عشق حسین (ع) ، واجب تر از نان شب

ماه محرم  برای ما شیعیان اهمیت زیادی دارد. اصولا رنگ و رخ لباس ها و خانه هایمان تغییر می کند و حال و هوای دلمان بیشتر. اما نهایت آرزویمان این است که این عشق و ارادت به فرزندانمان انتقال یابد و آنها نه مثل ما که بیشتر از ما ارادتمند و دنباله روی این خاندان بزرگ باشند. شروع این ماه بزرگ بهانه ای ارزشمند بود تا با دوتن از مسئولین تبیان به گفتگو بنشینیم و از چگونگی حسینی کردن فرزندانمان بپرسیم.

حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای آقامیری کارشناس مذهبی و جناب آقای مهدوی کارشناس ارشد تعلیم و تربیت و مشاور خانواده در گفتگویی با ماهمراه شدند تا در خصوص انتقال صحیح واقعه ای به بزرگی عاشورا به فرزندان مطالبی بیان کنند.

- جناب آقای آقامیری،در خصوص درسهای عاشورا و چگونگی حسینی شدن فرزندان برای ما بفرمایید:

برپایی هیئت های مذهبی و عزاداری برای انتقال ارزشها  بسیار اهمیت دارد و بزرگان ما بهتر از ما این موضوع را درک کردند ، حتی در زمان قدیم که خفقان بود ، برگزاری مراسم مذهبی را فراموش نکردند . مرحوم شاه آبادی می فرمایند برای آنکه دین داری و دین مداری در دل مردم شکل بگیرد باید هیئت های مذهبی و تکایا گسترش یابد. یکی از جاهایی که مردم از هر قشری و در هر سنی می آیند و می تواند تاثیر گذار باشد همین مراسم عزاداری است. کودکان هم وقتی از کودکی در این گونه مکان ها حاضر شوند ، بسیار موثر  است .حتی همین تکیه هایی که کودکان در کوچه ها برپا می کنند بسیار تاثیر گذار است خیلی ها همین گونه حسینی شده اند.

ما در محله ای از جنوب شهر به دنیا آمدیم، سه سال قبل از تولد من در سال 1342 پدرم هیئتی درست کردند به نام «نوباوگان حسینی» . الان در سال 1390 آن هیئت هنوز  هست و به اسم «جوانان حسینی» فعالیت می کند و از آن هیئت حدود 120 نفر شهید شدند. اینها نشان دهنده ی این است که بزرگان ما اهمیت احیای فرهنگ حسینی را بهتر از ما می دانستند .بسیاری از اعتقاداتی که ما امروز داریم از موضوعاتی است که از همان هیئت ها آموخته ایم. این روزها مراسم هایی چون اعتکاف، دعای ندبه و ... گسترش یافته که قبل از انقلاب ما اسم اعتکاف را نشنیده بودیم اینها ظهورش از همین مراسم است.

بهتر است از کودکی به  فرزندان بیاموزیم که محبت اهل بیت علیهم السلام از نان شب واجب تر است زیرا دنیا و آخرت مان در گرو محبت اهل بیت است . مرحله ی بعد آشنا کردن آنها با ائمه اطهارعلیهم السلام و خصائل آنهاست تا پایه های این محبت ،مستحکم گردد. البته مدارس هم نقش دارند. مدارسی که آموزه های دینی خوب و کاملی را انتقال می دهند ، در تربیت مذهبی فرزندانمان نقش مهمی دارند.

اینجا یک نکته ی بسیار مهم مطرح است ؛ باید مراقب تغذیه ی روحی فرزندان به خصوص در مسائل دینی باشیم . این روزها کتاب هایی نوشته می شود که باعث اغوای فرزندان ما می شود .جدا از آن سایت ها و رسانه ها هم تاثیر گذارند پس خیلی مهم است فرزندمان چه خوراک روحی دریافت کنند .با کدام کتاب و پای کلام کدام فرد با این مسائل آشنا می شوند.

