برنامه ی خانوادگی با طعم مهرماه
دوباره «یار دبستانی» از رادیوی خودروها پخش میشود، خردسالان و نوجوانها و جوانهای کیف و کتاب به دست، به شهر جان میدهند، خیابانها شلوغ میشوند ، مدرسهها نفس میکشند و از تنهایی در میآیند، ریهها از هوای مرطوب و خوش پاییز انباشته میشوند و مهر مهربانانه چترش را روی سر مردم باز میکند. شما هم فرزندی در حال تحصیل دارید؟ خودتان را برای مهر و تغییر و تحولاتش آماده کردهاید؟ این چند توصیه را هم به کولهبار تجربههایتان اضافه کنید، ضرر نخواهید کرد.
فرقی ندارد فرزند شما در چه مقطعی تحصیل میکند، به هر حال آمدن پاییز او را ناگزیر میکند از برنامه زمانی خاصی که سیستم آموزشی برایش در نظر گرفته است، تبعیت کند و طبیعی است که پیروی از قوانینی که مدرسه برای آموختن نظم به او وضع میکند، زندگی بقیه اعضای خانواده را نیز تحت تاثیر قرار میدهد و بنابراین باعث تغییرات کلی در مدیریت زمانی اعضای خانوادهتان میشود و به زبان خودمانیتر میشود گفت اگر تابستان، مدیریت زمانی در امور روزمره برایتان اهمیتی نداشت و نظم و ترتیب را کنار گذاشته بودید، حالا در صورتی که موفقیت فرزندانتان را میخواهید، باید تابع نظمی ویژه در سال تحصیلی جدید شوید، برای مثال، دیگر قرار نیست بیشتر شبهای هفته را تا دیر وقت در پارکها یا پای تلویزیون بگذرانید، دیگر نمیتوانید صبحها تا هر زمان که مایل باشید بخوابید و اگر بخواهید به سفری خانوادگی بروید باید منتظر آمدن تعطیلات بمانید و... .
تبعیت فرزندانتان از برنامه کاری و زمانی مشخص در طول سال تحصیلی نه تنها شما را ملزم میکند از برخی آزادیهایی که پیش از بازگشایی مدارس داشتهاید چشم بپوشید، بلکه باعث میشود وظایف تازهای نیز به مجموعه دغدغههای روزمره شما به عنوان والدین کودکانتان اضافه شوند، وظایفی مانند؛ نظارت بر تحصیل فرزندتان، برقراری ارتباط با مسوولان مدرسهاش، عضویت در انجمن اولیا و مربیان، بیدار کردن او در هر صبح و گاهی رساندنش به مدرسه یا بازگرداندنش و... .
این وظایف بخشی از وقت هر روز شما را خواهند گرفت، اما چنین خبری به معنای آن نیست که خودتان را به کلی فراموش کنید و همه وقتتان را به فرزندتان اختصاص دهید. اگر با اصول مدیریت زمانی آشنا شوید آنوقت میآموزید که چه طور شمار زیادی از وظایف معین را در طول روز انجام دهید و جزئی از ساعات روز را نیز برای امور شخصیتان باقی بگذارید.
شاید بگویید این حرفها همه شعار هستند و امکان ندارد کسی «بچه مدرسهای» داشته باشد و بتواند در طول روز وقت آزادی هم به دست بیاورد، اما واقعیت این است که اصول مدیریت زمانی در بسیاری از خانوادههای منظم رعایت میشوند و آنها با پیروی از چنین قوانینی، بهترین استفاده را از اوقاتشان میکنند.
قرار نیست اصول پیچیدهای را برای بهرهوری بیشتر از وقتتان در مهر به کار بگیرید.
شما میتوانید مهارت استفاده درست از زمان را، با رعایت اصولی ساده و ایجاد تغییراتی کوچک در زندگی روزمره، به دست بیاورید، اصولی مانند:
** بیشتر مردم برنامههای روزانهشان را فقط در ذهنشان نگه میدارند و هر بار که میخواهند یکی از وظایفشان را انجام دهند ناچارند همه آنها را یکبار با خود مرور کنند، اما موفقها، آنهایی هستند که مجموعه وظایف و اهداف روزانهشان را روی کاغذ میآورند و سپس با نگاه کردن به برنامه مکتوب، تصمیم میگیرند چه کنند.
