تبیان، دستیار زندگی
مقام والاى حضرت فاطمه زهرا علیها السلام فقط از منظر معصومین علیهم السلام كه همتاى ایشانند، قابل بیان است. كلمات و سخنان این بزرگواران حكایت از كرامت و عظمت والاى این بانوى عالمه دارد: فاطمه علیها السلام از نگاه امام امیرالمو...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

صدّیقه طاهره در نگاه ائمه

معصومین علیهم السلام


مقام والاى حضرت فاطمه زهرا علیها السلام فقط از منظر معصومین علیهم السلام كه همتاى ایشانند، قابل بیان است. كلمات و سخنان این بزرگواران حكایت از كرامت و عظمت والاى این بانوى عالمه دارد:

فاطمه علیها السلام از نگاه امام امیرالمومنین علیه السلام

در آخرین لحظات عمر مبارك حضرت فاطمه علیها السلام وصایاى خویش را به همسرشان می نمودند كه "اى پسرعمو! تو هرگز مرا در دوران زندگى دروغگو و خائن نیافتى و هرگز با فرمانت مخالفت نكردم."

على علیه السلام كه شاهد درگذشت تنها یاور و تسلى بخش خود است، می فرماید: "پناه به خدا! تو داناتر و پرهیزگارتر و گرامی تر و نیكوتر از آنى كه من به جهت مخالفت كردنت با خود، تو را نكوهش كنم. دورى از تو و احساس فراقت بر من گران خواهد بود ولى گریزى از آن نیست. به خدا سوگند! با رفتنت مصیبت رسول خدا صلی الله علیه و آله را بر من تازه كردى. انا لله و انا الیه راجعون از این مصیبت بزرگ و دردناك و تاثرآور و حزن‌انگیز!" (1)

دقت در كلام على علیه السلام در این لحظات، شدت علاقه و احترامش را به فاطمه علیها السلام می رساند. در نگاه امام على علیه السلام فاطمه در چنان مرتبه والایى از زهد و خداترسى و عمل به احكام الهى قرار دارد كه تصور مخالفت او با همسرش ممكن نیست. حضرت على علیه السلام در پاسخ به ادعاهاى بى اساس معاویه مبنى بر فضایل امویان در نامه‌اى می نویسد: "... دو سید جوانان اهل بهشت از ماست و «صبیة النار» از شماست، كودكانى كه نصیب آنان آتش گردید. بهترین زنان جهان از ماست. و «حمالة الحطب»، آن كه هیزم كشد براى دوزخیان از شماست. این فضلیت‌ها از ماست و آن فضیلت‌ها از شماست... ." (2)

امام صادق علیه السلام در ذیل آیه شریفه "انا اَنزَلناهُ فِى لَیلَةِ القَدر" می فرماید: منظور از "لیله" فاطمه و منظور از "قدر" خداوند است. هر كس فاطمه را آن گونه كه سزاوار است، بشناسد، "لیلة القدر" را درك كرده است.

در شعرى كه به ایشان منسوب است، می فرماید: "من به فاطمه و فرزندانش مباهات می كنم! آن گاه به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم افتخار می كنم در آن هنگام كه فاطمه را به همسرى من درآورد."(3)

شخصیت والایى چون حضرت على علیه السلام به همسرى بانوى جهان افتخار می كند و همسرى با او را ملاك برترى خود و شایستگی اش بر رهبرى اسلام می داند.

