تحریم بانک مرکزی و اقتصاد آمریکا
پس از انگلیس و کانادا، آمریکا نیز تحریم بانک مرکزی ایران را بررسی می‌کند. این در حالی است که تحریم بانک مرکزی در جهان، بی سابقه است و البته در صورت پیوستن آمریکا به این دو کشور، همچنان راه بسیاری برای فراگیر کردن آن در پیش است.
روز چهارشنبه (23 آذر، چهاردهم دسامبر) مجلس نمایندگان آمریکا، طرح تحریم بانک مرکزی ایران را تصویب کرد که در صورت امضای باراک اوباما، این طرح به قانون تبدیل شده و لازم‌الاجرا خواهد بود.
بنا بر این گزارش، به موجب طرح قانونی جدید، همه شرکت‌های مالی و تجاری که با بانک مرکزی ایران، وارد قراردادهای انتقال پول، گشایش اعتبارات ارزی و بازرگانی و هر گونه داد و ستد پولی شوند، در چهارچوب قوانین فدرال آمریکا، جریمه مالی خواهند شد و در صورتی که این کار تکرار شود، نمایندگی‌‌های این‌شرکت‌ها در آمریکا، به دادگاه فرا خوانده می‌شوند و می‌توان آنها را مجازات کرد.
این طرح روز چهارشنبه با رأی بالایی در مجلس نمایندگان به تصویب رسید و روز پنجشنبه نیز با 86 رأی موافق در برابر 12 رأی مخالف از تصویب سنا گذشت و اکنون به کاخ سفید فرستاده شده است که پس از امضای رئیس‌جمهور رسما ابلاغ و اعمال خواهد شد. با توجه به تعطیلی شنبه و یکشنبه، اکنون ثانیه‌شمار تحریم در دستان اوباماست.
نگرانی‌های آمریکایی؛ آیا تحریم به ضد خود تبدیل می‌شود؟
به گزارش «دویچه وله»، تحریم بانک مرکزی ایران، احتمالاَ پیامدهای منفی برای اقتصاد جهان به همراه خواهد داشت؛ افزایش آنی بهای نفت و ضررهای مالی به متحدان آمریکا، از جمله هزینه‌هایی است که واشنگتن به رغم تشدید تحریم‌ها می‌خواهد آنها را کاهش دهد.
دولت ایالات متحده در حال بررسی راه‌هایی است که برای اعمال تحریم بانک مرکزی ایران پیش روی دارد تا در پایان کار، راهی را در پیش گیرد که کمترین خسارت‌ها را برای متحدان و هم‌پیمانان آمریکا در سراسر جهان به همراه داشته باشد.
این گزارش می‌افزاید، به رغم حمایت چشمگیر سنا و کنگره از طرح گسترش تحریم‌ها علیه ایران دولت آمریکا در آغاز با آن مخالفت کرده بود. برخی از متحدان آمریکا در اروپا و آسیا از ایران نفت وارد می‌کنند و برای معاملات خود با این کشور، نیازمند انتقال وجوه از طریق بانک مرکزی ایرانند؛ بنابراین، طرح پیشنهادی نمایندگان کنگره ممنوعیت‌های گسترده‌ای پیش‌روی نهادها و مؤسسات مالی طرف حساب با بانک مرکزی ایران قرار خواهد داد که بخشی از آنها ممکن است به متحدان آمریکا نیز آسیب‌هایی رساند.
از سوی دیگر در صورتی که این کار، به افزایش آنی بهای نفت در بازارهای جهانی منجر شود به طور طبیعی افزایش درآمدهای نفتی ایران را در پی خواهد داشت و همین از دیگر نگرانی‌های مقامات دولتی در آمریکاست.
در این باره، «واشنگتن‌پست» در گزارشی آورده است: «در این صورت، این طرح به ضد خود تبدیل خواهد شد و دست ایران را در حمایت از ترور و سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه غنی‌سازی اورانیوم، بازتر خواهد کرد.» گذشته از این‌ها افزایش آنی بهای نفت، می‌تواند در روند بهبود و بازیابی اقتصاد آمریکا نیز اختلال پدید آورد.
این گزارش همچنین یادآور شده است که تأثیرگذاری این تحریم‌ها تا شش ماه پس از امضای طرح توسط رئیس‌جمهور آمریکا آغاز نخواهد شد؛ بنابراین، رئیس‌جمهور در این شش ماه می‌تواند برخی از مجازات‌های در نظر گرفته شده را با استناد به دلایلی که ریشه در «امنیت ملی آمریکا» دارند تعدیل یا حتی حذف کند.
تحریم بانک مرکزی از واقعیت تا جنگ روانی
موج تبلیغات رسانه‌های غربی به ویژه در بخش‌های فارسی زبان، خود این روز‌ها به گونه‌ای است که هر خواننده‌ای باور می‌دارد، تنها با پیوستن آمریکا به انگلیس و کانادا، بزرگترین اجماع جهانی علیه ایران شکل گرفته و دیگر امکان یک ریال مبادلات بین‌المللی برای ایران نخواهد ماند.