بنابراین، برای شروع مهر، یک تقویم و یک قلم و دفترچه خانوادگی مخصوص نوشتن برنامههای روزانه تهیه کنید.
** به زود خوابیدن و زود بیدارشدن عادت کنید تا فرزندتان هم، در پیروی از شما، زود بخوابد و زود بیدار شود و انرژی کافی برای حضور در کلاس داشته باشد.
** هر صبح که از خواب بیدار میشوید ذهنتان پر است از انواع وظایفی که باید در طول روز انجامشان بدهید. برای آن که در برنامهریزی روزانه موفق باشید باید کارها را اولویتبندی کنید و کارهایی را كه از اولویت بیشتری برخوردارند پیش از بقیه انجام دهید.
اما چطور باید کارهایی را که از اهمیت بالاتری برخوردارند تشخیص بدهید؟ پاسخ ساده است! باید اهدافتان را پیش از آغاز برنامه کاری هر روز مشخص کنید.
فرض کنیم شما مادر یک خانواده هستید. صبح از خواب بر میخیزید و کاملا گیج هستید، چرا که نمیدانید از میان 7 وظیفه آن صبحگاه؛ یعنی احوالپرسی از یک دوست قدیمی، خرید روزنامه، بیدارکردن فرزندتان برای رفتن به مدرسه، روشنکردن ماشین لباسشویی، آمادهکردن صبحانه و بار گذاشتن ناهار و رساندن کودکتان به مدرسه کدام را انتخاب کنید.
در این شرایط اهداف اصلی آن روز را با خود مرور کنید، مرور این هفت کار نشان میدهد در واقع شما 4 هدف اصلی را دنبال میکنید که شامل لباس شستن، روزنامه خریدن، احوالپرسی از دوستتان و روانهکردن کودکتان به مدرسه است که هدف آخری شامل 4 مرحله بیدار کردن او، حاضر کردن صبحانهاش و رساندنشان به مدرسه است.
حالا همه چیز روشنتر به نظر میرسد و آسانتر میتوانید نتیجه بگیرید که هدف 3 مرحله سر و سامان دادن به فرزندتان برای رفتن به مدرسه، نسبت به اهداف دیگر اولویت دارد و باقی آنها را نسبت به این هدف، از اهمیت کمتری برخوردارند.
** فراموش نکنید برای برنامهریزی خانوادگی در مهر، تقسیم وظایف میان اعضای خانواده را هم تمرین کنید و به هرکس، بسته به توانمندیاش وظایفی را بسپرید برای نمونه اگر حاضر کردن صبحانه، بیدار کردن بچهها و همسرتان، نظارت بر انتخاب لباس بچهها برای مدرسه، رساندن آنها به محل تحصیلشان و دادن پول توجیبی و تغذیه زنگ تفریحشان، همه از وظایف تعیین شده آن روزتان برای ساعت 6 تا 30/7 صبح هستند، چرا بین اعضا تقسیمشان نمیکنید تا هم فشار کمتری را متحمل شوید، هم در وقت صرفهجویی کنید و هم حس مشارکت و همکاری را میان اعضای خانواده بالا ببرید؟
** همان طور که اشاره کردیم با آغاز مهر، مسوولیتهای شما هم بیشتر میشود و به همین دلیل حذف عناصری که برنامه زمانی شما را برای طول روز با اختلال مواجه میکنند، واجبتر از گذشته میشود.
عناصری که به آنها اشاره کردیم همانهایی هستند که وقتتان را بدون آن که چندان به چشم بیایند میدزدند. آیا تا به حال به زمانی که در طول روز صرف تماشای تلویزیون یا اینترنتگردی میکنید فکر کردهاید؟ به تماسهای تلفنی بیحاصلی که معمولا فایدهای برایتان ندارند چطور؟
اگر میخواهید در مدیریت زمانی خانواده موفق و مقتدر عمل کنید، ابتدا باید عوامل اتلاف وقت را بشناسید و بعد حذف یا کنترلشان کنید مثلا میتوانید زمان نگاه کردن تلویزیون یا اینترنتگردی را محدودتر کنید و تماسهای بیحاصل آشنایان را پاسخ ندهید یا رک و راست به آنها بگویید که درگیر کار هستید و عذرخواهی کنید که نمیتوانید وقت زیادی به آنها اختصاص دهید.
