کسانی که در بهشت جاودانه اند !
از آنجا که نیت افراد مخلص، انجام دادن کار خیر در طول زندگیشان بوده و اگرچه عمرشان محدود است ولی خداوند تا آخر تاریخ به آنان پاداش میدهد.
حیات ویژه شهیدان در عالم برزخ
یکی از آثار اخلاص در برزخ حیات ویژه است. قرآن میفرماید: 'ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء' (سوره آلعمران، آیه 169) در اینجا 'فی سبیل الله' همان اخلاص است. فکر نکنید آنهایی که شهید شدند، مردهاند. بلکه زندهاند، منتهی ممکن است برخی فکر کنند این 'حی' یعنی نام کسی را به نیکی بردن است در حالی که قرآن میگوید به آنان رزق داده میشود.
آخرین سخن امام حسین(علیهالسلام) با یارانش
آنچه در کربلا مهم بود اخلاص بود و لذا امام حسین (علیهالسلام) شب عاشورا که چراغها را خاموش کرد، فرمود اینها برای من آمدند. من بیعتم را برداشتم هر کس میخواهد برود، میتواند برود ولی اصحاب نرفتند. یک چیزهایی هم گفتند که در تاریخ ثبت شد. هزار بار جانمان فدای تو! اگر تو را رها کنیم جواب جدت را چه بدهیم؟ من بروم که زنده بمانم؟
اثر اخلاص در خلود
حدیث داریم که چرا بهشتیها همیشه در بهشت میمانند. اگر 50 سال کار کرده، خوب 50 سال بهشت برود. چرا قرآن گفته 'خالدین فیها'؟ امام میفرماید چون اینها نیتشان این بود تا زنده باشند کار خیر بکنند و لذا گرچه عمرشان محدود بود اما خدا تا آخر تاریخ به اینها مزد میدهد. چون نیتشان این بود.
شما اگر میخواهی ببینی اخلاص داری یا نه، یک روز سلامها را کنترل کن. مثلاً از صبح تا شب به چند نفر سلام میکنی؟ به 42 نفر. خوب این هفت تا که مدیر کل بودند. او هم که تاجر بود. این هم که آیتالله محله بود. این هم که پدربزرگت بود. اصلاً به یک رفتگر شهرداری سلام کردی؟ سال میآید و میرود به یک رفتگر سلام کن. هر روز پشت خانه ما را جارو میکند. نمیدانیم چه کسی است. به یک کارگر گمنام سلام کردیم؟
دوری از اضطراب و رسیدن به آرامش
یکی از برکات اخلاص این است که آدم تمرکز دارد، استرس و اضطراب ندارد. اگر به یک خانم بگویند که یک مهمان داریم و این میهمان سوپ میخورد، آن خانم میگوید قدمش روی چشم! اما اگر گفتند 32 تا مهمان داریم که 32 رقم غذا میخواهند، این خانم نمیداند چه کند.
خدا هم یکی است 'قل هو الله احد' (سوره اخلاص، آیه اول) یعنی خدا یکتا است و هم زود راضی میشود لذا آنهایی که اخلاص ندارند، میخواهند افراد مختلف را راضی کنند و همه هم یکجا راضی نمیشوند و لذا استرس دارند.
حدیث داریم اگر تو مخلص باشی از دیگران بینیاز هستی. تو برای یک نفر کار کن و بگو خدایا چون این کار را تو قبول داری، من برای رضای تو این کار را میکنم. منتهی عده ای مخالف دارم. خودت مخالفان را درست کن. این خیلی مهم است.
امام حسین روز عاشورا از نمازش که نگذشت، از مستحبات آن هم نگذشت. اذان مستحب است، حالا نمیخواهد اذان بگویی یا اقامه را نگو و چرا نماز جماعت بخوانی، برو در خیمه بخوان ولی امام حسین (علیهالسلام) نمازی خواند که هم اذان و اقامه داشت، و هم در مقابل شمشیرها و در بیرون از خیمهها بود تا بگوید 'اشهد انک قد اقمت الصلوه' (اصول کافی، ج4، ص 570) نماز را به پا داشت. عزادار حسینی هم باید اینطور باشد.
کفایت امور دنیا و آخرت افراد مخلص
از برکات اخلاص این است که اگر برای خدا کار کنی، خدا کارهای آخرت و دنیای تو را حل میکند.
یک حدیث داریم اینهایی که سریع نماز میخوانند و میروند، خدا به فرشتهها میگوید به این بگو کجا میروی؟ دو دقیقه دعا نمیکنی میدوی در صف ترافیک میایستی. بابا زندگی دست من است. کجا میروی؟
حدیث اینگونه میفرماید که حق خدا این است که مخلص باشی. کنار خدا چیزی ندارد و اگر دربست بنده خالص خدا شدی، خدا دنیا و آخرتت را تأمین میکند.
بیارزش بودن دنیا در نزد افراد مخلص
دنیا در نزد انسان مخلص کوچک است. اگر کسی مخلص باشد و برای خدا کار کند دنیا نزد او ارزش ندارد و خدا دنیا را برایش کوچک میکند.
یک نفر خیلی در سرش میزد و میگفت 'باختم' به او گفتند چه چیزی را باختی؟ گفت به من گفتند که برو کربلا امام حسین را بکش جایزه میگیری. من هم در اسب سواری و شمشیر زدن نخبه هستم. به عشق جایزه گرفتن از یزید رفتم امام حسین (علیهالسلام) را کشتم و برگشتم.
حالا شش درهم به من دادند. من 10 درهم خرج اسب و شمشیرم کرده بودم، اما جایزه من شش درهم است. هم امام حسین را کشتم و هم آخرتم را خراب کردم.
