آسمان در این ماه

سیاراتی که در روزهای آینده می توانید به راحتی آن ها را با چشم غیر مسلح رویت کنید عبارتند از : مشتری و مریخ. مشتری این روزها تقریبا دو ساعت بعد از غروب خورشید طلوع می کند و بعد از مدتی در شرق آسمان خودنمایی می کند. مشتری تقریبا پرنورترین جرمیست که شما این شب ها می توانید شاهدش در آسمان باشید. البته دقت کنید این سیاره را با ستاره شعرای یمانی که متعلق به صورت فلکی سگ بزرگ است اشتباه نگیرید. شعرای یمانی پرنور ترین ستاره آسمان است که با قدر 44/1- در آسمان می درخشد. این ستاره به نسبت ستاره سهیل که به عنوان دومین ستاره درخشان آسمان شناخته می شود، دو برابر درخشنده تر است و این به خاطر فاصله به نسبت نزدیک این ستاره با ما است. البته با وجود درخشندگی زیاد این ستاره باز هم مشتری در آسمان از آن درخشنده تر است ، چرا که قدر سیاره مشتری در حدود 86/2-  است. راهنمای شما برای تشخیص این دو جرم نورانی آسمان، صور فلکی هستند. همان طور که گفته شد ستاره شعرای یمانی متعلق به صورت فلکی سگ بزرگ است که در کنار صورت فلکی شکارچی قرار گرفته است. به طور کلی در این ماه ستاره شعرای یمانی به نسبت سیاره مشتری در شرق قرار گرفته است و دیرتر از آن طلوع می کند.

با یک دوربین دوچشمی یا تلسکوپ ساده می توانید اقمار گالیله ای مشتری را نیز رصد کنید. گانیمد، کالیستو، آیو و اروپا اقمار 4گانه ای هستند که اولین بار گالیله آن ها را رصد و ثبت کرد.

سیاره دیگری که در طول این ماه می توانید به رصد آن بپردازید سیاره مریخ است. برای رصد مریخ باید کمی سحرخیز باشید چراکه این سیاره در آسمان صبحگاهی قرار دارد.  در حدود یکی دو ساعت قبل از طلوع آفتاب می توانید در قسمت شرق آسمان مریخ را با قدری در حدود 1.27 مشاهده کنید.

شاید بتوان صورت فلکی بارز این شب ها را که تقریبا در سرسوی آسمان قرار گرفته است صورت فلکی اسب بالدار معرفی کرد. اسب بالدار با 4 ستاره ای که مربع بزرگی را در تشکیل می دهند به راحتی در آسمان قابل شناسایی است. البته تنها سه ستاره در سه گوش از این مربع به اسب بزرگ تعلق دارند و ستاره گوشه شمال شرقی متعلق به صورت فلکی آندومدا است. در واقع صورت فلکی آندرومدا و اسب بالدار در یک ستاره مشترک هستند.آندرومدا نیز این شب ها مانند اسب بالدار تقریبا در بالای آسمان قرار دارد و به راحتی قابل تشخیص است. بزرگ‌ترین کهکشان مارپیچی همسایه به کهکشان راه شیری نیز در این صورت فلکی دیده می‌شود. کهکشان آندرومدا ( یا M31) که 2.2 میلیون سال نوری با ما فاصله دارد، با چشم غیر مسلح نیز قابل رویت است. اولین بار در قرن 4 هجری (10 میلادی) عبدالرحمان صوفی رازی در کتاب خود صورالکواکب به جِرمی در صورت فلکی آندرومدا اشاره کرد و آن را «ابر کوچک» نامید که بعدها توسط شارل مسیه در 1764 میلادی با نام M31 به عنوان یک کهکشان مارپیچی شناخته شد.

در طی این ماه شاهد یک بارش شهابی نیز خواهیم بود. بارش شهابی جبّاری یکی از بارش‌های شهابی سالانه‌است که کانون بارش آن در صورت فلکی جبار به نظر می‌رسد. بارش شهابی جباری بارش خیلی مشهوری نیست امّا با این وجود جالب توجّه‌است. این بارش معمولاً هر سال از حدود روز 10 ماه مهر تا حدود روز 16 ماه آبان فعّال است و در حدود روز 29 ماه مهر به اوج می‌رسد. شهاب‌های این بارش چندان روشن نیستند و در عوض از خود خاکستر بیش تری بر جا می‌گذارند.

معمولا منشا بارش های شهابی دنباله دارهایی هستند که از نزدیکی مدار زمین عبور کرده اند و زمین در طول حرکت سالیانه خود به دور خورشید از ذرات به جای مانده از آن ها عبور می کند. این ذرات در اثر برخورد با جو یونیزه می شوند که در اثر آن ما شاهد پدیده بارش شهابی خواهیم بود.