آموزش با طعم كارتون!
اگر زمانی تنها نیروی انتظامی بود كه پیام‌هایش را با میان‌برنامه‌های آموزشی به مخاطب منتقل می‌كرد در حال حاضر سازمان‌ها و نهادهای دیگری چون شركت گاز، وزارت نیرو، شهرداری، سازمان حفاظت از محیط زیست و ... هم وارد گود شده‌اند و می‌خواهند با استفاده از این میان‌برنامه‌ها پیام‌های خود را به مخاطب منتقل كنند.
میان‌برنامه‌های آموزشی از جمله پرمخاطب‌ترین برنامه‌های نمایشی هستند كه در طول این سال‌ها تولید و پخش آنها روند روبه‌رشدی در تلویزیون داشته است. پخش این برنامه‌ها با تغییر فصل‌ها، مناسبت‌های گوناگون و ایام ویژه سال نسبت مستقیم پیدا كرده است و حالا به خاطر اقبالی كه پیدا كرده‌اند، سازمان‌ها و نهادهای مختلف می‌كوشند از طریق ساخت چنین برنامه‌هایی مخاطبان خود را از بایدها و نبایدهای یك موضوع مطلع سازند. اگر زمانی نیروی انتظامی كوشید با برنامه «انیمیشن‌های راهنمایی و رانندگی» و شخصیت‌های جذاب آن یعنی داوود خطر و سیاساكتی، مردم را با خطرات بی‌احتیاطی و بی‌مبالاتی در رانندگی آشنا كند، امروز در ادامه آن راه آثار متفاوت و جذابی ساخته می‌شود.
فرهنگسازی با عامل جذابیت!
اما با این همه به نظر می‌رسد بعضی از میان‌برنامه‌هایی كه از شبكه‌های مختلف سیما پخش می‌شوند چندان موفق نبوده اند. ارد پیكانفر، كارگردان مجموعه تیزرهای نیروی انتظامی (سیاساكتی) كه از تولیدات موسسه حوراست در این باره می‌گوید: «میان‌برنامه‌های آموزشی معمولا با هدف فرهنگسازی برای مخاطب عام و با رنگ و لعاب سرگرم‌كننده بودن ساخته می‌شوند. ما تلاش می‌كنیم در تولید این آثار شاخص‌های مختلفی را در نظر بگیریم. بیان موجزترین پیام با استفاده از تكنیك‌های جذاب تصویری یكی از ملاك‌های ماست به صورتی كه گرچه به نمایش ناخوشایندی بی‌فرهنگی در زمینه‌های مختلف می پردازد اما شكل و صورت توهین به هیچ گروه اجتماعی پیدا نمی كند.» نكته‌ای كه خیلی مهم است بحث زمان محدود این آثار است. این آثار باید در كمترین زمان ممكن بیشترین حجم از اطلاعات را به مخاطب منتقل كنند. علاوه بر این ضمن این‌كه باید چارچوب یك اثر نمایشی را حفظ كنند باید شاخص جذابیت را هم در اثر لحاظ كنند.
بیان موجزترین پیام با استفاده از تكنیك‌های جذاب تصویری یكی از ملاك‌های ماست به صورتی كه گرچه به نمایش ناخوشایندی بی‌فرهنگی در زمینه‌های مختلف می پردازد اما شكل و صورت توهین به هیچ گروه اجتماعی پیدا نمی كند
پیكانفر با اشاره به این‌كه بهترین پیام، پیام غیرمستقیم است، در این باره می‌گوید: «با احترام گذاشتن به شعور مخاطبان می‌توان بخشی از كنار هم‌گذاری و نتیجه‌گیری نهایی داستان‌ها را برعهده بیننده فهیم گذاشت و علاوه بر دوری جستن از كلیشه‌ها، جذابیت‌های داستانی هم به این میان‌برنامه‌ها اضافه كرد. به نظرم با این فرمول محدودیت زمان به مزیت تبدیل می‌شود.» وی با توضیح این‌كه در آینده مجموعه‌هایی درباره آگاهی‌رسانی عمومی در زمینه جرم و سرقت اینترنتی و الكترونیكی و برنامه‌هایی برای بیمه مركزی خواهد ساخت، می‌گوید: «زمان پخش این برنامه‌ها در موفقیت این آثار خیلی مهم است. تجربه نشان داده از میان برنامه‌هایی كه تا حالا ساخته شده، آنهایی كه ساعت پخش مناسب‌تر و بیشتری داشته‌اند با استقبال عمومی بیشتری روبه‌رو شده‌اند تا آنجا كه به شخصیت‌های محبوب بین مردم تبدیل شده‌اند.»
