تبیان، دستیار زندگی
با توسعه فناوری نانو در بخش پزشکی می‌توان محصولاتی تولید کرد که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر ارتقای سلامت انسان و بهداشت جامعه تأثیر گذارند.فناوری نانو می تواند از به وجود آمدن عوارض ناخواسته جلوگیری کند. سه محدوده اصلی...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

فناوری نانو و پزشکی (1)


با توسعه فناوری نانو در بخش پزشکی می‌توان محصولاتی تولید کرد که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر ارتقای سلامت انسان و بهداشت جامعه تأثیر گذارند.فناوری نانو می تواند از به وجود آمدن عوارض ناخواسته جلوگیری کند. سه محدوده اصلی وجود دارد که فناوری نانو می تواند این انقلاب را ایجاد کند: تشخیص،درمان و پیشگیری.

فناوری نانو و پزشکی (1)

افق آینده علم پزشکی دستیابی به فناوری هایی است که در نهایت سلامت بشر را تضمین می کنند. موضع این فناوری ها کاملاً پیشگیرانه است، یعنی تشخیص و توقف عوامل ایجاد بیماری در بدن، قبل از آنکه بیماری شروع به فعالیت کند. استفاده از ترکیبات و ساختارهای طبیعی در تحقیقات فناوری نانو جایگاهی ویژه دارد.

پیشگیری

بیشتر مراقبت های بهداشتی درمان هستند نه پیشگیری. آنها اغلب مدتی بعد از اولین عفونت یا زخم صورت می گیرند؛ در حالی که آسیب بافت و درد قبلاً اتفاق افتاده است. گاهی این آسیب جبران ناپذیر است، گاهی نیز یک اثر همیشگی بر جای می ماند، برای مثال از دست دادن عملکرد قسمتی از بدن یا جای زخم و سوختگی آثاری هستند که اثر آنها همیشه می ماند. فناوری نانو از طریق نظارت موثرتر بر سلامتی فردی و تشخیص بیماری ها در مراحل ابتدایی آن و ایجاد محیط های بیمارستانی پاک و ضدعفونی شده اجازه فعالیت باکتری ها و ویروس ها و دیگر میکروب هایی را که عامل بیماری زا هستند نخواهد داد.

معاینه

فناوری نانو و پزشکی (1)

معاینه وضعیت سلامت بیمار نه تنها در زمان استراحت بعد از عمل های جراحی و درمان مهم است، بلکه برای معاینه معمول موارد خاص نیز حائز اهمیت است. دستگاه های مراقبت، در اندازه گیری مولفه های فیزیولوژی مختلف بدن مانند فشارخون، شیمی خون (میزان قند، هورمون ها و آنتی بادی های خون) ضربان قلب و درجه حرارت بدن بیمار، در هر محلی که بیمار باشد بدون ارسال نمونه ها به آزمایشگاه، انعطاف زیادی دارد. برای تست های پیچیده تر ابزارهای مراقبت با ابزار آزمایشگاه روی تراشه همراه شده و اجازه می دهد که ده ها بلکه صدها بیومولکول مختلف به سرعت اندازه گیری شوند، که این امر به پزشک اجازه می دهد تا در هر محلی که بیمار باشد، بدون خطر از دست دادن نمونه ها و انتظار چند روزه بیمار برای دریافت نتایج از آزمایشگاه وضعیت او را معاینه کند. در این صورت احتمال اشتباه در تشخیص به خاطر ماندن یا خطای آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه نخواهد بود. این امر امکان انجام آزمایش در جاهای دور افتاده را نیز می دهد.

به کمک این تجهیزات می توان بیمارانی از خارج کشور و حتی کشورهای پیشرفته را توسط پزشکان داخلی درمان کرد (برای مثال کنترل بیماری ایدز در کشورهای دیگر). حتی این هدف را دنبال می کنند که تمام این تجهیزات به صورت مخابراتی از محل استقرار بیمار با دفتر دکتر ارتباط داشته باشند و در صورت نیاز به بررسی، دکتر از وضعیت بیمار مطلع شود. در آینده ممکن است چنین ابزاری به صورت بی سیم به کامپیوتری در مطب پزشک شود و به بیماران این امکان را دهد که وضعیت شان توسط دکتر در خانه خودشان در کمال راحتی کنترل شود و نتایج درمان را به راحتی با دکتر در میان بگذارد.در حال حاضرTelemedicineمهمترین دستاورددر حوزه سلامت است.(دربیانی ساده Telemedicine را می توان به نوعی ارائه ی مجموعه خدمات پزشکی با استفاده از تکنولوژی های اطلاعاتی وارتباطی به تمام متقاضیان این خدمات ،به صورت راه دوروفارغ ازمحدودیت زمانی ومکانی تعریف کرد.)

فناوری نانو می تواند از به وجود آمدن عوارض ناخواسته جلوگیری کند. سه محدوده اصلی وجود دارد که فناوری نانو می تواند این انقلاب را ایجاد کند: تشخیص،درمان و پیشگیری.

تشخیص بیماری

فناوری نانو و پزشکی (1)

هر چه بیماری یا آسیب به بخشی از بدن زودتر تشخیص داده شود، با احتمال زیاد آن درمان موفقیت آمیز خواهد بود. پیشرفت آزمایشگرهای زیستی امکان شناسایی میکروب های عامل بیماری را قبل از ظهور عامل بیماری ممکن می سازد. با توجه به پیشرفت فناوری تصویری می توان به درون بدن شخص نگاه کرد و با دقت بسیار زیادی، محل حضور سرطان و آسیب وارده به بافت های بدن و اندام ها را تعیین کرد. با مراقبت های ویژه، مرحله بهبود بیمار با اطمینان مشخص می شود. این پیشرفت ها نه تنها کیفیت بهتری از زندگی ر ا به ارمغان می آورد، بلکه به سرویس های مقرون به صرفه و موثر سلامت نیز کمک می کند. فناوری نانو راه حل‌های جدید را جهت افزایش سرعت و صحت شناسایی ژن‌ها و مواد ژنتیکی، جهت کشف داروها و بهبود آن‌ها و تهیه فراورده‌های تشخیصی بیماری‌ها ارائه نموده است.در فناوری‌های رایج از رنگ‌های فلورسنت جهت نشانه گذاری مولکول استفاده می‌شود و به تجهیزات گرانی مانند لیزر جهت نشان داد واکنش‌های زیستی صورت گرفته و یک میکروسکوپ نوری جهت شناسایی محل اتصال، نیاز است. این رنگ‌ها همیشه حساسیت کافی جهت شناسایی ژن‌ها را ندارند و در مورد ژن‌هایی که از هم تفکیک نشده اند باعث ایجاد پاسخ‌های غلط و غیر پایدار می‌شوند. فناوری نانو توانسته است چندین محصول جدید برای افزایش توانایی در نشان دار کردن و شناسایی ژن‌های نامشخص به بازار عرضه کند.

فناوری نانو و پزشکی (1)

محققان در تلاشند تا از نانوذرات مغناطیسی برای تشخیص عوامل بیماری زا استفاده کنند.روش این محققان نیز مانند بسیاری از مها رت هایی که امروزه به کار می رود به آنتی بادی های مناسبی نیاز داردکه به این عوامل متصل می شود.نانوذرات مغناطیسی مانند برچسب به مولکول های آنتی بادی متصل می شوند.اگر در یک نمونه عامل بیماری زای خاصی مانند ویروس مولد ایذ مد نظر باشد،آنتی بادی های ویژه این ویروس که خود به نانو ذرات مغناطیسی متصل هستند به آن ها  می چسبند.

درمان

در حال حاضر، مقابله با بیماری ها معمولاً با روش های کاملاً قدیمی پایه ای صورت می گیرد. روش های نوین به طور بارز همیشه کاملاً موفقیت آمیز نیستند و با راه حل ها و روش های کلی معمولاً به حل دسته خاصی از مسائل می پردازند. افزون بر این مراقبت های بهداشتی امروزه می توانند باعث مشکلات متعددی مانند پس زدن یا عکس العمل نامناسب پیوند عضو شوند.

فناوری نانو و پزشکی (1)

فناوری نانو می تواند به طرق مختلف، به حل برخی از این مسائل کمک کند. امکان استفاده از داروهای شخصی برای بیماران متناسب با بیماری آن ها فراهم خواهد شد. خطر پس زدن عضو پیوندی با استفاده از نانو پوشش های سازگار با بدن می تواند به کمترین مقدار کاهش یابد و در عین حال راه های جدیدی نیز برای هدایت دقیق داروها به سمت اهداف توسعه یابد.

علم نانو همچنین می‌تواند تولید محصولات بافتی مهندسی شده و مصنوعی را که کاربرد فراوانی در علم پزشکی دارد گسترش دهد. جالب اینکه این بافت‌های مصنوعی می‌توانند حتی از بافت خود شخص به دست آیند. فناوری نانو همچنین راه‌هایی برای تولید اندام‌هایی نظیر شبکیه، بخش حلزونی گوش و زیر لایه‌هایی که الگوی نانویی دارند و برای سرعت بخشیدن به رشد اندام‌ها مؤثرند ارائه داده و بازسازی بافت را ممکن می‌سازد.

      ادامه دارد...

مریم نایب زاده

بخش دانش و زندگی تبیان


منبع nanomedicine- nanohealth –aftabir- hupaa -nano-nanoclub

کتاب آشنایی با فناوری نانو(کاربردها)2-سلیمی،طاهری،احمدوند