دنیا به کبوترانش پشت کرده
گفتگوی اختصاصی تبیان با محمدرضا عبدالملکیان
آخرین مجموعه شعر در راه و کتاب سال شعر جوان
عبدالملکیان کار شعر را از دوره دبیرستان آغاز کرد و در سال 1354 نخستین مجموعه شعرش را منتشر کرد. او طی بیش از 30 سال فعالیت شعری علاوه بر چاپ و انتشار چندین عنوان مجموعه شعر، عهده دار مسئولیتهای گوناگون فرهنگی و ادبی نیز بوده است و از جمله در حال حاضر مدیر عامل دفتر شعر جوان، عضو هیئت مدیره انجمن شاعران ایران و عضو شورای عالی خانه هنرمندان است.
آقای عبدالملکیان کمی بیشتر درباره آخرین مجموعه شعرتان به نام "دنیا به کبوترانش پشت کرده است" بفرمایید.
من از سال 84 تا کنون چند مجموعه شعر منتشر کردهام که به طور مستقل منتشر شدهاند. یکی به نام "حالا که رفتهای" است که مجموعه شعرهایی است با یاد و خاطره زنده یاد قیصرامین پور، دیگری "پل خواب" است که سفرنامهای است به شهر یوش و آخرینش "این کوچه را از روی رودخانه نوشتم" با مضمون کوچه. این مجموعهها شعرهای هستند قالب نیمایی و سپید و درهر مجموعه خط مشترکی این شعرها را به هم مربوط میکند. اما مجموعه شعر "دنیا به کبوترانش پشت کرده است" مجموعهای است که خط مشترکی بین شعرهایش وجود ندارد.
این مجموعه درچه قالب شعری سروده شده است؟
همه این شعرها نیمایی و سپید هستند.
منظور شما از این که میگویید خط مشترکی بین شعرها وجود ندارد چیست؟
این مجموعه شامل اشعار پراکندهایست که در طی این سالها نوشتهام و حالا همه را در یک مجموعه جمع کردهام. برای همین میتوان گفت اینها تک شعرهایی هستند که پیرامون یک موضوع مشترک شکل نگرفتهاند. هر کدام دارای یک فضای خاص خودش است.
ما در حوزهی شعر جوانان فعالیت داریم، لذا یكی از اولین معیارهای ما؛ شرایط سنی شاعران است كه نباید از 30 سال بالاتر باشد. مسالهی دیگری كه سعی بر رعایت آن داریم، حفظ توازن میان شعر تهران و شعر شهرستانهاست. و نكتهی دیگر این است كه همواره میكوشیم شاعران زن، سهمی در انتشارات این دفتر داشته باشند.
کدام انتشارات این مجموعه را منتشر خواهد کرد؟
فعلا مجوز این مجموعه از طرف ارشاد صادر شده است و قرار است نشر مروارید آن را منتشر کند.
چه تاریخی وارد بازار کتاب خواهد شد؟
هنوزهیچ چیز مشخص نشده است. مجوز آن تازه صادر شده است ومراحل پیش از چاپش را طی میکند. ممکن است زمان زیادی صرف شود تا بتواند از انتشارات در بیاید.
شما دبیر پنجمین دوره کتاب سال شعر هم هستید. تا چه زمانی تکلیف داوریها روشن میشود؟
در حال حاضر كار داوری كتاب سال شعر جوان مرحلهی نخست را پشت سر میگذارد. فکر میکنم تا پایان آذر ماه پیگیریهای داوری ادامه دارد.
در مرحله اول چه تعداد مجموعه شعر به دفتر شعر جوان رسیده است؟
درحال حاضر، داوران در این مرحله از میان 150 مجموعه شعرارائه شده، 20 مجموعه را كه بیشترین امتیاز را از آن خود كردهاند، برمیگزیند و داوریهای مرحلهی دوم آغاز میشود. در مرحلهی دوم، 7 اثر كه بیشترین امتیازها را به خود اختصاص دادهاند، معرفی میشوند و برای هر كدام از آنها، یك نشست مستقل برای نقد و بررسیشان در دفتر شعر جوان برپا خواهد شد و در ادامه برگزیدگان نهایی در مراسم اختتامیه معرفی خواهند شد.
اختتامیه برنامه چه تاریخی و کجاست؟
مطابق با مذاكراتی كه با مدیریت خانهی هنرمندان صورت گرفته، مراسم اختتامیه را در آنجا برگزار خواهیم كرد. این مراسم در اواخر آذرماه برپا میشود اما هنوز تاریخ دقیقش را مشخص نكردهایم.
معیارهای شما برای انتخاب آثار چه بوده است؟
همانطور كه از نام این دفتر بر میآید، ما در حوزهی شعر جوانان فعالیت داریم، لذا یكی از اولین معیارهای ما؛ شرایط سنی شاعران است كه نباید از 30 سال بالاتر باشد. مسالهی دیگری كه سعی بر رعایت آن داریم، حفظ توازن میان شعر تهران و شعر شهرستانهاست. و نكتهی دیگر این است كه همواره میكوشیم شاعران زن، سهمی در انتشارات این دفتر داشته باشند.
دفتر شعر جوان امسال چند مجموعه شعر منتشر خواهد کرد؟
در حال حاضر 5 مجموعهی شعر مجوز گرفته، مراحل چاپ را طی میكنند و به زودی روانهی بازار میشوند. همچنین 5 مجموعهی دیگر نیز در ارشاد داریم كه هنوز مجوزهاشان نیامده است. بنابراین در مجموع دفتر شعر جوان تا پایان سال جاری 10 مجموعه شعر منتشر خواهد كرد. سختگیری در انتخاب آثار برای انتشار، در دفتر ما بالاست، به نحوی كه در سال گذشته تنها 10 درصد از مجموعههایی كه برای انتشار به ما پیشنهاد شده بود، انتخاب و منتشر شدند. از این حیث میتوان گفت مجموعههایی كه ازسوی دفتر شعر جوان منتشر میشوند، از سطح كیفی ممتازی برخوردار هستند.
فاطمه شفیعی بخش ادبیات تبیان