخواستید از چوب کمکی استفاده کنید، سوراخ‌کاری را از دو طرف انجام دهید.
9- برای سوراخ‌های کنج که تحت زوایای معینی باید سوراخ شوند، گونیای بازشو را مطابق زاویه مورد نظر تنظیم کرده روی سطح کار قرار دهید؛ سپس مته و تنه مته خود را مطابق تیغه گونیا تنظیم کرده و شروع به سوراخ‌کاری کنید.
10- برای سوراخ‌کاری‌های ظریف با قطر کم، از دریل‌های دستی گیربکسی، چرخ‌دنده‌ای و آچار فشاری استفاده کنید (شکل‌های 1 و 2).
شکل‌های 1و 2. به کارگیری دریل‌های دستی
11- در سوراخ‌های یک‌طرفه کنترل عمق سوراخ الزامی است. برای این کار یا از وسایلی که به همین منظور برای دریل‌های مختلف ساخته شده و در بازار موجود است استفاده کنید یا همان‌طور که در مطالب قبلی گفته شد، یک قطعه چوب با طول مورد نظر که وسط آن با همان سر مته مورد استفاده سوراخ شده باشد، به کار برید و یا این‌که به اندازه عمق لازم سر مته را از نیش تا ارتفاع مورد نظر اندازه گرفته بالای اندازه را با نوار چسب بچسبانید تا در موقع سوراخ‌کاری از این اندازه پیش‌تر نروید.
به کارگیری دریل‌های برقی و پنوماتیکی و ضربه‌ای:
برای انجام سوراخ کاری‌های مختلف، چه سوراخ‌کاری با دریل‌های دستی و چه سوراخ کاری یا دریل‌های دستی برقی و غیره باید نکاتی را که در بالا (بندهای 1 لغایت 5 و بندهای 7، 8 و 9 و 11) گفته شد رعایت کنید.
هنگام استفاده از دریل‌های برقی باید دقت کنید که وارد آوردن فشار بیش از حد ممکن است باعث شکسته شدن مته یا کج شدن آن بشود.
اگر می‌بینید مته خوب و راحت پیش نمی‌رود و باعث دود کردن و سوزاندن چوب می‌شود، فشار زیاد چاره آن نیست، در این موارد باید بدانید که مته مورد استفاده تیز نیست؛ بنابراین آن را عوض کرده یا دوبار تیز کنید.
هم‌چنین وقتی که مته بیش از قطر خود شعاع گردشی را طی می‌کند باید بدانید که مته کج شده به اصطلاح لنگ می‌زند. لازم است آن را از دریل جدا کرده با کمک و راهنمایی مربی خود آن را صاف کنید.
برای استفاده از دریل‌های پنوماتیکی ابتدا دریل را که متناسب با نوع کار انتخاب کرده‌اید، کنترل کنید تا از سلامت آن مطمئن شوید؛ سپس شیلنگ هوای فشرده را به آن وصل و فشار هوا را تنظیم کنید.
اهرم جریان دمنده هوا را فشار دهید تا از حرکت دورانی دریل مطمئن شوید؛ سپس مته مناسب به سه‌نظام دریل ببندید و آن را کنترل کنید تا لنگ نباشد.
در موقع سوراخ‌کاری، اگر سوراخ ظریف است، اهرم هوا را کم فشار دهید و در صورت نیاز اهرم هوا را تا انتها فشار دهید و از حداکثر قدرت دریل استفاده کنید.
برای سوراخ‌کاری مواد سخت از دریل ضربه‌ای استفاده کنید و کلید روی دریل را برای حرکت چکشی تنظیم کنید.
مطالب مرتبط:
سوراخ کردن و خزینه‌کاری قطعات (جلسه اول)
بخش پژوهش‌های دانش آموزی تبیان، تهیه: علیرضا سرمدی
تنظیم: منا جاسبی
به کارگیری دریل‌های دستی:
