در محضر بزرگان

اساتید شهید اوّل

شهید اول داری اساتید مبرز و توانایی بوده است که در زیر فقط به اساتید ممتاز ایشان اشاره می کنیم:

1. اسد الدین صائغ جزّینی: وی از دانشمندان معروف آن عصر می باشد و علاوه بر سمت استادی شهید اوّل، پدرزن و عموی او نیز بود. این دانشمند جبل عاملی در سیزده رشته علوم به ویژه ریاضیات مهارت و تخصص شایانی داشته است؛

2. جمال الدین ابو محمد مکی بن محمد بن حامد عاملی جزّینی: پدر و استاد شهید اوّل و از بزرگان علمای امامیه در منطقه جبل عامل و از شاگردان نجم الدین طومان عاملی بود که در سال 728 درگذشت؛

3. فخر المحققین فرزند علامه حلّی؛

4. سید تاج الدین بن معیه حسنی: وی به شهید اوّل اجازه اجتهاد و نقل حدیث هم داده است؛

5. عبد الحمید بن فخار موسوی؛

6. سید عمید الدین حسینی حلّی (خواهرزاده علامه حلّی که به شهید اجازه اجتهاد و روایت داد)؛

7. سید ضیاء الدین حسینی حلّی (ایشان نیز خواهرزاده علامه حلّی بود که به وی اجازه اجتهاد و روایت داد)؛

8. نجم الدین جعفر بن نما؛

9. سید علاء الدین علی بن زهره حسینی حلّی؛

10. سید مهنّا بن سنان المدنی صاحب «المسائل»؛

11. قطب الدین رازی: از نخبگان فقه و الهیات و علوم عقلی و نقلی و شاگرد برجسته علامه حلّی که شهید در مورد وی گفته است: «او دریای بی کران علم بود و در تمام زمینه ها به من اجازه داد.»

تربیت مبلغان دانشمند

همچنان که اشاره شد، شهید اوّل در حوزه درسی خویش شایستگان و نخبگان فراوانی را تربیت کرد که برخی از آنان از مفاخر علمی جبل عامل به شمار می آیند و برخی دیگر نیز پرورش یافتگان این منطقه در نقاط دیگر هستند. در اینجا به مهم ترین شاگردان وی اشاره می کنیم:

1. شیخ رضی الدین ابوطالب محمد بن محمد بن مکی جزینی عاملی: او فرزند ارشد شهید اوّل و دانشمندی جلیل القدر بود که از پدر بزرگوارش روایاتی نقل کرده است؛

2. شیخ ضیاء الدین ابو القاسم علی بن محمد بن مکی عاملی جزّینی: وی یکی دیگر از فرزندان شیخ شهید بود. شیخ حرّ عاملی در مورد وی می گوید: «او فاضلی محقق، شایسته، پارسا و مورد اعتماد است.»

3. شیخ جمال الدین ابو منصور حسن عاملی جزّینی، فرزند کوچک شهید اوّل: وی محققی بزرگوار و فقیهی فاضل بود که شهید اوّل برای وی و برادرانش ارزش ویژه ای قائل بود؛

4. امّ علیّ، همسر شهید اوّل: ایشان نیز از بانوان دانشمند و مروج معارف اهل بیت علیهم السلام بود. او بانویی دانشمند، پارسا، فقیه و عابد بود و مورد تمجید و ستایش شهید اوّل قرار گرفته بود. شهید همواره مسائل بانوان و پرسشهای مذهبی آنان را به امّ علیّ همسر با فضل خود ارجاع می داد؛

5. ست المشایخ امّ الحسن فاطمه دختر شهید اوّل: او نیز از بانوان دانشمند جبل عامل و از دست پروردگان شهید اوّل می باشد. او را می توان الگوی بانوان شیعه در جبل عامل قلمداد کرد. این بانوی فقیه مورد احترام و عنایت فقهای عصر و عموم مردم بوده است، تا جایی که در تشییع جنازه اش بیش از هفتاد مجتهد مسلم از جبل عامل در قریه جزّین شرکت کردند.

اگر چه از آثار قلمی این بانوی متفکر جبل عاملی چیزی در دست نیست، امّا نامه ای که وی در مورد بخشش ارثیه پدر شهیدش به برادران خود نوشت، در دست است که نشانگر مایه های علمی و آگاهیهای عمیق او در مورد معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام می باشد. او اموال خویش را به صورت هبه معوضه به برادرانش هدیه می کند و در مقابل، کتابهای فقهی و علمی را از آنها دریافت می دارد. و این موضوع نهایت علاقه ایشان را به علم و دانش می رساند.

این نوشته که حاوی موضوعات مهمی از جمله اطلاعات گسترده دختر شهید به احکام شرعیه، اشتیاق وی به کتاب و علم و دانش، خبر از سلسله نسب خاندان شهید اوّل و تجلیل از پدر و برادران می باشد، امروزه در نزد آل شمس الدین عینا موجود بوده و صاحب تکمله امل الآمل آن را مشاهده کرده است؛

6. سید ابو طالب احمد بن قاسم بن زهره حسینی؛

7. سید بدر الدین حسن بن ایّوب مشهور به ابن اعرج اطراوی عاملی: وی از شاگردان معروف شهید و از مفاخر جبل عامل محسوب می شود؛

8. شیخ عبد الرحمن العتائقی: وی نویسنده کتابهای متعدد است که از شهید اوّل بیشترین بهره ها را در کسب علوم اسلامی برده است؛

9. شیخ شرف الدین ابو عبداللّه المقداد معروف به فاضل مقداد سیوری؛

10. شیخ محمد بن تاج الدین عبد علی مشهور به «ابن نجده» که از محضر شهید بهره ها برد؛

11. شیخ حسن بن سلیمان حلّی صاحب مختصر بصائر الدرجات؛

12. شیخ شمس الدین محمد بن عبد الفانی کرکی عاملی: شیخ شهید به مناسبت بازگشت وی از زیارت بیت الحرام قصیده ای سرود که مطلع آن چنین است:

قدمت بطالع السعد السعیدوحیّاک القریب مع البعید

13. شیخ زین الدین علی بن خازن حائری: اجازه نامه ای مدوّن با عبارات عالی از شهید به این شاگرد شایسته اش موجود است.

منبع: سایت حوزه نت

تهیه و تنظیم: فریادرس گروه حوزه علمیه