تجربه ارواح

مقدمه

برخی افراد که به دلائل مختلف با مردگان ارتباط برقرار کرده اند مطالبی را بیان می کنند که در بسیاری موارد با تعالیم اسلام و آموزه های دینی درباره ی قبض روح، قبر و ... متفاوت است علت این گزارش های غیر معتبر و معارض آنها با شرع اسلام مطلب مورد نظر ما است .

بررسی گزارش های ارتباط با ارواح

باید گفت: گزارش های بسیاری از افراد معتبر و موثقی که با ارواح ارتباط پیدا کرده اند یا در شرف مرگ قرار گرفته و در واقع، برای لحظاتی مرگ را تجربه کرده اند، کاملا مطابق و موافق با تعالیم شرع است. (1) با توجه به حقانیت دین اسلام برای این گزارش های ظاهراً معارض شرع چند حالت ؟متصور است و ما مطلب را در دو دسته (1- رابطه با ارواح، 2- تجربه مرگ) بررسی می کنیم.

الف – در مورد رابطه با ارواح، اولاً همانطور که می دانیم و نیز ثابت شده است، بسیاری از این افراد، شیادند و در واقع تصورات خود از عالم پس از مرگ را با ترفندهائی به عنوان سخن ارواح به مخاطبان خود القا می کنند. ثانیاً: ممکن است افراد مورد نظر، اشتباه در مصداق کرده باشند، یعنی به جای ارواح مردگان، با جنیان رابطه برقرار کرده باشند. توضیح مطلب این که یکی از موجودات این عالم که مانند انسان مکلف به تکالیفی است و در میان آنها نیز مومن و فاسق وجود دارد، جن نام دارد که قرآن کریم در سوره ای به همین نام درباره ی آنها مطالبی بیان کرده است. با توجه به صریح آیه ی قران که خبر از پناه بردن برخی از انسانها به جنیان می دهد (جن/6)، رابطه متقابل بین انسان و جن امکان دارد و بعید نیست فرد مدعی ارتباط با ارواح، به اشتباه با یکی از جنیان رابطه برقرار کرده و آن جن تلقی خود از عالم پس از مرگ را بدان صورت به وی گفته باشد. (2)

ب – در مورد ادعاهای افرادی ، که در آستانه مرگ قرار گرفته اما جان سالم به در برده اند، نیز یک بیان روان شناسی مناسب وجود دارد. یکی از فیلسوفان دین پس از ذکر مواردی از این گونه ادعاها، می گوید: "برخی دلیل آورده اند که این تجربیات محصول توهمند. شرایط فیزیولوژیک بدن می تواند سبب شود که انسان تجربه های نامعمول – تقریباً شبیه آنچه افراد مذکور گزارش داده اند – را از سر بگذرانند، تغییر فشار خون در گردش داخلی، می تواند احساس بلند شدن از روی زمین، بال زدن و شناور شدن در فضا را پدید آورد. این تغییر فشار خون زمانی رخ می دهد که جریان خون در سراسر بدن متوقف شود (مثلا، به دنبال ایست قلبی) . به همین ترتیب، در مواقعی که افراد فشار هیجانی شدیدی را تحمل می کنند (مثلا تجربه ی نزدیک شدن به مرگ را از سر می گذرانند) و یا مواقعی که تحت تأثیر داروهای قوی قرار می گیرند (امری که گهگاه برای افراد رو به موت رخ می دهد)، غالباً احساس می کنند که بدن خویش را از بیرون نظاره می کنند". (3)

آخرین نکته ای که تذکرش در این جا ضروری است، این است که ما نباید انتظار داشته باشیم تا تمامی افراد غیر مسلمانی که مرگ را تجربه می کنند و برمی گردند، لزوماً عذاب و امثال آن را تجربه کنند، انسان های پاک و سالم در هر آئینی، به دلیل فطرت پاک و حق جویشان، احتمالاً مرگی آرام دارند و پس از مرگ معذب نخواهند شد (بخصوص مستضعفان فکری) و مرگ آرام داشتن به مخلصان دین اسلام اختصاص ندارد.

خلاصه سخن ...

در تفاوت گزارش های افرادی که در آستانه مرگ قرار گرفته یا لحظاتی مرگ را تجربه کرده اند یا تعالیم اسلامی به چند دلیل است گاه توهمات این افراد است گاه ارتباط این افراد با موجودات دیگری غیر ارواح است و گاهی نیز ناشی از تغییرات فیزیولوژیکی بدن می باشد.

پی نوشت ها:

1-    حسینی تهرانی، معاد شناسی، ج1، ص 186-176

2-    حسین سوزنچی، زندگی پس از مرگ، ج4، ص100

3-    مایکب پترسون و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ص 345-344

     فرآوری :جعفری

                                                               بخش اعتقادات تبیان