فاطمه علیها السلام از نگاه امام حسن مجتبى علیه السلام

امام حسن علیه السلام در موارد بسیارى از مادرشان سخن گفته‌اند. من جمله: "شبى دیدم مادرم در محراب، به نماز ایستاده است و تا طلوع خورشید مشغول ركوع و سجود بود و شنیدم براى یكایك مردان و زنان دعا می كرد و آنان را نام می برد ولى براى خود چیزى نخواست. عرض كردم: مادر! چرا همان گونه كه براى دیگران دعا می كنى، براى خود دعا نمی كنى؟ فرمود: فرزندم! اول همسایه بعد از آن خانه."(4)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام حسین علیه السلام

در روز عاشورا، در آن هنگام كه لشكر دشمن، امام حسین علیه السلام را احاطه كرد. ضمن خطبه مفصلى فرمودند: "مرا بین كشته شدن و ذلت مخیر كرده‌اند و من هرگز تن به پستى نمی دهم. خدا و رسول مرا از چنین كارى باز می دارند. همچنین نیاكان پاك و دامن‌هاى مطهر و پاكیزه اجازه چنین پذیرشى را به من نمی دهند."(5)

در یك كلام، امام حسین علیه السلام دلیل پایمردى و مقاومت خویش را تربیت الهى فاطمه علیها السلام می داند.

امام حسین علیه السلام نقل می كند: "آن زمان كه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم در خانه ام‌سلمه بود، صرصائیل(یكى از فرشتگان الهى) نزد پیامبر آمد و عرض كرد: نور را به عقد نور درآور. پیامبر فرمود: چه كسى را براى چه كسى؟ گفت: دخترت فاطمه علیها السلام را براى على ابن ابی طالب. سپس در حضور جبرئیل و میكائیل و صرصائیل فاطمه را به عقد على درآورد." (6)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام سجاد علیه السلام

امام سجاد علیه السلام می فرماید: "وقتى كه قیامت فرارسد، منادى ندا می دهد: در این روز، ترس و اندوهى به خود راه ندهید. همه خوشحال از این عفو عمومى سر بالا می برند. فاطمه علیها السلام وارد محشر می شود و گفته می شود كسانى كه به آیات ما ایمان آوردند و مسلمان شدند به جز مسلمانانى كه دوستدار اهل‌بیت هستند، همگى سرها را به زیر اندازند. آن گاه اعلام می شود: این است فاطمه دخت محمد صلی الله علیه و آله و سلّم . او و همراهانش به سوى بهشت می روند. خداوند فرشته‌اى را خدمت وى می فرستد و می گوید: حاجتت را از من بخواه!

امام رضا علیه السلام از پدران بزرگوار خود از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می كند كه پس از ازدواج على و فاطمه (علیهما‌السلام) خداوند عزوجل فرمودند: "اگر على علیه السلام را نمی آفریدم براى دخترت فاطمه همتا و همسرى در روى زمین یافت نمی شد."

فاطمه عرض می دارد: پروردگارا! حاجت من آن است كه مرا و كسانى را كه فرزندان مرا یارى كردند، مورد عفو قرار دهى."(7)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام محمدباقر علیه السلام

امام باقر علیه السلام به جابر روایت كردند كه: "... چون قیامت شود، جبرئیل ندا می دهد: خدیجه دختر خُوَیْلد كجاست؟ مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم، ام كلثوم خوهر موسى كجایند؟ آنان از جاى برمی خیزند ... اى اهل محشر! امروز من كرامت را براى محمد و على و حسن و حسین و فاطمه علیهم السلام قرار دادم. سرها را پایین بیاندازید و چشم‌ها را فرو بندید، چون فاطمه می خواهد به بهشت برود. سپس جبرئیل ناقه‌اى بهشتى مىآورد و آن حضرت را به بهشت می برد ولیكن ایشان وقتى نزدیك بهشت می رسد درنگ می كند. خداوند می فرماید: درنگ شما براى چیست؟

فاطمه می گوید: پروردگارا! دوست دارم در چنین روزى مقامم شناخته شود. خداوند می فرماید: اى دختر حبیبم! برگرد و نظر افكن و هر كس را كه دوستى تو یا دوستى یكى از فرزندان تو در دلش باشد، او را گرفته و وارد بهشت كن."

در ادامه امام باقر علیه السلام می فرماید: "به خدا سوگند! اى جابر در آن روز فاطمه؛ شیعیان و دوستانش را همانند پرنده‌اى كه دانه خوب را از دانه بد جدا می كند، از بین جمعیت جدا می كند."(8)

حضرت بقیه الله(عج) فرمودند: "دختر رسول خدا فاطمه علیها السلام براى من سرمشق و الگوى نیكویى است."

