تبیان، دستیار زندگی
دیدگاه‌های نجف دریابندری، كریم امامی، رضا براهنی و محمدرضا حكیمی درباره‌ی "اندیشه‌گر بزرگ" به گزارش خبرنگار بخش كتاب خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «مخاطب‌های آشنا» (چاپ چهارم)، «فاطمه فاطمه است»، (چاپ نوزدهم) - «هبوط در...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

كتاب‌های دكتر علی شریعتی همچنان خوانده می‌شوند

دیدگاه‌های نجف دریابندری، كریم امامی، رضا براهنی و محمدرضا حكیمی درباره‌ی "اندیشه‌گر بزرگ"


به گزارش خبرنگار بخش كتاب خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «مخاطب‌های آشنا» (چاپ چهارم)، «فاطمه فاطمه است»، (چاپ نوزدهم) - «هبوط در كویر» (چاپ بیست‌وچهارم) و «یك، جلوش بی‌نهایت صفر» (چاپ اول ناشر) - ازجمله آثاری هستند كه توسط نشر چاپخش تجدید چاپ می‌شوند.

تعدادی از روشنفكران و نویسندگان در جلد دوم كتاب «طرحی از یك زندگی» (نقدها و نظرها)، نوشته پوران شریعت‌رضوی، به ارایه‌ی نظراتشان درباره‌ی علی شریعتی پرداخته‌اند.

به‌نظر نجف دریابندری، «شریعتی یكی از اولین كسانی بود كه با داشتن زمینه‌ی مذهبی و با حفظ این زمینه، مقداری از معارف روشنفكران را هم كسب كرد. یعنی درواقع می‌شود اسم شریعتی و امثال او را روشنفكر متدین گذاشت» .

او همچنین اعتقاد دارد: «این پدیده‌ی روشنفكر و متدین در جوامع دیگر به‌هیچ وجه تازگی ندارد؛ ولی در ایران غالب روشنفكران فكر كردند كه روشنفكر، لزوما باید غیرمتدین باشد، بنابراین امثال شریعتی در شكافی [...] قرار می‌گیرند».

رضا براهنی هم نقش مهم و تاثیرگذار شریعتی را در سست كردن بنای سلطنت رژیم پهلوی این‌گونه توضیح می‌دهد: «شریعتی هر گاه از مذهب قدم بالاتر می‌گذارد و به تاریخ اقتصاد و طبقات تاریخی می‌رسد، بسیار مبهم می‌شود؛ ولی وقتی از جن‌زدگی یا از «خودبیگانگی» صحبت می‌كند كه بالاخره یك نوع از آن مربوط به بی‌ریشگی مذهبی هم می‌شود، به‌راستی خوب حرف می‌زند؛ ولی او ریشه‌های مادی جن‌زدگی فرهنگی را مطرح نمی‌كند و به همین دلیل مدام به دنبال فلسفه‌ی مذهبی است».

وی همچنین تاكید دارد: «اشاراتش به فانون، سارتر، و امه‌سه‌زر، اشاراتی هستند كه ریشه‌های مادی مقولات از آن‌ها گرفته شده و فقط مونتاژی از بیگانه‌ها مانده. هیجان صدایش و آن پی‌درپی و مسلل گفتن اصلاحات و تعابیر مذهبی و انسانی و فلسفه‌ی مذهبی اسلامی در جوانان مذهبی اثر عمیق داشت. روبنای مذهبی كه او از آن صحبت می‌كرد، بدل به آیین جدیدی از شهادت شد و خیل عظیمی از جوانان این مملكت این پرچم شهادت را به دوش گرفتند و راه افتادند تا زیربنای سلطنت را دگرگون كنند» .

كریم امامی هم كه در آن سال‌ها مسؤولیت یكی از موسسه‌های بزرگ انتشاراتی را برعهده داشته، درباره‌ی آثار شریعتی و میزان استقبال از آن‌ها نوشته است: «سرجمع نسخه‌های چاپ‌شده از آثار تنها یك نویسنده، شادروان دكترعلی شریعتی به یك حساب سرانگشتی خیلی ساده (40 عنوان × 200 هزار نسخه) به هشت میلیون نسخه می‌رسد و این نشان می‌دهد كه كتاب‌های او در نخستین ردیف انواع كتاب‌های مورد مطالعه‌ی مردم هستند» .

طبق وصیت‌نامه، شریعتی مسؤولیت بازبینی و اصلاح آثارش را به محمدرضا حكیمی سپرده كه این اندیشمند معاصر پس از برررسی كلیه آثار او اعلام می‌كند، از این پس اگر می خواهید از قول من نقل كنید، دقیقا این جمله را بگویید: «حكیمی گفت من اشتباهی كه شخصیت‌شكن باشد و عقاید دكتر شریعتی را زیر سوال ببرد، در آثار دكتر ندیدم» .

لینک:

به یاد دکتر علی شریعتی