فرصتهای کسب درآمد اخروی
نویسنده: مجتبی صالحی
دوست گرامیام، در ادامه بعضی از اعمال که باعث پاداش خواهد شد از کتابِ خداوندِ متعال یعنی قرآن معرفی خواهد شد. آنچه مطرح میشود علاوه بر انجام واجبات و ترک محرمات اصلی هر مسلمان است، باشد که در این مدت کوتاه زندگی، اندوختهای هر چند ناچیز برای آخرت خود جمعآوری کنیم، در حالی که رحمت خداوند، واسع و گسترده است:
(مَّن یُصْرَفْ عَنْهُ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ)
«آن روز کسی که [عذاب] از او برگردانده شود قطعا [خدا] بر او رحمت آورده و این است همان رستگاری آشکار»(1)
1) بزرگی و عظمتِ پاداشِ توحید و پاک شدن گناهان به وسیلهی آن:
* خداوند متعال میفرماید:
( الَّذِینَ آمَنُواْ وَلَمْ یَلْبِسُواْ إِیمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَئِکَ لَهُمُ الأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ)
«کسانی که ایمان آوردند و ایمان خود را به ظلم (یعنی شرک) نیالودند برای ایشان ایمنی است و آنان راهیافتگانند» (2)
منظور از ظلم همان شرک است. حقّ خداوند بر بندگانش این است که او را عبادت کنند و چیزی را شریک او قرار ندهند و حقِّ بندگان بر خدا این است که خداوند کسی را که چیزی شریک وی قرار نمیدهد، عذاب ندهد (3).
2) فضل و وجوبِ نیکی به پدر و مادر:
* خداوند متعال میفرماید:
... وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا ...
«... و به پدر و مادر نیکی کنید ...» (4).
نیکی به پدر و مادر چنان اهمیتی دارد که حتی پدر و مادری که از نظر عقیده دچار انحراف هستند و یا به فرزند خود ظلم کرده اند، باید مورد احترام واقع شوند و فرزند به آنان نیکی کند (5).
مادر حق ویژه ای دارد و نیکی به او مقدم است. امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: شخصی نزد پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ آمد و پرسید ای پیامبر! به چه کسی نیکی کنم؟ فرمودند: مادرت. پرسید: سپس به چه کسی؟ فرمودند: مادرت. باز پرسید: سپس به چه کسی؟ فرمودند: به مادرت. دوباره پرسید: سپس به چه کسی؟ فرمودند: به پدرت. (6)
3) بزرگی و وجوبِ صلهی رحم:
فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِن تَوَلَّیْتُمْ أَن تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَکُمْ* أُوْلَئِکَ الَّذِینَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَی أَبْصَارَهُمْ
«پس چه بسا اگر متولّی امور شوید، نزدیک است در زمین فتنه و فساد کنید و پیوند خویشاوندیهای خود را از هم بگسلید * این گروه (ستمگران و مفسدین) همان کسانی هستند که خدا آنان را لعنت کرده (و از رحمت خویش دور ساخته و طرد کرده است) و آنان را (از شنیدن حق) ناشنوا و چشمهایشان را کور کرده است.»(7)
متاسفانه در این روزها صله رحم کم شده است و یکی از علل کم شدن صله رحم مقید و مشروط شدن صله رحم به پذیراییهای رنگین است. علاوه بر آن، افرادی هم که دید و بازدید میکنند اغلب ثواب صله رحم را نمیبردند چون بدون نیت تقرب به خدا آن را انجام میدهند و عبادت بدون قصد تقرب از جهت معنوی پوچ است.
4) به ازای هر مؤمنِ ،حسنهای نوشته میشود:
«هر کس برای زنان و مردان مؤمن طلبِ بخشش نماید به ازای هر زن و مرد مؤمن، یک نیکی برای او نوشته میشود». پس چه زیباست که انسان برای خود و پدر و مادر و زنان و مردان مؤمن، چه آنان که در قید حیاتند و چه آنان که به جهان ابدی رحلت کردهاند، طلب بخشش و مغفرت نماید.
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِمَن دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِینَ إِلَّا تَبَارًا.