ركورد شكنی پاگرد
این شب‌ها شبكه دو سیما یك میان‌برنامه آموزشی با موضوع روش صحیح آب و برق به نام «پاگرد» پخش می‌كندكه محصول مركز صبا ست این میان‌برنامه از بعضی جهات با دیگر آثاری كه دیده‌ایم، متفاوت است. اول از همه این‌كه زمان هر قسمت از این انیمیشن چیزی حدود 10 دقیقه است كه برای پخش هر شبی یك اثر انیمیشن كه همچنان در حال تولید است. یك ركورد محسوب می‌شود و دوم این‌كه این اثر در 150 قسمت تولید می‌شود كه باز هم رقم چشمگیری محسوب می‌شود. اوستا فروردین كارگردان این مجموعه می‌گوید:«برای ساخت یك میان برنامه خوب، اول از همه «جذابیت» اهمیت دارد. اگر اثری جذاب باشد می‌تواند به اهداف دیگرش یعنی انتقال پیام هم دست پیدا كند و همه اینها به نوع نگرش سفارش‌دهنده مربوط است. خوشبختانه وزارت نیرو كه میان‌برنامه آموزشی «پاگرد» به سفارش آنها ساخته شده به این مهم رسیده بودند كه پیام باید به صورت غیرمستقیم به مخاطب منتقل شود. به عبارت دیگر، برای آنها شكل اول قضیه یعنی جذابیت و كشش خود اثر در درجه اول اولویت قرار داشت.» وی با اشاره به این كه اگر تبلیغات بیشتری برای «پاگرد» صورت می‌گرفت، این برنامه پرمخاطب‌تر می‌شد، می‌افزاید: «ما برای این میان‌برنامه آموزشی تقریبا ماهانه 200 دقیقه تولید انیمیشن سه بعدی داریم به عبارت دیگر هر قسمت این مجموعه انیمیشن با 100 نیرو حدود پنج روز طول می‌كشد كه در تولید انیمیشن كشور رقم قابل اعتنایی است.»
تاثیر گذاری میان برنامه‌ها
محمد ابوالحسنی، تهیه‌كننده مجموعه انیمیشن‌های آقای ایمنی هم درباره میزان نفوذ این میان برنامه در بین مخاطبان می‌گوید: واقعیت این است كه نیروی انتظامی و شركت گاز سال‌های سال است كه به این روش اطلاع‌رسانی می‌كنند. اگر این آثار در بین مخاطبان موفق نبودند، قاعدتا هیچ اصراری از سوی این دو مركز سفارش‌دهنده برای ادامه تولید این آثار وجود نداشت، اما ساخت این آثار هنوز ادامه دارد و معلوم است كه این آثار در بین مردم بازتاب دارد و آنها از این آثار استقبال می‌كنند. وی می‌افزاید: برای مثال در ساعاتی كه میان‌برنامه آقای ایمنی پخش می‌شد، شاخص مصرف گاز كل كشور به طور محسوسی كاهش می‌یافت و معلوم بود بینندگان به پیام‌هایی كه در مورد مصرف بهینه گاز داده شده، توجه كرده‌اند كه البته این موضوع نفوذ بالای رسانه‌ای مثل تلویزیون را در كشور می‌رساند. ابوالحسنی كه پیشتر آثاری با موضوع حمل‌ونقل و ترافیك، بافت‌های فرسوده شهری و مصرف سوخت تهیه كرده است، می‌افزاید: واقعیت این است كه این میان‌برنامه‌ها مشخصا برای عموم مردم ساخته می‌شوند و باید در آن از جذابیت‌ها و تكیه‌كلام‌هایی استفاده شود كه مردم به آن علاقه دارند.
منبع:جام جم