ضمن آن که باید به این نوع تماسگیرندگان بفهمانید، چه زمانی وقت آزاد برای پاسخگویی به آن دارید و اینطور نیست که هر زمان حال و حوصله دارند به خودشان اجازه بدهند، زنگ بزنند و مهمترین ساعتهای روزتان را تلف کنند!
تنها خانوادههایی در مدیریت زمانیشان پیروز میشوند که نظم در آنها نهادینه شده باشد و حتی کودکان هم آن را درک کرده باشند.
به نظر شما خانوادهای که در آن بچهها آموختهاند پیش از رفتن به مدرسه، تختشان را مرتب کنند و پس از بازگشت، لباسهایشان را به چوبرختی بیاویزند و دقیقا سر جایش قرار دهند، بهتر وقتشان را کنترل میکنند یا خانوادهای که مسوولیت مرتبکردن اتاق بچهها روی دوش مادر است و هر صبح باید بخشی از وقت اعضای خانواده صرف پیدا کردن لباسهایشان از مکانهای مختلف خانه شود؟
برای موفقیت در برنامهریزی زمانی، باید به اعضای خانواده، چه بزرگ و چه کوچک یاد بدهید هر چیز را پس از استفاده دقیقا در جای خود قرار دهند.
** واقعا جای تاسف است که وارد خانهای شوید و ببینید ساعت آنها عقب مانده است و از آن فاجعهبارتر زمانی است که خانوادهای لزومی برای آویختن ساعت در اتاقهای مهم مانند هال یا آشپزخانه نداشته باشند. طبیعی است که این نوع خانوادهها ارزش وقت را نمیدانند و گذر زمان را درک نمیکنند. مدیریت زمان به ساعت نیاز دارد، اگر دیوارتان خالی است همین امروز اقدام کنید.
** مهمانی؟ شامخوردن در رستوران؟ سینما؟ تئاتر؟ پارک؟ هیچکس نگفته با شروع مهر، تفریحهای سالم را از زندگی خانوادگیتان حذف کنید! فقط کافی است برای هرکدام از آنها زمانی مشخص در نظر بگیرید، نه این که از قانون «هر وقت پیش آمد، انجام میدهیم...» تبعیت کنید.
انجام کارهای سخت را به انتهای جدول برنامهریزی زمانیتان منتقل نکنید. وقتی همه کارهای آسان را انجام میدهید و به کار سختتر میرسید، دیگر تحمل انجام آن را ندارید. ضمن آن که مسوولیتهای سبکتر را هم با نگرانی و وحشت از مسوولیت سختی که در انتهای همه آنها انتظارتان را میکشیده انجام دادهاید و به همین دلیل بر هیچکدام تمرکز نداشتهاید
روال معمول این است اصولا چینن برنامههایی در طول سال تحصیلی به آخر هفتهها منتقل میشوند تا در روزهای کاری هفته، بچه مدرسهایها به واسطه پیوستن به این تفریحات با مشکلاتی نظیر کمبود خواب، خستگی و ...، مواجه نشوند.
** انجام کارهای سخت را به انتهای جدول برنامهریزی زمانیتان منتقل نکنید. برخی افراد، مسوولیتهای دشوار روزانه را به عنوان کارهای پایانی روز در نظر میگیرند به این خیال که وقتی کارهای کوچک، آسان و کماهمیت را انجام دهند، مسلما وقت و حوصله زیادی برای انجام مسوولیتهای سخت خواهند داشت، اما این تصور یک سراب است! وقتی همه کارهای آسان را انجام میدهید و به کار سختتر میرسید، دیگر تحمل انجام آن را ندارید. ضمن آن که مسوولیتهای سبکتر را هم با نگرانی و وحشت از مسوولیت سختی که در انتهای همه آنها انتظارتان را میکشیده انجام دادهاید و به همین دلیل بر هیچکدام تمرکز نداشتهاید. بهترین روش این است که بر خلاف باور عمومی، ابتدا سختترین بخش برنامهریزی روزانهتان را انجام دهید و بعد با انرژی مثبت و آرامشی که پس از به پایان رساندنش به دست آوردهاید، سراغ بقیه کارها بروید.
منبع : جام جم آنلاین
مطالب مرتبط :