در قدم اول اهمیت شناخت و محبت اهل بیت را باید به  فرزندان نشان  دهیم و سپس آنها را با  مسائل و خصائل ائمه علیهم السلام آشنا کنیم.

-  جناب آقای مهدوی لطفا تعریفی از تربیت دینی برای کاربران  داشته باشید :

تربیت یعنی تغییر رفتار از وضع موجود به وضع مطلوب. طبق این تعریف، تربیت دینی یعنی وضع موجودمان را هر چه هست به یک رفتار دینی و دین پسند برسانیم. در خصوص بحث عاشورا و امام حسین (ع) منظور این است که  بچه ها را طوری تربیت کنیم که در رفتار و اندیشه شان از آن بزرگوار تبعیت کنند. من در سالهایی که در کار تعلیم وتربیت بودم هیچ منبعی را از عاشورا و کربلا غنی تر در بحث تربیت ندیدم. جمله ای  این روزها به غلط بیان می شود که چرا کل زندگی امام حسین (ع) را رها کردیم و فقط بحث عاشورا را پررنگ می کنیم .درست است که کل زندگی امام حسین (ع)باید بررسی شود و ارزشمند است اما روز عاشورا یک مینیاتوری است از دریای فضیلتی که همه ی عالم درهمه ی تاریخ به فضایل صبح تا عصر امام حسین (ع) نخواهند رسید.در داستان عاشورا چیزی نیست که  آموزش داده نشود. صبر ، حلم ، فداکاری ، بندگی در برابر خدا و... همه و همه در این صبح تا غروب دیده می شود .

یک بحث مهم که  از روز عاشور می آموزیم، شکر است. امام در اوج مصیبت در ابتدای خطبه هایی که ایراد می کردند ، شکر و حمد خدا را بیان می کردند. این درسی است که ما برای فرزندمان بگوئیم بسیار تأثیر دارد. وقتی مصیبت های امام حسین (ع) را برایش می گوئیم ، اضافه کنیم که در چنین شرایطی امام فقط شکر می کردند. این می شود یک بحث تربیتی تاثیر گذار. دربحث حجاب و عفاف و حیا هم نقل می کنند که  یکی از دختران امام حسین (ع) به فرمانده ی دشمن می گوید ما (قافله اسیران) را از خارج شهر ببرید تا کمتر نامحرم ها ما را ببینند. یا موضوع اقامه ی نماز حتی در زمان جنگ . روز عاشورا در گیرودار جنگ شخصی به امام یادآوری وقت نماز را می کند و امام نماز خواندند.آن هم نمازی با آن حس و حال.پس ما گنجینه ای داریم و از آن بهره برداری نکرده ایم.

_ جناب آقای مهدوی آیا آموزش این معارف از سن خاصی باید شروع شود؟

تربیت حسینی از قبل از ولادت باید انجام شود. مادر در دوران بارداری زیارت عاشورا بخواند .روایتی که می گوید :کام کودک را با تربت حسین(ع) بردارید ، یعنی این مکتب بزرگ و کوچک نمی شناسد و از سفره ی عاشورا همه باید استفاده کنند.از خردسالی باید فرزندانمان را در جریان نعمت هایی که در این خوان آسمانی وجود دارد ،قرار دهیم.

- جناب آقای مهدوی روش های آموزش معارف عاشورایی به بچه ها چطور باید باشد ؟

برای تربیت دینی و بالاخص تربیت حسینی باید از روش های مختلفی کمک گرفت. روش های عملیاتی مثل  شعر ، سرود ، داستان و داستانک می تواند موثر باشد. در سنین مختلف با توجه به درک سنی شان باید آموزش داد.  شاید گفتن مسائل خاص و دردناک عاشورا  به کودک 2 ساله صحیح نباشد و تاثیر خوبی نگذارد اما می توان فراخور سن او از این دریای عظیم ، نکاتی را آموزش داد.

