تبیان، دستیار زندگی
مدیران ارشد آموزش و پرورش عزم خود را جزم کرده اند که ایده خام تسری تعطیلات پنجشنبه ها به مقاطع راهنمایی و دبیرستان را اجرایی کنند. در حالی که معاون آموزش راهنمایی و متوسطه آموزش و پرورش کاهش ساعت آموزشی دوره راهنمایی به دلیل تعطیل شدن روزهای پنجشنبه را ت
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آغاز سال تعطیلی؟


 مدیران ارشد آموزش و پرورش عزم خود را جزم کرده اند که ایده خام تسری تعطیلات پنجشنبه ها به مقاطع راهنمایی و دبیرستان را اجرایی کنند. در حالی که معاون آموزش راهنمایی و متوسطه آموزش و پرورش کاهش ساعت آموزشی دوره راهنمایی به دلیل تعطیل شدن روزهای پنجشنبه را تکذیب کرده است، اما اخباری که از مناطق آموزش و پرورش تهران و مدارس می رسد حاکی از فشار ادارات آموزش و پرورش و اجبار مدیران به تعطیلی روز پنجشنبه دبیرستانها و کاهش ساعت تدریس برخی از درسهای دوره متوسطه است.


مدارس

پیش از این تعطیلی روز پنجشنبه مدارس راهنمایی و دبیرستان به تصمیم شورای دبیران و موافقت مدیران موکول شده بود. در حالی که شورای دبیران مدارس در سال تحصیلی جدید هنوز تشکیل نشده و به دلیل نقل و انتقالات بین استانی و داخلی و جابه جایی در مناطق ، کادر آموزشی مدارس  در حال تغییرو تحول است در مدارسی که برنامه آموزشی خود را 5 روزه بسته اند، طبق نظر کدام شورا این تصمیم را گرفته اند؟

علاوه بر این شورای مدرسه در سالهای اخیر بسیار تضعیف شده و از آن جز نامی باقی نمانده است. به عنوان نمونه شورای معلمان  که تا 6 سال پیش می توانست با رای گیری و معرفی سه نفر کاندیدای مدیریت در انتخاب مدیر مدرسه نقش مستقیم داشته باشد این اختیار را از دست داد. نکته جالب این است که کلیه دستوراتی که به مدیران مدارس ابلاغ می شود به صورت شفاهی و چهره به چهره است و برخلاف عرف آموزش و پرورش ، بخشنامه و دستورالعمل مکتوبی صادر نشده است. این اتفاق در شرایطی می افتد که نورالله حیدری دستنایی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره تعطیلی پنجشنبه های دوره راهنمایی به خبرآنلاین گفته است: "از آموزش و پرورش درباره تعطیلات پنجشنبه ها چیزی به کمیسیون اعلام نکرده اند. ما هم از طریق رسانه ها متوجه این موضوع شدیم".

تعطیلی روز پنجشنبه مدارس راهنمایی و متوسطه سه پیامد ناگزیر دارد: اولین پیامد آن کاهش ساعات آموزشی و پرورشی مدرسه است. تا قبل از تعطیلی پنجشنبه ها برنامه آموزشی دبیرستانها 6 ساعت در روز و 6 روز در هفته و در مجموع 36 ساعت برنامه آموزشی در طول یک هفته بود. از طرفی برنامه آموزشی مدارس راهنمایی 33 ساعت در هفته بود که با افزودن 3 ساعت فوق برنامه دانش آموزان راهنمایی هم 36 ساعت کلاس می رفتند. ابراهیم سحرخیز هفته گذشته در گفتگو با خبرآنلاین گفت: «امسال ساعت آموزش هفتگی دوره راهنمایی از 33 ساعت به 30 ساعت کم می شود. اما حجم کتب درسی تغییر نمی کند چون امسال فرصت کاستن از این حجم بالا وجود ندارد». اما وی بعدا  کاهش ساعات آموزشی را تکذیب کرد.

