حجت‌الاسلام خاموشی در همایش اقتصاد فرهنگ اعلام کرد؛
گام بلند سازمان تبلیغات اسلامی برای تولید آثار فاخر فرهنگی دینی
نخستین همایش اقتصاد فرهنگ در شرایطی از سوی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد كه نتوانست نتیجه‌ی روشنی را در جهت توسعه‌ی راهكارهای اقتصاد در حوزه‌ی فرهنگ دربرداشته باشد و برگزاركنندگان همایش، مفید واقع شدن این همایش را تنها با تكرار جلسات و تبادل نظرات مختلف میسر دانستند.
به گزارش روابط عمومی، در ابتدای همایش اقتصاد فرهنگ كه صبح امروز (27 مهرماه) در حوزه‌ی هنری برگزار شد، مهدی خاموشی(رییس سازمان تبلیغات اسلامی) در مقام اولین سخنران در جایگاه حاضر شد و به ایراد سخن پرداخت.
وی، مهمترین بخش فرهنگ را پرداختن به مقوله‌ی گردش مالی آن دانست و گفت: در زمانه‌ی ما متن یك سخنرانی بصورت صوتی تكثیر شود یا بصورت مكتوب درآید درنهایت به عنوان یك كالای فرهنگی وارد بازار می‌شود. كالاهای فرهنگی در زمانه‌ی ما بسیار متنوع و متعدد هستند و این تعدد جای تامل دارد.
خاموشی، ضمن ابراز ناخرسندی از ورود قرآن‌ها و سجاده‌های چینی به عنوان كالاهای فرهنگی به ایران، گفت: سال 81 یا 82 بود كه گزارشی از صادرات فرهنگی كشورهای مختلف خواندم كه در آن، آمریكا در صدر جدول بود و فرانسه و انگلستان با فاصله‌ای زیاد در مقام‌های دوم و سوم جا داشتند. این مساله باعث ایجاد این سوال در ذهن من شد كه چرا ما در عرصه‌ی تولیدات فرهنگی نتوانسته‌ایم به جایگاه مناسبی دست پیدا كنیم؟
وی با اشاره به وضعیت نشر در ایران، ادامه داد: هرچند من به آمارهای موجود در مورد میزان نشر كشورها اعتماد ندارم، اما آیا یك كشور 75 میلیونی، نباید كتاب‌هایی در تیراژ یك میلیون داشته باشد؟
رییس سازمان تبلیغات خاطرنشان كرد: با چنین رویكردی، نامه‌ای به وزارت صنایع نوشتم و از آنها خواستم تا در امر تولید محصولات فرهنگی و تكثیر آنها ورود پیدا كند. در ادامه برخی از كارشناسان صنایع، بعداز تحقیق در بازارهای جهانی؛ حرف مرا تایید كرده و گفتند كه امكان فروش برخی تولیدات فرهنگی مثل انیمیشن و فیلم در بازار جهانی وجود دارد و می‌تواند درآمد‌های مناسبی را به همراه داشته باشد. اما گویا ضرورت پرداختن به این مباحث دیگر نزد اهالی صنایع مطرح نیست، لذا ما خود وارد عرصه شدیم.
وی ضمن بیان این مطلب كه سازمان تبلیغات اسلامی خود درصدد كشف بازارهای مطلوب برای ارائه‌ی محصولات فرهنگی برآمده، گفت: اخیرا خوانده‌ام كه آخرین انیمیشن موفق در عرصه‌های جهانی، 800 میلیون دلار درآمدزایی داشته، حال آنكه تنها برای ساخت آن 200 میلیون دلار هزینه شده‌است. این عرصه بسیار می‌تواند سودآور باشد. با این وجود برای من عجیب است كه چرا سرمایه‌گذاران و تاجران ایرانی تمایلی به شركت در تولیدات فرهنگی ندارند.
خاموشی كه وظیفه‌ی سازمان تبلیغات را تولید و توزیع آثار فرهنگی فاخر می‌داند، گفت: خوشبختانه ما توانسته‌ایم تجربیات خوبی را در حوزه‌ی كتاب(نشر سوره‌ی مهر) و همچنین انیمیشن‌سازی(اشاره به ساخت شكرستان) دست پیدا كنیم. امید است كه با تكرار این تجربه‌ها بتوانیم با گذشتن از مرز تیراژ‌های بالا به اهداف ترسیم شده‌ی خود دست پیدا كنیم.