یک موضوع دیگر هم ایجاد فضای حسینی در خود خانه است . پدر با کمک فرزندانش  پرچم بزند.و خلاصه فضای خانواده را با عطر و بوی محرم آشنا کنیم. اینکه پدرها با پسرشان و مادر ها با دخترشان در مراسم شرکت کنند خیلی خوب است البته باید مراقب باشیم که حالت افراطی پیدا نکند و باعث دلزدگی در آنها نشود.شیوه های سنتی که والدین ما انجام می دادند هم می تواند خیلی موثر باشد.

_جناب آقای آقامیری چرا ما عاشورا را به عنوان منبعی برای تربیت دینی معرفی می کنیم ، البته چند نکته ای گفته شد اما به طور دقیق تر بفرمایید :

همانطور که جناب آقای مهدوی اشاره کردند ، در جای جای عاشورا ما نکته های تربتی می بینیم . بحث نماز را که اشاره کردند . اقامه ی نماز در گیر و دار جنگ خود پیامهای زیادی دارد. یکی از آنها این است که اگر بدعت ها در دین زیاد شد ما باید علاوه بر حفظ اعتقادات خود برای اصلاح جامعه هم اقدام کنیم.

در حرکات و سکنات حضرت همه درس است ؛ درس وفاداری ، درس غیرت و درس زندگی . حضرت در گودال قتلگاه بودند که عمر سعد دستور حمله به خیمه ها را می دهد.حضرت به سختی بلند می شوند و قد راست می کنند و می گویند : اگر دین ندارید ،آزاده باشد. این جمله از وسط قتلگاه گفته می شود و نشان دهنده ی غیرت امام است.

عاشورا درس غیرتمندی ، ایثار ،پایبندی به عهد ، به خاطر حق از خود و فرزند گذشتن ، درس تربیت فرزند و...را در دل خود دارد. زندگی امام حسین اگر تحلیل شود بهترین مربی برای ما خواهد بود.

_ جناب  آقای مهدوی به نظر شما یکی از نمودهای زیبای روابط خانوادگی در کربلا کدام است؟

امام حسین ارتباط بسیار زیبایی با تک تک یاران و اعضای خانواده شان داشتند؛ اما به نظر من یکی از زیباترین آنها ارتباطی بود که با برادر زاده شان ،حضرت قاسم داشتند ؛ زیرا پدرشان در عاشورا نبود و امام حسین (ع) هم جای پدرشان بود هم امیر و فرمانده اش بود. طبق روایات وقتی حضرت قاتسم برای کسب اجازه می آیند ، اول امام اجازه نمی دهند و بعد که راضی می شوند یکدیگر را در آغوش می گیرند و از فرط گریه از حال می روند این نشان دهنده ی عمق روابط عاطفی امام با اعضای خانواده شان است.

و امام با هریک از اعضای خانواده در خور حال خود آن فرد برخورد می کردند . رفتارشان با دختر سه ساله شان به یک گونه  بود ، با پسر جوانشان به گونه ای دیگر و با خواهرشان هم به شکلی دیگر. اینها همه درسهایی است که می توان در زندگی از آن استفاده کرد.

ما به بچه ها باید رویش ها و ریزش های عاشورا را متذکر شویم . به آنها بگوئیم افرادی چون حر که جهنمی بودند اما با آمدن به سپاه حسین (ع) به مقام شهادت رسیدند و بهشتی شدند ؛ در مقابل  افرادی در سپاه امام هم بودند که رفتند و ریزش کردند . این یک شاه نکته ی تربیتی است که باید به کودکان منتقل کنیم که همانطور که اگر به دوستان و اولیای خدا بپیوندیم، بهشتی می شویم ، اگر از آنها ببریم زمینه ی سقوط و گمراهی مان فراهم می شود وآخرتمان را تباه می کنیم.