مشهد
شهر مشهد ، مرکز استان خراسان ، با مساحت تقریبی دویست کیلومتر مربع ، در شمال شرق ایران و در حوضه آبریز کشف رود ، بین رشته های کوههای بینالود و هزار مسجد واقع است.
گرچه تاریخ شکل گیری شهری با عنوان مشهد به آغاز قرن سوم هجری ، یعنی مقارن باشهادت و به خاک سپاری پیکر مطهر حضرت رضا (ع) در آنجا بر می گردد ، اما منطقه توس که مشهد کنونی در آن واقع است تاریخی دیرینه دارد.
توس را از اینرو بدین نام خوانده اند که بنیان گذار و نخستین حکمران آن ، فردی به نام توس بن نوذر ، سپهبد نام آور کیخسرو پادشاه کیانی ، بوده است.
از تاریخ این شهر در قبل از اسلام ، به جز افسانه ای چند ، آگاهی چندانی در دست نیست ، ولی با توجه به اسناد موجود ، می توان حدس زد که این شهر در اواخر حکومت ساسانیان ، یکی از مرزداری های سر راه گرگان و نیشابور به مرو و بلخ ، و از ولایت های مشهور در خراسان بزرگ بوده است.
توس ، در دل ِ خود شهرهایی داشته ، که نوغان و طابران از آبادترین آنها بوده و آورده اند که این دو شهر هزار قریه و آبادی را در برمی گرفته است.
جایی که اکنون به نام شهر توس معروف است و آرامگاه فردوسی ، حماسه سرای نامدار ایران در آن قرار دارد ، تنها بخشی از توس قدیمر است ، که بقایای ارگ و باروی نیمه ویرانی که مردم آن را قصر مامون می خوانند و بنای بزرگی که به بقعه هارونیه مشهور شده ، در آن پیداست. این محل ، در حال حاضر حدود بیست کیلومتری شمال غربی شهر مشهد است.
دیگر شهر بزرگ و نامدار توس ، نوغان بوده که اینک در دل شهر مشهد قرار دارد. یکی از آبادیهای پیرامون نوغان ، روستایی به نام سناباد بوده که آب و هوایی خوش و مطبوع ، کشتزارهایی پر بار ، قنات هایی سرشار و بوستانهایی شاداب و سر سبز داشته است.
در جغرافیای جهانگردی ، مکانهای مقدس مذهبی معمولاً به عنوان مراکز جلب مسافر محسوب می شوند . در ایران ، شهر مشهد بزرگترین مرکز مسافران مذهبی به شمار می رود . بیشترین تعداد مسافران ( بیش از 12 میلیون نفر) در فصل تابستان وارد این شهر می شوند.
آثار دیدنی و توریستی مشهد
آستان قدس رضوی (ع) ازعظیم ترین و باشکوهترین اماکن مذهبی ایران می باشد که حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) در آن واقع شده است.در این مجموعه ، بهترین نوع معماری و هنر اسلامی متجلی است.
موزه آستان قدس ، موزه قرآن ، موزه تمبر ، موزه باغ ملک آباد ، پارک ملت ، کوه سنگی ، پارک وکیل آباد ، خواجه مراد ، خواجه ربیع ، خواجه اباصلت ، گنبد خشتی ، گنبد سبز ، آرامگاه فردوسی (طوس) ، طرقبه ، بند گلستان ، شاندیز ، غار مغان ، آرامگاه نادر و موزه آن و چشمه گیلاس از نقاط مهم و دیدنی شهر و اطراف آن می باشد.
سوغات و مراکز خرید در مشهد
بازارهای قدیمی ، سنتی و سرپوشیده شهر مشهد که خود بخشی از تجارت و اقتصاد استان را به خود اختصاص داده است در بخش مرکزی شهر پراکنده می باشند.به علاوه ، بزرگترین مرکز خرید مسافرین در بازار جدید رضا متمرکز شده که در آن کالاهای گوناگونی از صنایع دستی ، محلی و هنری خراسان مانند : فیروزه ، انگشتری طلا ، عطر ، زعفران ، نبات ، پوستین ، گلدوزی ، کفش و غیره عرضه می شود.
همچنین مجتمع تجارتی زیست خاور در اول خیابان دکتر شریعتی مشهد ، یکی از مراکز مهم تجارتی شرق ایران به شمار می رود.