وی همچنین به فعال‌سازی پژوهشكده‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای كتاب اشاره كرد و گفت: تولیدكنندگان آثار فاخر همچون نویسندگان، رشد تعریف شده‌ای در جامعه دارند، لذا باید جایگاه خاصی را برای آنان درنظر گرفت. همچنین سازندگان بازی‌های رایانه‌ای می‌بایست با پایین آوردن هزینه‌ها و مطالبات خود، به تولید انبوه فكر كنند. همینطور از هنرمندان حوزه‌ی تجسمی نیز كه اخیرا شنیده می‌شود به موفقیت‌های زیادی در نمایشگاه‌های خارج از كشور رسیده‌اند، باید حمایت كرد. امیدوارم روزی فرا برسد كه فرهنگ به اقتصاد جامعه كمك كند، نه اینكه همواره كمك بگیر دولت باشد.
در ادامه‌ی این همایش، علینقی مشایخی(ریس دانشكده‌ی مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف)، در جایگاه حاضر شد و ضمن ترسیم دو مدل ساختار فرهنگی با دو تعریف «شعاری» و «در عمل» بر ارتباط و تاثیر تنگاتنگ فرهنگ و اقتصاد صحبت كرد.
وی در بخش جمع‌بندی ارائه‌ی خود، ضمن تاكید بر حفظ فاصله در تولید محصولات فرهنگی با مطالبات جامعه گفت: ما نباید تابع مطلق مطالبات جامعه باشیم كه احیانا ممكن است ارزشمند هم نباشند. بلكه باید با حفظ فاصله از این مطالبات، حركت كنیم تا سطح ذائقه‌ی جامعه را نیز ارتقا دهیم. اگر زیاد از مطالبات موجود فاصله بگیریم، مخاطبان خود را از دست خواهیم داد.
در بخش بعدی این همایش، مسعود نیلی(یكی دیگر از اساتید دانشگاه شریف)، ضمن تبیین ارتباط بین دو حوزه‌ی فرهنگ و اقتصاد گفت: مدلی كه آقای خاموشی در صحبت‌هاشان به آن اشاره كردند، به عنوان مدل كسب و كار یك موسسه‌ی فرهنگی خوب است اما برای رسیدن به موفقیت‌های بزرگ، باید نگاه وسیع‌تری به ماجرا داشت.
وی در ادامه سوالاتی را در قالب سرفصل‌هایی مشخص مطرح كرد و گفت: چرا هنوز زبان مشتركی بین این دو حوزه وجود ندارد؟ آیا فرهنگ ثابت است یا تغییر می‌كند؟ اگر متغیر است، چه عواملی به این تغییرات دامن می‌زند؟ آیا مشكل میل به تعطیلی و كم‌كاری در كشورهای نفتی، عاملی برای عقب‌ماندگی‌های موجود نیست؟
نیلی ادامه داد: در كشوری مثل كره، اولین سوال این است كه سرمایه‌ی موردنیاز را از چه منابعی بدست آوریم؟ اما در كشورهای نفتی اولین سوال این است كه منابع را چگونه تقسیم كنیم. این یعنی كشور كره بنابه وضعیت جغرافیایی خود، از ابتدا با فرهنگ تولید مواجه بوده اما در كشورهای نفتی فرهنگ توزیعی رایج است.
این اقتصاددان ضمن برشمردن فرهنگ كنفیسیوسی و فرهنگ كاتولیك و جایگاه آنها در جهان اقتصاد، با انتقاد از فیلم ارتفاع پست ابراهیم حاتمی‌كیا گفت: در این فیلم، یك عده می‌خواهند به منطقه‌ی پارس جنوبی بروند و برای یك شركت خارجی كار كنند. در این فیلم، این رویكرد تقبیح شده. این رویكرد همیشه در جامعه‌ی ما بوده است كه بخش خصوصی قابل اعتماد نیست و مردم همیشه باید به دولت وابسته باشند.
عباس سلیمیان، آخرین سخنران این همایش نیز، ضمن حضور در جایگاه، دیدگاه‌ها و افق‌های كوتاه ترسیم شده در سازمان تبلیغات اسلامی را به چالش كشید.
در پایان نخستین همایش اقتصاد فرهنگ، محمدرضا اسماعیلی(مدیركل امور مجامع و موسسات وابسته سازمان تبلیغات اسلامی) گفت: ما امیدوار بودیم با انجام این همایش به نتایج و راهكارهای روشنی برای رسیدن به موفقیت‌های تازه دست پیدا كنیم. اما گویا برای رسیدن به این مقصود، می‌بایست جلسات و همایش‌های متعددی برگزار شود چون من در مباحث مطرح شده‌ی این همایش، هیچ راهكاری را نیافتم.
تصاویر نخستین همایش اقتصاد فرهنگ در تالار سوره
تنظیم: هومن بهلولی
