مراقبات ماه شوال
از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده است :((شوال نامیده شد زیرا گناهان مؤمنین در آن از بین میرود.))
در "اقبال" آمده است: «ورود در ماه شوال مانند ورود در رجب است و قبلاً به طور کامل گفتیم که چگونه باید در این ماه وارد شد. و اگر نمیتوانی آنچه را گفتیم بکار بندی ، باید مانند کسانی که احترام این ماه را قبول دارند وارد آن شوی . و همانگونه که کسی وارد شهر مکه و خانه خدا میشود و آن را بزرگ میدارد تو نیز باید با حرف و عمل این ماه را بزرگ بداری . زیرا این ماه حرام میباشد. بنابراین لازم است عقل و قلب تو این ماه را بزرگ دانسته و مواظب اعضای بدنت باشی که در صراط مستقیم سیر نمایند. و بنده هنگامی میتواند ادعا کند که تمام آداب بندگی را رعایت کرده است که تمامی کارهای او مطابق با رضایت مالکش باشد.»
این کلام طولانی را به خاطر فوایدی که در بر داشت ذکر کردیم . ولی در این کلام این مطلب بود که شوال ماه حرام است و این خلاف مشهور است . بلکه از سخنان بعضی از بزرگان استفاده میشود که تا به حال کسی چنین چیزی نگفته است ؛ زیرا در مقابل قول مشهور این قول را نقل کردهاند که ماههای حرام از دهه آخر ((ذیالحجه )) شروع و در دهم ((ربیع الاخر)) پایان مییابد. البته در ((وسایل )) روایتی نقل شده مبنی بر اینکه شوال از ماههای حرام بوده و محرم ماه حرام نیست .
احتمال بعیدی هم هست که عبارت سید این باشد: ((شوال ماه احرام است )). به هر صورت همین قدر که این ماه ، ماه احرام برای زیارت خانه خدا میباشد بزرگداشت آن لازم است . زیرا حتماً خصوصیتی داشته که از ماههای حج و وقت تشریع اعمال حج گردیده و زیارت خانه خدا در آن قرار گرفته است . و این ، برای بندهای که مراقب معامله با مولای خود میباشد مطلب مهمی است .
روزههای این ماه
در بعضی روایات روزه شش روز بعد از عید وارد شده است . و در روایات دیگری آمده است که روزه سه روز بعد از این دو عید مطلوب نیست . به همین جهت این شش روز، از سه روز بعد از عید شروع میگردد.
نیز روایت شده است که : ((روزه ماه رمضان و شوال و هر چهارشنبه و پنجشنبه جانشین روزه روزگار بوده و کسی که این مقدار روزه بگیرد، وارد بهشت میشود)).
از ابو ایوب روایت است که: «مَنْ صَامَ رَمَضانَ ثُمَّ أَتَبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالٍ کانَ کصِیَامِ الدَّهْرِ » (روایت مسلم)، یعنی: "کسی که رمضان را روزه گرفته و به تعقیب آن شش روز از شوال را به آن پیوست کند، مانند آن است که همیشه روزه داشته است."
بر طبق ظاهر حدیث چنین برمی آید که این اجر و ثواب برای کسی حاصل میشود که در ماه شوال روزهاش را گرفته باشد، شرح این حدیث این است که، از آنجایی که ثواب هر حسنه 10 برابر میشود، پس ثواب یک ماه برابر میشود با 300 روز، و ثواب 6 روز روزه شوال برابر است با 60 روز، لذا مانند این است که 360 روز و یا یک سال را روزه گرفته باشد، و اگر این عمل هر سال تکرار شود، مانند آن است که همیشه روزه دار است. ولی آیا مطلوب روزه گرفتن این شش روز وصل نمودن آن با ماه مبارک رمضان است تا از روز دوم عید شروع کند چنین که کلمه (اتبعه) دلالت میکند، و یا اگر که در هر مقطعی از ماه شوال باشد کفایت میکند زیرا ماه شوال خود ما هیست که بعد از رمضان میآید؟
شاید سر مستحب بودن روزه داشتن این شش روز در این باشد که مسلمان در طاعت خود به پروردگارش باقی بماند و همتش بعد از ماه رمضان سست و ضعیف نگردد.
فرآوری : زهرا اجلال
گروه دین تبیان
منابع :
سایت حوزه