«پروردگارا، مرا و پدر و مادرم را بیامرز و هر کس که به خانهی من در آید (در حالی که) ایمان آورده باشد و نیز تمام مردان و زنان مؤمن را بیامرز.»(8)
رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ
«پروردگارا، من و پدر و مادرم و مؤمنان را بیامرز در روزی که حساب بر پا میشود.»(9)
تعلق خاطر به دنیا باعث خواهد شد که انسان نتواند از مال خود به دیگران بگذرد و چه زیباست که انسان در جهت کسب رضای خدا بر نفس خود غلبه کرده و در پرداخت بدهی به دیگران کمک کند
5) فضل و بزرگی ذکر خداوند متعال:
إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیرًا وَالذَّاکِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا
«بیگمان مردان و زنان مسلمان و مؤمن و مردان و زنان فرمانبردار و مردان و زنان راستگو و مردان و زنان شکیبا و مردان و زنان فروتن و مردان و زنان صدقهدهنده و مردان و زنان روزهدار و مردان و زنان پاکدامن و مردان و زنانی که خدا را بسیار یاد میکنند، خداوند برای همهی آنان، آمرزش و پاداشی بس بزرگ آماده کرده است».(10)
امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس هنگام رفتن به رختخواب، صد بار "لااله الا الله" گوید، خداوند خانه ای برای او در بهشت بنا کند. و آن کس که هنگام رفتن به رختخواب صد بار از خداوند آمرزش جوید{یعنی استغفرالله گوید}، گناهان او فرو ریزد همان طور که برگ از درختان فروریزد.(11)
6) پاداش کمک کردن به مردم در پرداخت بدهی:
وَالَّذِینَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَالْإِیمَانَ مِن قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ وَلَا یَجِدُونَ فِی صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَیُؤْثِرُونَ عَلَی أَنفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
«و دیگرن را بر خود مقدم میدارند گرچه خود، بدان نیاز داشته باشند، و هر کس از آزمندی نفس خود، نگاه داشته شد، آنان همان رستگارانند.» (12)
بسیاری از افراد هستند که مال دنیا برای آنها از جانشان نیز عزیزتر است. تعلق خاطر به دنیا باعث خواهد شد که انسان نتواند از مال خود به دیگران بگذرد و چه زیباست که انسان در جهت کسب رضای خدا بر نفس خود غلبه کرده و در پرداخت بدهی به دیگران کمک کند.
7) باقیاتُ الصّالحات:
* خداوندِ متعال میفرماید:
الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ أَمَلًا
«دارایی و فرزندان، زینت زندگانِی دنیایند (و زوالپذیر و گذرا.) و امّا اعمال شایستهای که نتایج آن، جاودانه است بهترین پاداش را در پیشگاه پروردگارت دارد و بهترین امید و آرزوست».(13)
8) در مورد فضل و بزرگی و واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر:
* خداوند متعال میفرماید:
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُکِّرُواْ بِهِ أَنجَیْنَا الَّذِینَ یَنْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ وَأَخَذْنَا الَّذِینَ ظَلَمُواْ بِعَذَابٍ بَئِیسٍ بِمَا کَانُواْ یَفْسُقُونَ
«کسانی را که (دیگران را نصیحت مینمودند و آنان را) از بدی نهی میکردند (از عذاب به دور داشتیم و از بلا) رهانیدیم و کسانی را که (از اوامر الهی میکردند و بیشتر و بیشتر گناه میورزیدند و بدین وسیله بر خود و جامعه) ستم مینمودند، به خاطر اصرار بر معاصی و نافرمانی به عذاب سختی گرفتار ساختیم»(14).
وَمَا کَانَ رَبُّکَ لِیُهْلِکَ الْقُرَی بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ
«در شأن پروردگار تو نیست که شهری را از روی ظلم نابود کند در حالی که مردمانش اصلاحگر بوده باشند»(15).
ابن کثیر در مورد این آیه میگوید: یعنی عذاب و شکنجهی خداوند هیچگاه به آبادی و شهری که ساکنان آن اصلاحگر باشند نمیرسد، بلکه این کار تا زمانی که ظالم و ستمگر نشوند بر سر آنان در نمیآید.
پی نوشت ها :
1. انعام: 16
2. انعام: 82
3. تفسیر نمونه، سوره انعام
4. نساء: 36
5. المحجه البیضاء، ج 3،، ص 442 و 441.
6. المحجه البیضاء، ج 3،همان، ص 439.
7. محمّد: 23-22
8. نوح: 28
9. ابراهیم: 41
10. احزاب: 35
11. ثواب الاعمال ترجمه حسن زاده ص 23
12. حشر: 9
13. کهف: 46
14. اعراف: 165
15. هود: 117