پیامد دوم تعطیل اجباری دبیرستانها و مدارس راهنمایی، طولانی شدن برنامه روزانه مدارس و افتادن زنگ آخر به بعد از ظهر و نبودن زمان کافی برای تشکیل کلاس های فوق برنامه است

تکذیب خبر کاهش ساعات درسی در حالی صورت می گیرد که بسیاری از دبیرستانها برنامه آموزشی خود را بر اساس کاهش ساعات آموزشی بسته اند. در دوره دبیرستان درس پرورشی درتمام پایه ها از 2 به 1 ساعت کاهش پیدا کرده است. درپایه اول دبیرستان درس برنامه ریزی حذف ودرس جبرانی ریاضی از 2 به 1ساعت کاهش یافته است. درس آمادگی دفاعی دوم دبیرستان که قبلا 2 ساعت بود حالا 1 ساعت شده است. درس ورزش سوم دبیرستان هم با همه تاکیداتی که بر  اهمیت ورزش می شود،  از2 به 1ساعت کاهش یافته است.

پیامد دوم تعطیل اجباری دبیرستانها و مدارس راهنمایی، طولانی شدن برنامه روزانه مدارس و افتادن زنگ آخر به بعد از ظهر و نبودن زمان کافی برای تشکیل کلاس های فوق برنامه است. طبق دستورالعمل جدید وزارتخانه که به صورت شفاهی به مدیران ابلاغ شده، ساعات آموزشی پایه های اول دبیرستان  32 ساعت، پایه دوم 34 ساعت و پایه سوم 35 ساعت تعیین شده است. حتی با کاهش ساعات آموزشی و در صورتی که کلاس های فوق برنامه حذف شود، ناگزیر در پایه اول دبیرستان 2 ساعت ، در پایه دوم 4 ساعت و در پایه سوم یکساعت از برنامه آموزشی به ساعات بعد از ظهر می افتد. زنگ آخر که از ساعت 1 تا 2 و 30 دقیقه بعد از ظهر است، معمولا به دلیل خستگی و گرسنگی دانش آموزان بازده ندارد و بسیاری از دانش آموزان ترجیح می دهند در این ساعت غیبت کنند. در واقع آنچه که در عمل اتفاق می افتد حذف 6 ساعت از برنامه آموزشی مدارس راهنمایی و دبیرستان به خاطر تعطیلی روز پنجشنبه است.

مدارس

این روزها مدیران دبیرستان می گویند که با افزایش تک زنگها برنامه ریزی برای ساعات تدریس دبیران دشوارتر شده است. بر اساس ابلاغیه شفاهی به مدارس دولتی امسال کلاس های فوق برنامه حذف می شوند و تنها در مدارس نمونه دولتی کلاس های فوق برنامه تشکیل می شود. این اتفاقات در شرایطی رخ می دهند که  کاهش ساعات درسی بدون  مصوبه  شورای عالی اموزش و پرورش در مدارس غیر قانونی است. دبیران دبیرستانها و مدارس راهنمایی با 36 ساعت برنامه رسمی آموزشی و برگزاری کلاس های فوق برنامه  از حجم زیاد کتابهای درسی گلایه داشتند و معتقد بودند که حجم کتابها با ساعات آموزشی تناسبی ندارد. حالا که هم فوق برنامه حذف شده و هم ساعات آموزشی کاهش یافته است دبیران چاره ای ندارند جز اینکه حل تمرین و پرسش از دانش آموزان را تعطیل کنند و تنها به بیان فشرده مطالب کتاب بپردازند.

تصمیم به تعطیلی روز پنجشنبه مدارس راهنمایی و دبیرستان هیچگونه توجیه آموزشی و تربیتی ندارد و فاقد جنبه کارشناسی است. علاوه بر این بر خلاف دبستانها که آموزگاران از تعطیلی روز پنجشنبه منتفع می شوند، دبیران راهنمایی و دبیرستان که موظفند در طول هفته  24 ساعت تدریس کنند از تعطیلی پنجشنبه فایده ای نمی برند.

