تبیان، دستیار زندگی
گزارشی ازسفیر کنفرانس گوادلوپ در ایران
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سفر مخیانه ژنرال هایزر به ایران!


 گزارشی ازسفیر کنفرانس گوادلوپ در ایران

ژنرال هایرز

متعاقب کنفرانس گوادلوپ بود که ژنرال رابرت هایزر، معاون وقت فرمانده نیروی هوایی آمریکا در اروپا به عنوان فرستاده ویژه واشنگتن در روز چهارم ژانویه 1979 (14 دی 1357) بدون اطلاع قبلی با یک هواپیمای نظامی از بروکسل عازم تهران شد و بدون فوت وقت مذاکرات خود را با فرماندهان نظامی آغاز کرد.

وی برای مأموریتی ویژه در تاریخ 14 دی 1357 به تهران آمد تا دولت آمریکا را در تصمیم‌گیری‌های بعدی و اطلاع از اوضاع ایران یاری کند. او در طول مدت اقامت بیش از یک ماههء خود در ایران، فقط یک بار به دیدار محمدرضا پهلوی رفت و در آن جلسه، از روز و ساعت خروج محمدرضا پهلوی از ایران مطلع شد. علیرغم اینکه سفر وی به صورت محرمانه انجام شده بود، اما خبر ورود وی در دو روز بعد، یعنی در 16 دی 1357 فاش شد.

این خبر در روزنامه‌های عصر روز 16 دی 1357 اعلام شده بود که معاون فرماندهی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بدنبال تشکیل کنفرانس سران در «گوادلوپ» و در ساعات اوّلیه کنفرانس با مأموریت ویژه‌ای از طرف دولت آمریکا به تهران اعزام شده ‌است. این جریان موجب پخش شایعاتی در میان مردم می‌گردد که آمریکا می‌خواهد مجدداً کودتایی شبیه کودتای 28 مرداد در ایران به راه بیندازد. رادیوهای خارج از ایران نیز گزارش دادند، این ژنرال چهار ستاره که نام او «رابرت هایزر» می‌باشد، با مقامات نظامی ایران دیدار و گفتگو کرده است و هدف دیدار او از ایران مشخص نشده است.

وقتی از هادینگ کارتر پرسیده شد آیا دولت آمریکا از استقرار ارتشیان ایران در پادگان‌ها راضی است او جواب داد کاملاً این طور است، هیچ دلیلی نمی‌بینم که غیر از این باشد

هایزر در کتاب خاطراتش نوشته است: «من برای بررسی این مسأله، مخفیانه به تهران آمدم که کودتا چگونه میسر است و آیا اصلاً به مصلحت هست یا نه؟ پس از بررسی‌های بسیار، از واشنگتن دستور رسید که دولتی قوی به رهبری شاپور بختیار تشکیل شود. در صورتی که این کار شکست بخورد کودتای نظامی انجام خواهد شد.»

به نوشتهء سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی هایزر در ماموریت ایران چهار موضوع را دنبال می‌کرد:

ممانعت از عملیات خودسرانه و حساب نشده ارتش پس از فرار شاه از ایران

موظف‌سازی ارتش به حمایت از دولت بختیار و کودتای نظامی در صورت لزوم

مشخض‌سازی سرنوشت قراردادهای فروش سلاح‌های پیشرفته آمریکا به ایران

ممانعت از بتصرف ‌درآمدن وسایل و سلاح‌های مدرن آمریکا در ایستگاه‌های رادار در ایران توسط شوروی

ژنرال هایرز

اما در نهایت با گسترش دامنهء اعتراضات و انقلاب، کاری از دست هایزر و کاخ سفید برنیامد و چند روز پیش از پیروزی انقلاب تهران را ترک کرد.

روزنامه اطلاعات در روز 18 بهمن 1357 با انتشار خبر خروج هایزر از ایران نوشت: «به گفته منابع آمریکایی هایزر ماموریت داشت در طول اقامت خود در ایران فرماندهان ارتش را از دست زدن به کودتا باز دارد. به گفته این مقام‌ها هایزر ماموریت خود را با موفقیت محدود به پایان رسانده و پس از بازگشت به آمریکا، جیمی کارتر و سایر رهبران دولت آمریکا در جریان اقدام‌های خود قرار داده و سپس به اروپا بازگشته است. وی معاون فرمانده نیروهای آمریکا در اروپا است. به گفته بعضی مقام‌ها علت ترک ایران بوسیله هایزر آن بود که اقامت وی به احساسات ضد آمریکایی در ایران دامن می‌زد.»

بر اساس گزارش اطلاعات: «در آمریکا رسما اعلام شده بود که سفر هایزر با تلاش‌های آمریکا در مورد مسئله وجود سلاح‌های پیشرفته آمریکایی موجود در ایران بستگی داشته است، اما مقام‌های نزدیک به دولت آمریکا می‌گویند ماموریت اصلی هایزر آن بود که بکوشد ارتشیان را ترغیب به کنار ماندن از آشوب‌های سیاسی نماید.»

هادینگ کارتر سخنگوی وزارت خارجه وقت آمریکا همزمان با اعلام پایان ماموریت هایزر در ایران گفت: «ماموریت هایزر آن بوده است که با مقام‌های نظامی ایران درباره روابط نظامی دو کشور و فروش اسلحه گفت‌وگو کرده و نیز در مورد حمایت آمریکا از قانون اساسی و دولت بختیار با آنان مشورت نماید و امیدوار باشد که نظامیان ایران نیز از (بختیار) حمایت کنند. هایزر بعضی مسائل ناشی از وضع سیاسی و اقتصادی ایران را مورد بحث قرار داده و نتیجه آن کاملاً رضایت‌بخش بوده است.»

در آمریکا رسما اعلام شده بود که سفر هایزر با تلاش‌های آمریکا در مورد مسئله وجود سلاح‌های پیشرفته آمریکایی موجود در ایران بستگی داشته است، اما مقام‌های نزدیک به دولت آمریکا می‌گویند ماموریت اصلی هایزر آن بود که بکوشد ارتشیان را ترغیب به کنار ماندن از آشوب‌های سیاسی نماید

وقتی از هادینگ کارتر پرسیده شد آیا دولت آمریکا از استقرار ارتشیان ایران در پادگان‌ها راضی است او جواب داد کاملاً این طور است، هیچ دلیلی نمی‌بینم که غیر از این باشد. هادینگ کارتر گفت حقیقت آن است که ارتش ایران از قانون اساسی حمایت می‌کند و این حقیقت را دولت بختیار بطور خصوصی و عمومی بارها اعلام کرده است. هادینگ کارتر در ضمن گفت آمریکا از دولت بختیار در برابر آیت‌الله خمینی که اعلام حکومت اسلامی کرده است پشتیبانی می‌کند و گفت ما دولت بختیار را دولت ایران می‌شناسیم و ادامه داد ما به روابط خود با این دولت ادامه داده و خواهیم داد.

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان


منبع :تاریخ ایرانی