باشکوه ترین آیین های عاشورایی

محرم در نوش آبد از 18 ذی الحجه و همزمان با ‌عید غدیر از راه می رسد. در این شهر مراسمی مثل سقاخوانی، خیمه کوبی و کاروان گردی برگزار می شود که هر کدام از آنها آداب و رسوم خاص خودشان را دارند.

سقاخوانی

سقاخوانی هرسال از عید سعید غدیر تا شب آخر ذی الحجه به ‌صورت شبانه برپا می‌شود. در این مراسم 4 گروه از عزاداران (2 گروه استادان و بزرگ‌ترها و 2 گروه شاگردان و جوانان در دسته2 ) با فرمی خاص مقابل یكدیگر نشسته و اشعاری پر محتوا را با نواهایی برگرفته از آوازهای سنتی هم‌نوایی می کنند. این هم‌خوانی بدون سینه‌زنی و سنج و دهل است و در آن گوشه‌های مختلف موسیقی ایرانی از جمله دشتی اجرا می‌شود.

خیمه‌كوبی

خیمه كوبی، آیینی است كه قدمتی بیش از یك قرن دارد و هرسال، بیش از یك هزار نفر در اجرای آن نقش آفرینی می كنند. در روز هشتم محرم، عزاداران به سوی مکانی که برای برگزاری خیمه سوزی آماده شده است حرکت می کنند.

در این روز کاروان عظیمی به راه می افتد و جماعتی كه لباس سبز پوشیده اند، سوار بر اسب و شتر در نقش اولیا به دعوت مردم كوفه به حركت می آیند، در میانه راه جماعتی در نقش اشقیا كه یادآور لشكریان یزید است با تجهیزات و نفرات دو چندان، راه را بر كاروان حسینی می بندند و آنها را به ناحیه ای بیابانی می برند. تعدادی از كودكان هم كه لباس فرشتگان را پوشیده اند، قبیله را بدرقه می كنند.

همراه این کاروان حدود 10 گروه از نوازندگان سازهای ضربی و بادی در دسته‌های چند نفره نمایش عظیمی بر پا می‌كنند كه بسیار باشكوه است. برای این آیین تداركات وسیعی انجام می‌شود و هزار نفر لباس رزم ویژه ‌پوشیده و مسلح می‌شوند و حدود 100 اسب و شتر در آن شركت داده می‌شود.

پنجه بندی

پنجه بندی مراسمی است که توسط زنان انجام می شود. پنجه دو قطعه چوب متقاطع است كه یك ماكت مسی شبیه دست بر روی چوب عمودی آن نصب می شود.

چوب عمودی پنجه، 5/1 متر و چوب افقی، 5/0 متر اندازه دارد كه با پارچه های رنگی تزیین شده و آیینه ای بر روی آنها نصب می شود. این پنجه، در گوشه های حسینیه نصب می شود و پس از پایان مراسم باز شده و تا محرم سال بعد در صندوقخانه صاحب آن نگهداری می شود.

روز عاشورا

صبح روز عاشورا بر بالای گنبد حسینیه توی ده نقاره و دهل می نوازند تا مردم برای برگزاری مراسم آماده شوند. سپس در میدان حسینیه تعزیه ی طفلان مسلم و... اجرا می شود و هیات های پنجگانه به سوی زیارتگاه امامزاده محمد حرکت می کنند.

در پیشاپیش هیات ها کتل ها حرکت می کنند. کتل اسب تزیین شده ای است که بر آن نوزادی می نشانند که یادآور کودکان غافله ی امام است. دسته تعزیه خوان ها هم کمی جلوتر طوق ها را به شکل خمیده حرکت می دهند. در این روز به جز هیات علی اکبری که زنجیر زن هستند بقیه در صحن زیارتگاه سینه زنی می کنند.

مراسم روز دوم و دوازدهم

در دومین روز از محرم، به مناسبت ورود کاروان امام به سرزمین کربلا کاروانی توسط هیات ابوالفضلی به شکل نمادین حرکت داده می شود و در روز دوازدهم محرم هم مراسم خاکسپاری به شکل ویژه ای در کنار ذکر وقایع عاشورا و شرح مصیبت در دسته های عزاداری، در مکان معینی انجام می شود. یک روز قبل از آن، یعنی در روز یازدهم محرم هم تعزیه مخصوصی اجرا می شود که باشکوه تر از همه تعزیه های نوش آباد است. در این مراسم لشکر ابن سعد به خیمه ها هجوم می برد و بازماندگان واقعه کربلا را به اسارت می گیرد.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از ایرنا، بیابان های ایران