تبیان، دستیار زندگی
نیرومحركه در میله متحرّك شبیه نیرومحركه دو سر باتری است. البته نیرومحركه باتری به‌وسیله واكنش‌های شیمیایی حاصل می‌شود ولی نیرومحركه حركتی به‌واسطه حركت میله در میدان مغناطیسی به‌وجود می‌آید.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نیرومحركه حركتی

نیرومحركه القاء شده در رسانای متحرّك

نیرومحركه حركتی

به نظر شما وقتی یك رسانا در میدان مغناطیسی حركت می‌كند چه اتفاقی روی می‌دهد؟

به نظر شما اگر میله رسانا بتواند خطوط میدان را قطع كند آن گاه چه اتفاقی برای بارهای میله روی می‌دهد؟   نیرومحركه حركتی

برای بررسی این سوال ها به فیلم زیر توجّه كنید.

برای مشاهده فیلم اینجا را کلیک کنید.

نیرومحركه حركتی

وقتی میله رسانا در میدان مغناطیسی یك نواخت حركت می‌كند، نیرو محركه‌ای در میله القاء می‌شود.

در این حالت خاص نیرومحركه‌القایی بر اثر نیروی مغناطیسی وارد بر بارهای متحرّك پدید می‌آید. فرض كنید همانند شكل روبه‌رو میله‌ای به طول L به سمت راست حركت كند.

سرعت میله (V) ثابت و عمود بر میدان مغناطیسی یكنواخت B است. هر ذرّه باردار در میله نیز با سرعت V حركت نموده و متحمّل نیروی مغناطیسی به‌اندازه F=qVB می‌گردد.

بنا به قاعده دست راست می‌توان نتیجه گرفت كه بارهای متحرّك، كه در این جا الكترون ها هستند، به سمت پایین میله رانده می‌شوند. بر اثر این حركت بارها، مقدار بار مساوی و مثبت در قسمت بالایی میله جمع می‌گردد.

ین انباشت بار مثبت و منفی در طرفین میله آنقدر ادامه می‌یابد تا اینكه نیروی الكتریكی جاذبه‌ای كه آنها به یكدیگر وارد می‌كنند برابر اندازه نیروی مغناطیسی شود. وقتی دو نیرو با هم برابر شدند، تعادل حاصل می‌شود و دیگر جداسازی بار ادامه نمی‌یابد.

نیرومحركه حركتی

جدا شدن بارها بر روی طرفین میله متحرّك باعث به‌وجود آمدن نیرومحركه‌القایی می‌گردد. ازآن جا كه این نیرو محركه از حركت بارها در میدان مغناطیسی نشأت گرفته است بنابراین به آن نیرومحركه حركتی می‌گویند.

نیرومحركه حركتی

تا زمانی كه میله حركت می‌كند نیرومحركه در میله وجود خواهد داشت. اگر میله متوقف شود، نیروی مغناطیسی ناپدید می‌شود و در نتیجه نیروی جاذبه الكتریكی باعث بازگشت بارهای مثبت و منفی می‌شود و بر اثر آن نیروی محركه از بین می‌رود.
نیرومحركه در میله متحرّك شبیه نیرومحركه دو سر باتری است. البته نیرو محركه باتری به‌وسیله واكنش‌های شیمیایی حاصل می‌شود ولی نیرومحركه حركتی به‌واسطه حركت میله در میدان مغناطیسی به‌وجود می‌آید.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مجید محسنی
تنظیم : نسیم گنجی منش