این رسانه‌ها تحریم بانک مرکزی را یکی از جدی‌ترین تحریم‌هایی می‌خوانند که از سال 2002 تا کنون از سوی آمریکا علیه ایران اعمال شده است و شامل همه بانک‌های اتحادیه اروپا، کره، ژاپن، استرالیا و کانادا و نیز همه شرکت‌هایی که در این کشورها فعالیت می‌کنند، می‌شود.
اما جالب اینجاست که همین رسانه‌ها، احتمال نپیوستن اتحادیه اروپا را به طوری جدی و با دلایل بررسی نمودند:
لغو قراردادهایی در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی با جمهوری اسلامی، منجر به کاهش تولید نفت ایران می‌شود و این مسأله می‌تواند بهای جهانی نفت را بالا ببرد؛ این همان چیزی است که اتحادیه اروپا از آن می‌‌ترسد.
اروپا اکنون در شرایط ریسک نیست و برخی از اعضای اتحادیه، مشتریان عمده نفت ایران هستند. اختلافات اخیر اروپایی‌ها با انگلستان بر سر مسائل اقتصادی و پشت پا زدن این کشور به اتحادیه، این ایده را در اروپا تقویت کرده که وقتی انگلیسی‌ها برای اتحادیه هیچ گذشتی نمی‌کنند، هزینه کردن اتحادیه برای اهداف سیاسی اقتصادی انگلیسی‌ها چه معنایی دارد؟
تحریم بانک مرکزی؛ سخت اما نه فلج‌کننده
اگر تحریم بانک مرکزی به طور کامل اجرا شود ،حتی از تحریم نفت نیز بدتر خواهد بود؛ اما کارشناسان این تحریم‌ها را در مرحله کنونی فلج‌کننده نمی‌دانند.
در این مرحله و با وجود تعدیل‌هایی که کنگره آمریکا بر طرح اولیه این تحریم‌ها اعمال کرد، تحریم بانک مرکزی سبب سخت‌تر شدن روابط اقتصادی برای ایران می‌شود، ولی آن را غیرممکن نمی‌کند.
اگر تحریم بانک مرکزی صددرصد باشد، از این تحریم، خرید نفت هم مشکل‌آفرین‌تر است. نتیجه تحریم‌های کنونی این خواهد بود که ایران مجبور می‌شود، معاملاتش را با واسطه انجام دهد؛ یعنی مثلا کسی که می‌خواهد به جمهوری اسلامی پولی بدهد یا از آن پولی بگیرد، باید از طریق بانکی در روسیه یا چین یا کشورهایی که این تحریم را نپذیرفته‌اند و هنوز با جمهوری اسلامی کار می‌کنند، این کار را انجام دهد؛ بنابراین، این کار زمان و هزینه بیشتری می‌برد و ممکن است آن افراد یا سازمان‌ها و یا بانک‌هایی که بخواهند میانجی این کار قرار بگیرند، 20 ـ 10 درصد روی هر معامله‌ای بکشند.
ایران چینی به زیان آمریکاست
همان گونه که گفته شد، در صورت پذیرش عام این تحریم‌ها و مضرات آن برای متحدان آمریکا در سراسر جهان، باز هم کشور‌های رقیب آمریکا مانند چین و روسیه سود خواهند برد، ولی این بار نه در اندازه یک یا دو قرارداد نفتی، بلکه به دلیل انحصار بانک مرکزی ایران، به روابط با آنها و بسیار پرهزینه بودن رابطه مالی با دیگر کشورها ایران از لحاظ صرفه اقتصادی ناچار به محدود کردن روابط تجاری با چنین کشورهایی می‌شود و چین نیز به عنوان دومین اقتصاد جهان، قطعا نقش بیسار پررنگی در این داستان خواهد داشت، به گونه‌ای که خطر منوپل شدن اقتصاد ایران با بیشترین منابع نفتی و گازی سایر ذخایر زیرزمینی برای چین کاملا قوت می‌یابد.
در صورت پذیرش عام این تحریم‌ها و مضرات آن برای متحدان آمریکا در سراسر جهان، باز هم کشور‌های رقیب آمریکا مانند چین و روسیه سود خواهند برد، ولی این بار نه در اندازه یک یا دو قرارداد نفتی
بنابراین، باید توجه داشت آنچه امروز آمریکایی‌ها را به عنوان رقیب اصلی اقتصادی و سیاسی در عرصه بین‌الملل تهدید می‌کند، چین است و قطعا آمریکایی‌ها حاضر نیستند برای تحریمی که شاید به توقف برنامه‌های هسته ای ایران کمک کند، رقیب اصلی اقتصادی خود را از چنین فرصتی بهره‌مند کنند.
اکنون اوباما با چنین نگرانی و تردید‌هایی روبه‌روست؛ از سویی انواع و اقسام تحریم‌ها از آغاز انقلاب، دوران جنگ و سازندگی تا کنون بر ایران اعمال شده و مسیر حرکت ایران تغییری نداشته و از دیگر سو، این تحریم بی‌سابقه، می‌تواند به شکل گیری شرایطی کاملا به سود رقبای آمریکا در منطقه بینجامد. در هر حال، اکنون اعمال آخرین مدل تحریم بسته به امضای اوباماست!
لینک های مرتبط:
