حج حسینی و  حج سجادی

هر چه مى خواهید در حج بخواهید

نقل است كه ابى عبدالله الحسین علیه السلام گروهى را دید كه جهت اعمال حج به بیت الله الحرام مشرف مى شدند. آنها براى این كه كلامى از آن حضرت شنیده و به فیض آن نائل شوند، مقصود خویش را بیان كرده و عرضه داشتند: یا اباعبدالله ما عازم خانه خدا هستیم . حضرت فرمود: وقتى به مكه قدم گذاشتید، حاجات و خواسته هاى خویش را یكجا از خداوند بخواهید (كه همانا محل اجابت است ) (1)

تعداد حج آن حضرت

امام حسین علیه السلام به دفعات به همراه پدرش امام على علیه السلام و بردارش امام مجتبى علیه السلام و عده اى دیگر از نزدیكان در موسم حج شركت مى نمود. بارها اتفاق مى افتاد كه در این مراسم عظیم الهى به راهنمایى بندگان خدا مى پرداخت . نقل شده كه آن حضرت تنها بیست و پنج مرتبه با پاى پیاده و تلبیه گویان، به بیت الله الحرام مشرف شده است .(2)

آخرین سفر حج آن امام به همراه خانواده ، نزدیكان و اصحاب باوفایش ، در سال 60 هجرى بود كه منجر به واقعه بزرگ و حماسه جاودانه كربلا شده و به عنوان بزرگترین رویداد حماسى و اصلاحى تاریخ بشریت ثبت گردد.

خداوند حافظ كعبه است

زراره از یاران امام باقر علیه السلام مى گوید: روزى از آن حضرت پرسیدم : آیا موفق به درك زمان ابى عبدالله حسین علیه السلام شدى ؟ امام پاسخ فرمود: بله ، روزى در مسجدالحرام (در حالى كه طفلى بیش نبودم ) (3) سیلى به درون مسجدالحرام سرازیر شد كه باعث وحشت افراد حاضر گردید. در این هنگام پدربزرگم حضرت حسین علیه السلام از علت وحشت مردم پرسیده و سپس (به فردى ) فرمود كه بین مردم نداء كند همانا خداوند این بیت را جهت هدایت خلائق قرار داده بنابراین چیزى آن را نابود نخواهد كرد (زیرا خداوند حافظ كعبه و بیت خویش است ).(4)

محل قطع لبیك گفتن

عكرمه مى گوید: از مزدلفه همراه امام حسین علیه السلام بودم . آن حضرت همین طور لبیك مى گفت تا به جمره (محل انداختن سنگ ) رسیدیم . در این هنگام ، وى تلبیه و لبیك گفتن را قطع كرده و فرمود: از پدرم على بن ابى طالب شنیدم كه تا زمان رسیدن به جمره لبیك مى گفت و سپس تلبیه را ادامه نمى داد و مى فرمود: رسول الله نیز این عمل مى كرد.(5)

ثواب حج براى زائر قبر حسین علیه السلام

عبدالله الحرانى نقل مى كند كه روزى از امام صادق علیه السلام پرسید: زیارت كننده مرقد امام حسین علیه السلام چه ثوابى مى برد؟ حضرت فرمود: كسى كه به كربلا رفته و او را زیارت كند و سپس دو ركعت نماز بخواند ثواب یك حج مقبول را برده و اگر چهار ركعت نماز بخواند ثواب حج و عمره خواهد داشت .(6)

امام زین العابدین علیه السلام

مناجات عاشقانه در كعبه

ابو حمزه ثمالى از یاران خاص امام سجاد علیه السلام از قول پدرش نقل مى كند كه او مى گفت : شبى از شبها در كعبه امام زین العابدین را دیدم كه مشغول نماز بود. به دقت مى نگریستم . نور مهتاب بر آسمان كعبه گسترده شده و از نورانیت صورت نیكوى آن امام بهره مى گرفت . مدت زیادى آن حضرت ایستاده و مشغول راز و نیاز بود. ناگاه دقت كردم كه تا كلمات او را بشنوم . شنیدم كه با سوز و گدازى بى مانند عرضه مى داشت : آقاى من ، آیا مرا عذاب خواهى كرد در حالى كه محبت تو در قلب من است . مولاى من اگر چنین كنى ، بایستى مرا در كنار افرادى قرار دهى كه دشمن تو بودند. (7)

دعا در كنار حجرالاسود

از جمله دعاهایى كه از آن حضرت وارد شده ، دعایى بود كه در كنار حجرالاسود مى خواند. او به خداوند عرض مى كرد: خداوندا، مرا در قیامت به رحمت خودت ، اهل بهشت قرار ده و از آتش خود دورم كن و مرا از بیمارى و مریضى عافیت عنایت نموده و به من وسعت روزى عنایت نما و از شر فاسقان جن و انس محافظتم كن .(8)

حال آن حضرت هنگام تلبیه

ابن عینیه نقل مى كند: على بن الحسین علیه السلام براى حج احرام بسته و هنگامى كه آماده تلبیه و لبیك گفتن مى‌شد، رنگ از رخسار مباركش پرید! پرسیدند كه این چه حالتى است كه به شما عارض مى شود؟ فرمود: مى ترسم كه وقتى گفتم لبیك خداوند بگوید: لا لبیك .(9)

تعداد حاجیان واقعى

شخصى به نام زهرى از اصحاب امام سجاد مى گوید: سالى در معیت امام زین العابدین ، در مراسم حج بودم . آن سال تعداد زیادى از مردم در موسم حج شركت جسته و از این بابت و به جهت زیادى جمعیت در تعجب بودم . ناگاه امام زین العابدین از من پرسید: فكر مى كنى امسال چه تعداد حاجى در مراسم و اعمال حج شركت كرده باشند؟

عرض كردم : صدها هزار انسان هستند كه به قصد حج بیت الله آمده و در بارگاه الهى ضجه و ناله مى كنند.

حضرت فرمود: اى زهرى ، بدان كه ضجه زننده فراوان و حاجى حقیقى به غایت اندك و كم است .(10)

حج بالاتر است یا جهاد؟

امام جواب بسیار نیكویى به عباد بصرى داده و فرمود: اگر چنین مؤمنینى در اختیار داشتم قطعا جهاد در راه خدا را بر حج ترجیح مى دادم .(13)

پی نوشت ها:

1.قال علیه السلام : انكم من و فدالله ، فاذا قدمتم مكه فاجمعوا حاجاتكم فسلوها الله . الحج فى السنته ص 61.

2.عن مصعب بن عبدالله قال : حج الحسین خمسا و عشرین حجه ملیبا ماشیا. عقد الفرید 4/384 نقل از حج الانبیاء و الائمه /262.

3.امام باقر علیه السلام در طفولیت خویش ، جدش حضرت امام حسسین علیه السلام را درك كرده است .

4.اثبات الهداه 5/176 ح 3 و كنزالدقائق 2/157 نقل از موسوعه كلمات الحسین علیه السلام /642.

5.  كنز العمال 5/148 نقل از نهج الحیاه 6/272.

6. كامل الزیارات 251/3 و 4 نقل از الحج فى السنه /317.

7. حلیه الابرار 2/18. ذكر این نكته ضرورى است كه استغفار گناه و پناه بردن به خداوند از آتش قیامت ، هرگز با مقام عصمت معصومین منافات نداشته و این گونه اعترافها حاكى از جلالت شاءن الهى و نوعى تذكر عمیق به مؤ منین است كه مطلب قیامت را بسیار مورد توجه قرار دهند.

8. اللهم ادخلنى الجنه برحمتك و اجرنى برحمتك من النار و عافنى من السقم و اوسع على من الرزق الحلال و ادرء عنى شر فسقه الجن و الانس و شر فسقه العرب و العجم همان مدرك /

9. المفصول المهمه 202/203 نقل از همان مدرك /292.

10.مستدرك الوسائل 10/39 و بعضى از منابع . نقل از همان مدرك ص 327.

11. وى هر چند سابقه اى در شیعه بودن داشته است ولى از این گلایه و اعتراض تزلزل وى فهمیده مى شود.

12. ان الله اشترى من المؤ منین انفسهم و اموالهم بان لهم الجنه یقاتلون فى سبیل الله فیقتلون و یقتلون ....و بشر المؤ منین توبه /111.

13.اعیان الشیعه 1/635. این پاسخ جالب توجه آن حضرت نشان مى دهد كه حضرات معصومین علیهم السلام همگى تابع شرایط بوده اند و الا در اوصاف شجاعت و مبارزه و سایر صفات امامت مانند هم بوده اند.

بخش عترت و سیره تبیان

منبع:

حج البیت در مكتب اهل بیت علیهم السلام؛ بهاءالدین قهرمانى نژاد شائق