دخترانی که خودشان را آرایش میکنند و به پسرها نشان میدهند، این دخترها فکر نکنند دختر روشنفکری هستند. این دخترها خودشان را به چه چیزی میفروشند؟ این حجاب دل چه کسی را خوش میکند؟
اگر چشم جوانی را جذب کردی و این جوان به تو محل نگذاشت آخرتت را از دست میدهی و جوان محل هم به تو محل نگذاشته است. بعد میگویی باختم، باختم! عفت من در معرض خطر قرار گرفت. دینم در معرض خطر قرار گرفت و جوان هم رفت و یک نفر دیگر را گرفت. قولهایی که به من داده بود همه دروغ بود. خودتان را برای هرزهها آرایش نکنید.
نقش مخالفان امام علی(علیهالسلام) در ماجرای کربلا
مرحوم آیت الله 'میرزا خلیل کمرهای' در یکی از کتابهای خود نوشته است که افرادی که در کربلا جمع شدند و امام حسین(علیهالسلام) را کشتند، کسانی بودند که زمان امیرالمؤمنین استاندار و مسوول مملکتی بودند و چون دسته گل آب دادند، مثل همین ماجرای بانکهایی که الآن هست، جنایتی کردند و غفلت ورزیدند، امیرالمؤمنین آنان را عزل کرد و این افراد در کوفه دفتر سیاسی زدند.
وقتی امام حسین(علیهالسلام) به کربلا رفت، جمعیت را با هر امکاناتی بود جمع کردند و کربلا فرستادند و لذا به امام حسین گفتند حسین جان ما با تو مسئلهای نداریم 'بغضا لابیک' یعنی کینه پدرت را داریم. چرا پدرت علی، پدرم را از استانداری و وزارت حذف کرد؟ حالا که پدرت، پدر مرا عزل کرد، من انتقام پدرت را از تو میگیرم.
لذا قرآن میفرماید این طور خودتان را تربیت کنید که اگر چیزی به شما دادند، شاد نشوید. نگویید مردم با من هستند. نخیر مردم با تو نیستند. یک خرده کج بروی از تو جدا میشوند. مست نشوید اگر دنیا رو به شما کرد. سکته هم نکنید اگر دنیا از شما روی برگرداند.
اثر اخلاص در سعادت انسان
اخلاص، آثار ارزنده ای در سعادت انسان دارد که برخی از آنها به شرح زیر است؛
الف ـ تقرّب به خدا
حضرت علی ـ علیهالسلام ـ در این باره فرمود: «تقرّب العبد إلی الله سبحانه بإخلاص نیَّته»(بحارالانوار، ص 279) نزدیک شدن بنده به خدای سبحان به سبب خالص کردن نیت اوست.
ب ـ امدادهای الهی
اثر دیگر رعایت اخلاص، یاری، پشتیبانی و امدادهای الهی در زندگی فرد مخلص است. حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) فرمود: «من أصعد إلی الله خالص عبادته، أهبط الله إلیه أفضل مصلحته».(بحارالانوار، ج 71، ص 184)
کسی که عبادت خالصانهاش را به سوی خدا بالا بفرستد، خداوند بهترین مصلحتش را به سوی او فرو خواهد فرستاد.
ج ـ بصیرت و حکمت
از دیگر آثار رعایت اخلاص، اعطای روشن بینی، بصیرت، حکمت و معیار شناسایی حق و باطل از جانب خدا به فرد مخلص است، به گونه ای که این اثر در تمام برخوردهای او به روشنی دیده میشود. چنانچه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «ما أخلص عبد لله عزَّوجلّ أربعین صباحاً إلاّ جرت ینابیع الحکمه من قلبه علی لسانه» ( همان، ج 70، صفحه 243)
هیچ بنده ای برای خدا چهل روز اخلاص نورزید، مگر اینکه چشمه های حکمت از قلب او، بر زبانش جاری گردید.
همچنین حضرت علی ـ علیهالسلام ـ فرمود: «عند تحقیق الإخلاص تستنیر البصائر»(شرح غررالحکم، ج 4، ص 315)
همگام محقق شدن اخلاص، دیدگاهها نورانی میشوند.
د ـ پیروزی و موفّقیّت
موفقیت در کارها، یکی دیگر از آثار اخلاص است. علی ـ علیهالسلام ـ در این باره فرمود: «فی إخلاص النّیّات نجاح الأمور»(همان، ص 407) موفقیت در کارها، به خالص کردن نیتهاست.
ه ـ هیبت و شوکت
انسان مخلص بر اثر رعایت اخلاص، چنان هیبتی به دست میآورد که حتی همه جنبندگان، حیوانات وحشی و پرندگان نیز از هیبت و شوکت او میهراسند، چنانچه امام صادق ـ علیهالسلام ـ در این باره فرمود: «إنّ المؤمن لیخشع له کلّ شیءٍ و یهابه کلّ شیءٍ ثمّ قال: إذا کان مخلصاً لله أخاف الله منه کلّ شیءٍ حتّی هوامّ الأرض و سباعها و طیر السّماء»( بحارالانوار، ج 70، ص 248)
همانا همه چیز برای مؤمن خشوع میکند و او را بزرگ و باشکوه میدارد. سپس فرمود: هرگاه مؤمن، مخلص خدا شد خداوند همه چیز را از او میترساند حتی جنبندگان و درندگان زمین و پرندگان آسمان را.
فرآوری : زهرا اجلال
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع :
بیانات حجت الاسلام قرائتی
علی اصغر الهامی نیا- غلام عباس طاهر زاده - اخلاق عبادی