فاطمه علیها السلام از نگاه امام جعفر صادق علیه السلام

مرحوم مجلسى در ضمن روایتى از امام صادق علیه السلام نقل می كند: "فاطمه، صدیقه كبرى است. محور حركت انبیاء گذشته، معرفت و شناخت حضرت فاطمه بوده است."(9)

سیدهاشم بحرانى روایت دیگرى از امام صادق علیه السلام نقل می كند كه: "نبوت هیچ پیامبرى تكمیل نشد مگر این كه به فضیلت آن حضرت اقرار نموده، و محبت او را دارا باشد."(10)

امام صادق علیه السلام در ذیل آیه شریفه "انا اَنزَلناهُ فِى لَیلَةِ القَدر" می فرماید: منظور از "لیله" فاطمه و منظور از "قدر" خداوند است. هر كس فاطمه را آن گونه كه سزاوار است، بشناسد، "لیلة القدر" را درك كرده است. (11)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام موسى كاظم علیه السلام

امام كاظم علیه السلام می فرماید: "همانا فاطمه، صدیقه و شهیده است."(12)

سلیمان جعفر می گوید: از امام كاظم علیه السلام شنیدم كه فرمودند: "در خانه‌اى كه اسم محمد یا على، حسن، حسین، جعفر، عبدالله و از زنان فاطمه باشد، فقر و تنگدستى وارد نخواهد شد." (13)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام از اجداد گرامیش نقل می كند كه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم به على علیه السلام فرمودند: سه فضیلت به تو داده شد كه به من داده نشده است. على علیه السلام عرض كرد: چه چیزهایى به من داده شده است؟ فرمود: تو پدر زنى چون من دارى كه من چنین پدر زنى ندارم، همسرى چون فاطمه به تو داده شده كه به من داده نشده است، حسن و حسین به تو داده شده كه به من داده نشده است."(14)

امام رضا علیه السلام از پدران بزرگوار خود از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم نقل می كند كه پس از ازدواج على و فاطمه (علیهما‌السلام) خداوند عزوجل فرمودند: "اگر على علیه السلام را نمی آفریدم براى دخترت فاطمه همتا و همسرى در روى زمین یافت نمی شد."(15)

امام كاظم علیه السلام می فرماید: "همانا فاطمه، صدیقه و شهیده است."

فاطمه علیها السلام از نگاه امام جواد علیه السلام

امام جواد علیه السلام خطاب به موسى بن قاسم وقتی که به امام عرض کرد: در حج از طرف مادرت فاطمه علیها السلام نیز زیارت كردم و گاهى هم نكردم؛ فرمودند: "ایشان را زیاد كن، زیرا كه برترین چیزى است كه بدان عمل می كنى."(16)

زكریا بن آدم نقل می كند: "در محضر امام رضا علیه السلام بودم كه امام جواد علیه السلام در حالى كه بیش از چهار سال از عمرش نگذشته بود، وارد شد. وقتى نشست دستش را روى زمین قرار داد و سر به آسمان بلند نمود و مدتى طولانى به فكر فرو رفت. امام رضا علیه السلام فرمود: جانم فدایت! چرا این چنین در اندیشه‌اى؟ پاسخ داد: به جهت ستم‌هایى كه نسبت به مادرم فاطمه علیها السلام انجام دادند."(17)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام هادى علیه السلام

آن حضرت در مورد علت نامگذارى حضرت صدیقه طاهره علیها السلام به "فاطمه"، از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم نقل می كند: "دخترم فاطمه را بدان جهت فاطمه نامیدند كه خداوند عزوجل او و دوستانش را از آتش جهنم به دور نگه می دارد."(18)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام حسن عسكرى علیه السلام

