سرلوحه سیر معنوی؛ نماز اول وقت !

کسی که نماز جماعت خوان باشد، اهل نمازشب می‌شود و کسی که نمازشب خوان است، اهل نماز جماعت است و این دو لازم و ملزوم یکدیگرند.

چرا نماز اول وقت ثواب دارد؟

نماز، تجلی بخش محبت وانس به خدای کریم است. نماز نفی معبودهای غیر حقیقی، تخیلی، عاطفی والحادی است. نماز رازست ونیاز، نماز آرامش است و پرواز، نماز آرایش است و پیرایش.

نماز آراستن به زیور خوبیها وزیبایی و پیراستن از کژی ها وزشتی هاست. نماز بازدارنده از فحشاء ومنکرات و آلودگی هاست.

اقامه نماز واجب است ولی ذات مقدس حق اول وقت خواندن آن را واجب نشمرده است تا بندگانش دچار عسر وحرح وسختی ومشقّت نگردند.

گاهی ممکن است انسان دروقت فضیلت نماز مشغول کار مهمی باشد مثل نجات جان یک انسان و... دراین صورت نجات جان یک انسان برنماز اول وقت ترجیح دارد. یا گفته شده نماز جماعت اگر با تأخیر خوانده شود برنماز فرادای اول وقت ترجیح دارد. چون وحدت اجتماعی از اهمیت بسیار والایی برخورداراست. اما اگر انسان بدون عذر موجه جدی نماز را به تأخیر بیاندازد شاید کوتاهی و بی اعتنایی نسبت به نماز تلقی گردد ومقبولیت آنرا دچار اشکال سازد .

نماز اول وقت درمتون دینی، مورد تأکید بسیار قرار گرفته وفضایل فراوانی برای آن نقل شده است. ازنظر تأثیرات روحی، روانی و اجتماعی می توان امور زیر را نام برد :

1- عادت دادن شخص به نظم

وجود نشاط وآمادگی وحضور قلب بیشتر جهت انس وارتباط با خدا وتقویت کمالات نفسانی

2- زمینه سازی جهت برگزاری جماعت های بزرگ وانس والفت واتحاد بیشتر مسلمانان

توضیح آنکه وقتی جامعه اسلامی مقید به خواندن نمازاول وقت باشند، درهر منطقه، غالب مردم هم زمان به نماز خواهند ایستاد. این مسأله آمادگی آنان را برای جماعت وایجاد صفوف گسترده و پر جمعیت بیشتر می کند. درحالی که نماز درغیر اول وقت، در بین زمان های مختلف پراکنده می شود واز اجتماع و شکوه عبادی وانس والفت مؤمنان درمراکز دینی می کاهد." کلباسی مجتبی، یکصد پرسش وپاسخ درباره نماز، دفتر اول تهران، ستاد اقامه نماز،1380، ص97 "

شهید بزرگوار مطهری در همین زمینه می فرماید : مسأله ای که درمورد نماز مورد توجه اسلام قرار گرفته است دقت زیاد نسبت به رعایت وقت است به طوری که دقیقاً روی دقیقه، ثانیه آن حساب شده است. بدون شک این امر در روح عبادت ورابطه انسان با خدا مؤثر نیست که مثلاً اگر یک دقیقه قبل از وقت نماز را شروع کنیم آن حالت تقرب و توجه پیدا نمی شود ولی اگر اول وقت انجام شد تقرب ایجاد می شود. اسلام خواسته است نوعی تمرین وقت شناسی و تمرین احترام گزاردن به نظم و وقت قرار داده باشد ." ر.ک : استاد شهید مرتضی مطهری، تعلیم وتربیت در اسلام(انتشارات صدرا، 1371) ص192 "

خلاصه نماز اول وقت آنقدر ارزشمند است که امیرالمؤمنین حضرت علی(علیه السلام ) در جنگ صفین نماز ظهر را در اول وقت در بحبوحه جنگ اقامه فرمود.

علائمی برای شناخت مؤمن

«اول الوقت رضوان‌الله و آخرالوقت غفران‌الله» به این معنا که مؤمن به محض اعلان اذان، به جهت جلب رضایت حضرت دوست، بلافاصله خود را مهیای سخن‌گفتن با او می‌کند و هیچ کاری را بر نماز مقدم نمی‌دارد. از این روست که فرموده‌اند: «اگر می‌خواهی با خدا حرف بزنی نماز بخوان و اگر می‌خواهی خدا با تو حرف بزند قرآن بخوان».

به همین جهت در روایات داریم که از علائم شناخت مؤمن، خواندن نماز در اول وقت است و این شأن و رابطه هر محب نسبت به محبوب خود است که هر وقت او را صدا بزند، لبیک گوید و خود را آماده رویارویی با او بنماید.

حالات امیرمؤمنان(علیه السلام) در وقت نماز

چنانکه در شأن امیرمؤمنان(علیه السلام) آمده وقتی زمان نماز فرا می‌رسید، بدن مبارک امیرمؤمنان(علیه السلام) می‌لرزید و رنگ رخسار آن بزرگوار تغییر می‌کرد. به ایشان گفته شد: شما را چه می‌شود یا امیرالمؤمنین؟ فرمودند: آمد وقت امانتی که خداوند بر آسمانها و زمین عرضه کرد و آنها از پذیرش و حمل آن سر باز زدند و از آن ترسیدند.

سرلوحه سیر معنوی، نماز اول وقت

از همین رو، بحث نماز اول وقت، آن چیزی است که همه بزرگان به آن اشاره داشته و سرلوحه سیر معنوی خویش قرار داده‌اند.

« کسی که نماز جماعت خوان باشد، اهل نمازشب می‌شود و کسی که نمازشب خوان است، اهل نماز جماعت است و این دو لازم و ملزوم یکدیگرند».

نقلی از آیت الله حق شناس

ایشان می‌فرمودند: در سالی که مدتی از تابستان را در مشهد اقامت داشتم، بعضی از مؤمنین از من خواستند که برای نماز صبح به مسجد آنها رفته و اقامه جماعت کنم. مسافت، قدری دور و راه هم کمی سنگلاخ بود. لذا بنده بعد از اقامه نماز شب، اذان صبح که زده می‌شد، به راه می‌افتادم و قدری طول می‌کشید تا به آن مسجد برسم و به گمان خود از نماز اول‌وقت صبح باز می‌ماندم. بنابراین بعد از چند روز به مؤمنین آن مسجد پیغام دادم که من دیگر نمی‌توانم بیایم.

همان شب در خواب دیدم که یک نفر این روایت شریفه را می‌خواند:«سلموا علی الیهود والنصاری ولاتسلموا علی تارک الجماعة». یعنی بر یهودیان و مسیحیان سلام کنید، ولی به کسی که نماز جماعت را رها می‌کند، سلام نکنید! و آن شخص در هنگام خواندن این روایت، انگشت خود را به سوی من نشانه رفت! سراسیمه بیدار شدم و پیغام دادم که من برای نماز جماعت صبح، خواهم آمد!

منابع :

سایت برنا

سایت پرسمان قرآنی