ژاپن در اروپا!

یوشیدا ماساهارو، سفیر ژاپن در ایران دوره قاجار در كتاب سفرنامه خود كه توسط دكتر هاشم رجب زاده به فارسی ترجمه شده است ، شرح مسافرت خود در سال‌های 1297 و 1298 هجری قمری ـ در اواخر دوره‌ی سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ـ به ایران را با ظرافت بسیاری نوشته است. وی در صفحات 167 و 168 كتاب خود می نویسد میرزا سعید خان ( انصاری، مؤتمن الملك ) به وزارت خارجه گمارده شد. این میرزا سعید خان مردی سالخورده بود و به هیچ زبان خارجی آشنایی نداشت. به دیدن او كه رفتم، سر صحبت را گشود، و با لحن تعارف آمیز از دعوتی كه ( از شاه ایران ) شده بود، تشكر كرد . وی گفت « در سفر اخیر قبله عالم به اروپا، البته اعلیحضرت همایون به كشور شما آمدند و از پذیرایی گرم و مهمان نوازیتان خرسند شدند. » در ملاقات امروز، میرزا علی خان مترجم جوان وزارت امور خارجه كه انگلیسی را روان حرف می‌زد، بیانات وزیر را ترجمه می‌كرد. دیدم كه او با این حرف وزیر دستپاچه شد و نمی‌دانست كه چه بكند. اما زود بر خود مسلط شد و كوشید تا وزیر را از اشتباه بیرون بیاورد، و آهسته در گوش میرزا سعید خان گفت كه ناصرالدین شاه از ژاپن دیدن نكرده است، و ژاپن در اروپا نیست. اما میرزا سعید خان به حرف این جوان وقعی نگذاشت، و میرزا علی خان كه مكدر و ناراحت هم شده بود ناچار و با صدای آهسته عین بیانات میرزا سعید خان را برایم ترجمه كرد. من پاسخ دادم: « ژاپن در منتها الیه خاور دور است. اعلیحضرت پادشاه ایران هنوز به كشور ما تشریف فرما نشده‌اند. » مترجم، میرزا علی خان، خیس عرق شده بود و نمی‌دانست كه چه بكند. پیدا بود كه با نگاهش به وزیر می‌گوید: « دیدی! من كه گفتم! چرا رسوایمان كردی؟ » توانستم فكر و حال مترجم جوان را از چهره‌اش بخوانم. میرزا علی خان با لحن بسیار احترام آمیز گفته‌ام را برای وزیر ترجمه كرد. من دوست نداشتم كه این گونه حرفها به میان بیاید و توی ذوق بزند، و نمی‌خواستم كه غرور وزیر تازه جریحه دار بشود.

منبع : مرکز مطالعات