 پیامد سوم تعطیلی دبیرستانها اثرات منفی بر تربیت دانش آموزان است. در حالی که در کشورهای توسعه یافته تلاش می کنند که کودکان حضور بیشتری در مدرسه داشته باشند در کشور ما روند معکوسی طی می شود. به عنوان مثال دانش آموزان ژاپنی هفته ای 44-45 ساعت در مدرسه حضور دارند. تبعات منفی تعطیلی روز پنجشنبه بر روی تربیت کودکان غیر قابل انکار است.  شاید بتوان کودکان دبستانی را روز تعطیل در خانه نگهداشت اما نوجوانان 12 تا 17 سال روز تعطیلی را معمولا در خانه بند نمی‌شوند و روانه کوچه و خیابان و بوستانهای شهری می شوند و کیست که نداند در این فضاهای عمومی انواع مخاطرات در کمین آنهاست.

خانواده های ایرانی و نهادهای مسئول برنامه ای برای پرکردن اوقات فراغت کودکان ندارند و  وقت کودکان در خانه به تماشای تلویزیون و ماهواره و بازی های کامپیوتری می گذرد و در کوچه و خیابان هم زمینه برای بدآموزی از همسالان و بزرگترها فراهم است. دانش آموزان  در سنین 12 تا 17 سالگی به شدت در معرض مخاطرات جنسی و اعتیاد به مواد مخدر هستند و رها کردن نوجوانان در کوچه و خیابان ریسک خطر را بالا می برد. ممکن است آموزش و پرورش بگوید که پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان به ما مربوط نیست. در حالی که آموزش و پرورش با تقلیل یک ششم یعنی 17 درصد از وظایف خود ناخواسته به همین اندازه به روند منفی تربیت کودکان کمک می کند.

امسال ساعت آموزش هفتگی دوره راهنمایی از 33 ساعت به 30 ساعت کم می شود. اما حجم کتب درسی تغییر نمی کند چون امسال فرصت کاستن از این حجم بالا وجود ندارد». اما وی بعدا  کاهش ساعات آموزشی را تکذیب کرد.

به نظر می رسد تعطیلی روز پنجشنبه مدارس در خارج از آموزش و پرورش اتخاذ و به این وزارتخانه تحمیل شده و فاقد پشتوانه کارشناسی قابل قبول است. در حالی که این تصمیم و تصمیمات مشابه بر تحصیل و زندگی میلیونها دانش آموز ایرانی تاثیر منفی می گذارد ، صدای معلمان ، کارشناسان حوزه آموزشی و اولیای دانش آموزان به جایی نمی رسد. متاسفانه کمیسیون آموزش مجلس هم تا کنون نتوانسته است بر روند تصمیم گیری های خلق الساعه در این وزارتخانه تاثیر بگذارد. نمایندگان مجلس معمولا از طریق رسانه ها از تصمیم گیری های این چنینی با خبر می شوند و انتقادهای آنها تاثیری بر روند اجرایی در وزارت آموزش و پرورش ندارد. در حالی که مجلس می تواند با استفاده از اختیارات قانونگذاری و نظارتی خود جلو اجرای تصمیمات غلط را بگیرد. یکی از مشکلات نمایندگان مجلس دریافت اطلاعات از کانال رسمی وزارتخانه و  عدم دسترسی به اطلاعات دست اول و واقعی از بدنه آموزش و پرورش است. تشکیل یک هیات تحقیق و تفحص در مورد تعطیلی پنجشنبه ها و تبعات ناگزیر آن و تحقیق از زوایای آشکار  و پنهان این تصمیم و حضور هیات در مدارس و گفتگو با مدیران ، معلمان و اولیای دانش آموزان  می تواند به تقویت نقش نظارتی مجلس کمک کند. نباید فراموش کرد که میلیونها دانش آموز و خانواده های آنها و نیز بیش از نهصد هزار معلم از این تصمیمات متاثر می شوند.

بخش اجتماعی تبیان


وبلاگ شیرزاد عبداللهی