امام حسن عسكرى علیه السلام از امام على علیه السلام، از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم نقل می كند كه: "آن هنگام كه خداوند آدم و حوا را آفرید، آنان در بهشت به خود مباهات می كردند. آدم به حوا گفت:

خداوند هیچ مخلوقى بهتر از ما نیافریده است. خداوند به جبرئیل فرمود: این دو بنده‌ام را به فردوس برین ببر! زمانى كه وارد فردوس شدند، چشمانشان به بانویى افتاد كه جامه‌اى زیبا از جامه‌هاى بهشتى در برداشت و تاجى نورانى بر سر گذاشته و دو گوشواره درخشان به گوشش آویخته بود و بهشت از پرتو نور چهره‌اش درخشان بود. حضرت آدم به جبرئیل گفت: حبیبم جبرئیل! این بانو كه از زیبایى چهره‌اش بهشت نورانى گشته، كیست؟ گفت: او فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله و سلّم پیامبرى از نسل تو است كه در آخرالزمان خواهد آمد. گفت: این تاجى كه بر سر دارد، چیست؟ پاسخ داد: شوهرش على بن ابیطالب علیه السلام است. گفت: این دو گوشواره كه بر دو گوش اوست چیست؟ پاسخ داد: دو فرزندش حسن و حسین می باشند. آدم گفت: حبیبم! آیا اینان پیش از من آفریده شده‌اند؟ گفت: بلى، اینان در علم مكنون خداوند چهار هزار سال پیش از آن كه تو آفریده شوى، وجود داشتند."(19)

فاطمه علیها السلام از نگاه امام مهدى (عج)

حضرت بقیه الله(عج) فرمودند: "دختر رسول خدا فاطمه علیها السلام براى من سرمشق و الگوى نیكویى است."(20)

امام مهدى علیه السلام كه با ظهور خویش عالم را متحول می سازد، حضرت فاطمه علیها السلام را الگوى عملى و حكومتى خویش می شمرد و این، حكایت از مقام عظماى بانوى عالم، حضرت زهرا علیها السلام دارد.

آنچه مطرح شد، قطره‌اى از دریاى وجود فاطمه علیها السلام بود. به این امید كه در قیامت ما را مشمول عنایت و شفاعت خود قرار دهد.

پی نوشت‌ها:

1 ـ فاطمة الزهرا من المهد الى اللحد، ص 609 و 610 / روضة الواعظین، ص 151.

2 - نهج البلاغه، نامه 28.

3 ـ دیوان امام على ابن ابى طالب علیه السلام ، محمدعبدالرحمن عوض، ص 65.

4 ـ بحارالانوار، ج 43، صص 81 و 82، حدیث 3.

5 ـ همان، ج 45، ص 9.

6 ـ همان، ج 43، ص 123، حدیث 31.

7 ـ عوالم العلوم .

8 ـ بحارالانوار، ج 43، ص 64.

9 ـ همان، ص 105.

10 ـ مدینه المعاجز به نقل: فاطمة الزهرا بهجة القلب المصطفى، ص 86.

11 ـ بحارالانوار، ج 43، ص 65، حدیث 580.

12 ـ مرآة العقول، ج 5، ص 315.

13 ـ سفینة البحار، ج 4، ص 295.

14 ـ مسندالرضا، ج 1، ص 119، حدیث 81 .

15 ـ همان، ج 1، ص 141، حدیث 177.

16 ـ اصول كافى، ج 4، ص 314، حدیث 2.

17 ـ بحارالانوار، ج 50، ص 59.

18 ـ لسان المیزان، ج 3، ص 346.

19ـ بحارالانوار، ج 53، ص 180.

20 ـ بحارالانوار، ج52، ص179.

منبع:

ماهنامه كوثر شماره 41

" معصومه شیرى"

لینک مقالات مرتبط:

- وصیت حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام

- واپسین روزهای فاطمه علیهاالسلام

- فاطمه علیها السلام در اندیشه امام خمینی

- زهرا علیهاالسلام در نگاه خورشید

- حدیث عبادت زهرا علیها السلام

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.