حج باقری

ابوحمزه ثمالى مى گوید: روزى در ایام حج بر امام باقر علیه السلام در حالى كه به اجتماع طواف كنندگان خانه خدا مى نگریست ، وارد شدم .حضرت رو به من كرده و پرسید: ابوحمزه ، به نظر تو این جمعیت مامور به چه واجبى هستند؟

من كه منظور امام را نفهمیده بودم چیزى نگفتم و منتظر ادامه سخن این حضرت شدم .امام ادامه داد: خداوند، مقصودش از طواف دور سنگهاى خانه این است كه مردم اجتماع كرده و سپس نزد ما آمده و به ولایت ما تعلیم دیده شوند.(3)

امام باقر علیه السلام و واجبات مردم در حج

آن حضرت مانند سایر معصومین علیهم السلام ، ملجاء و پناه مردم در همه ابعاد و مرجع پاسخ به پرسشهاى ایشان به خصوص در مراسم حج بود.همه ساله تعداد بیشمارى از حاجیان و زائران بیت الله الحرام ، در آن ایام خدمت حضرت باقر علیه السلام رسیده و پاسخ پرسشها و اشكالات خویش را مى یافتند. دو نفر از راویان اخبار و احادیث آن امام به نام‌هاى حبابه و البیه و ابوبصیر نقل مى كنند: آن امام بزرگوار را در مراسم حج دیدیم در حالى كه با وقار خاصى در كنار كعبه ایستاده و دعا مى نمود.

هنگامى كه از دعا و نماز فارغ مى شد، سیل مردم به طرف او سرازیر شده و مكرر با او سخن مى گفتند.امام پاسخ همه آنان را با خوشرویى داده و بلكه قریب به هزار مسئله را پاسخ مى فرمود(4)

فضیلت اعمال حج در نقل امام باقر علیه السلام

آن حضرت نقل مى كند: جدش رسول الله صلى الله علیه و آله نماز صبح را با اصحاب خویش بجا آورد.سپس با آنان سخن گفت تا آفتاب طلوع كرد.پس از رفتن همه اصحاب دو نفر باقى ماندند كه یكى مردى از انصار بود و دیگرى از قبیله ثقیف. پیامبر صلى الله علیه و آله رو به آنان نموده و فرمود: شما براى پرسیدن مطالبى آمده اید كه اگر خواهید خودم بیان كنم .آنان نیز با آغوش باز از این فرمایش رسول الله صلى الله علیه و آله استقبال كردند.

حضرت رو به مرد انصارى كرده و فرمود: تو مى خواستى در مورد ثواب حج و عمره بپرسى .پس بدان ، وقتى عزم سفر كرده و سوار مركبت شدى به هر قدمى برایت ثوابى و محو شدن یك گناه از نامه اعمالت ، نوشته مى شود.وقتى احرام بسته و لبیك گفتن به هر لبیكى ده ثواب نوشته شده و ده گناه از نامه اعمالت پاك مى شود.هنگامى كه موفق به طواف شدى ، خداوند حیاء مى كند كه بعد از آن عذابت كند و موقعى كه نماز نزد مقام خواندى ، حقتعالى ثواب هزار ركعت نماز قبول شده را به تو عنایت خواهد فرمود. وقتى موفق به سعى بین صفا و مروه شدى مانند كسى هستى كه پیاده موفق به حج شده و هفتاد بنده مؤمن را در راه خداوند آزاد كرده باشى .

وقتى موفق به وقوف در عرفات تا غروب خورشید شدى ، اگر گناهانت به اندازه ریگهاى بیابان و قطرات دریاها باشد به طور حتم خداوند از آن چشم پوشى خواهد نمود.

هنگامى كه به رمى جمرات توفیق پیدا كردى ، به هر سنگى خداوند ده حسنه براى باقى عمرت منظور خواهد نمود.

وقتى قربانى خود را نثار كردى ، خداوند بابت هر قطره از خون آن یك ثواب براى باقیمانده عمرت منظور خواهد نمود.

و بالاخره هنگامى كه جهت عمره طواف و دو ركعت نماز به جا آوردى مانند این است كه فرشته اى به تو خطاب مى كند: آن چه در قبل از گناهان انجام داده بودى ، خداوند چشم پوشى كرد، بنابراین عملت را از سرگیر.(5)

پی نوشت ها:

1.كشف الغمه 2/18-117، بحار 46: 290/ ح 14.

2.  قال الباقر علیه السلام : بنى الاسلام على خمس على الصلوه و الحج و الصوم و الولایه و لم یناد بشى مثل ما نودى بالولایه . كافى 2/18/ ح 3.

3.  علل الشرایع 406/8 وسایل الشیعه 14/324/19318 و بحارالانوار 99/34/11 نقل از حج الانبیاء و الائمه 346.ضمنا تعابر دیگرى نیز نظیر همین روایت از امام باقر علیه السلام وارد شده است .

4. بحار /46/259/ ح 60.

5. امالى صدوق 441/22 نقل از الحج فى السنه / 9-168.

منبع:

حج البیت در مكتب اهل بیت علیهم السلام؛ بهاءالدین قهرمانى نژاد شائق