پلی در اندوه فراموشی

نمای زیبا و باستانی آن وسوسه‌ات می‌كند تا خودت را به روی پل برسانی و روی سنگفرش آن قدمی بزنی. روی پل بیستون كه می‌ایستی، آب زلال رودخانه «دینور» آب نگاهت را تا آنجا كه چشم كار می‌كند با خود می‌برد و خنكای نسیمی كه از اطراف پل به صورتت می‌خورد، روحت را تازه می‌كند.

طبیعت زیبای كنار پل بیستون، روستای قدیمی مجاور آن با مردمانی مهمان‌نواز و خونگرم و چشم‌انداز بی‌بدیل كوه بیستون، مكانی آرام و دلنشین را در تمامی فصول سال بخصوص فصل بهار رقم می‌زند.

پل بیستون كه به پل شاه‌عباس، پل صفوی و پل كهنه نیز معروف است یكی از آثار ملی كشور به شمار می‌رود كه نه‌تنها از نظر تاریخی كه به لحاظ معماری نیز از ارزش و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

این پل با 144 متر طول و حدود هشت متر عرض از استحكام بسیار زیادی برخوردار است. پایه‌های پل بیستون به استثنای پایه‌های كناری، دارای یلان شش ضلعی است و تمام سنگ‌های روكار پایه‌ها، از سنگ‌های تراش دامنه كوه بیستون است.

نمای شمالی این پل كه دو دهانه بزرگ و سه دهانه كوچك دارد، با آجر‌های مربع‌شكل و رنگ‌های زرد كمرنگ، زرد اخرایی، زرد متمایل به قرمز و قرمز تیره تزئین شده كه هنگام درخشش خورشید از جلوه‌ای خاص برخوردار است.

طی این سال‌ها آجر‌های رنگارنگ پل بیستون به دلیل هنری كه در پختشان به كار رفته، آسیبی ندیده و هنوز هم شكننده نیستند، اما متاسفانه نمای جنوبی پل دستخوش تغییراتی شده است. این پل شش بار در دوره‌های مختلف مرمت شده است.

به اعتقاد كاوشگران، پایه‌های سنگی پل در دوره ساسانی بنا شده است، زیرا با توجه به اهمیت و اعتبار خاص منطقه بیستون، در دوره پادشاهی خسرو دوم، در این محوطه تاسیساتی بنا شده كه هرگز تكمیل نشده و احتمالا این پل نیز از آن جمله بوده است. ساخت بخش فوقانی پل به زمان حسنویه‌ها و بازسازی قسمت‌های زیادی از پل به زمان ایلخانی منسوب می‌شود.

در زمان پهلوی اول نیز نیرو‌های متفقین اقدام به بازسازی كامل دهانه دوم پل كرده‌اند و مورخان سنگفرش فوقانی پل را حاصل كار آنان دانسته‌اند.

در سال‌های اخیر گرچه میراث فرهنگی بخش‌هایی از پل از جمله بستر و پایه‌های سنگی را بازسازی كرده است، اما متاسفانه سهل‌انگاری‌هایی در این بازسازی به چشم می‌خورد كه ممكن است پل بیستون را كه یادگاری به جا مانده از هنر معماران سلسله‌های مختلف تاریخی است، به ورطه نابودی بكشاند.

برگرفته از جام جم