نیرومحركه القائی٢
شاید نكته جالبی در درس گذشته نظر شما را جلب كرد. وقتی آهن‌ربا به سمت سیم پیچ حركت نموده یا از آن دور می‌شود آمپر‌سنج جریانی را نشان می‌دهد.
برای مشاهده فیلم اینجا را کلیک کنید.
به شكل های زیر توجّه كنید...
در این تصویر آهن‌ربا و سیم پیچ متصّل به آمپر‌سنجی را می‌بینید.
وقتی هیچ حركت نسبی بین آهن‌ربا و سیم پیچ وجود ندارد، آمپر‌سنج جریان صفر را نشان می‌دهد.
بنابراین هیچ باری حركت نمی‌كند.
به هر حال وقتی آهن‌ربا به سمت سیم پیچ حركت می‌كند، آنگاه جریان I ظاهر می‌شود.
در واقع وقتی آهن‌ربا به سیم پیچ نزدیك می‌شود میدان به‌وجود آمده در محل سیم پیچ قوی و قوی تر می‌شود.
پس این میدان در حال تغییر است كه جریان را به‌وجود آورده است.
وقتی آهن‌ربا از سیم پیچ دور می‌شود، جریان الكتریكی مجدداً به‌وجود می‌آید اما این بار جهت جریان معكوس است.
در این حالت با دور شدن آهن‌ربا میدان مغناطیسی در محل سیم پیچ ضعیف و ضعیف تر می‌شود. به‌عبارت دیگر، این میدان مغناطیسی در حال تغییر است كه جریان الكتریكی به‌وجود می‌آورد.
در اشكال فوق اگر آهن‌ربا ساكن باشد و سیم پیچ به سمت آن حركت داده شود باز هم جریان الكتریكی به‌وجود می‌آید.
زیرا در این حالت نیز میدان مغناطیسی درون سیم پیچ (در حال نزدیك یا دور شدن) تغییر می‌كند. پس حركت نسبی بین آهن‌ربا و سیم پیچ كافی است تا جریان به‌وجود آید و این اهمیت ندارد كه كدام یك حركت می‌كنند.
ازآن جا كه برای به‌وجود آمدن جریان همیشه نیرو محركه‌ای لازم است بنابراین در این جا خود سیم پیچ باعث (و چشمه) نیرو محركه است. به این نیرو محركه، نیرومحركه‌القایی می‌گویند.
بنابراین میدان مغناطیسی در حال تغییر می‌تواند نیرومحركه‌ای را در سیم پیچ القاء كند و این نیرومحركه است كه منجر به جریان القائی می‌گردد.
 |  |  |  |
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مجید محسنی
تنظیم: نسیم گنجی منش
