بازی با لایه های زیرین ذهن مخاطب

نگاهی روانکاوانه به فیلم «ورود آقایان ممنوع»

«ورود آقایان ممنوع» بیشتر از اینکه فیلم رامبد جوان باشد فیلم پیمان قاسم خانی است  و بر خلاف آنچه به نظر می رسد فیلمی ضد فمینیستی نیست. فمینیسم پوششی است برای آنچه قاسم خانی قصد دارد از طریق آن به طرزی ناخودآگاه بر ذهن مخاطب اثر بگذارد.

پیمان قاسم خانی این بار هم مثل اغلب مواقع در خلق فیلمنامه ای موفق به نسبت  سینمای ایران سربلند بیرون آمده وباز هم مثل اغلب فیلمنامه هایش علاوه بر دارا بودن نقاط مثبت سینمایی در گیشه نیز موفق عمل کرده. اما اولویت قاسم خانی برای فیلمنامه نویسی تصاحب گیشه نیست.  او در پردازش زبردستانه آثارش به پیامی که بر ناخود آگاه تماشاگر رسوخ می کند نظر دارد. قاسم خانی به خوبی کارکرد پدیده سینما را درک کرده و نیک می داند نطفه پیام را زمانی که تماشاچی در سالن تاریک  به مستطیل جادویی زل زده وغرق در هم ذات پنداری یا نفی ذهنی شخصیت هاست می بایست درون ذهن آنها کاشت.

این فیلم حول شخصیت متناقض خانم دارابی دور می زند. قاسم خانی می کوشد شخصیت ناهنجار و روانپریش خانم دارابی را یک فمنیست معرفی کند اما خانم دارابی در ذهن بیننده جور دیگری جا می افتد.

بر خلاف آنچه در «ورود آقایان ممنوع» شاهدیم باید گفت که فمنیستها به دلیل حس برتری جویی که نسبت به مردها دارند به هیچ عنوان تأکیدی بر حجاب ندارند. خانم دارابی در فیلم علی رغم اینکه حسی برتری جویانه دارد اما به شدت پایبند به حجاب است و این تناقضی  است که به مدد فراست قاسم خانی از نگاه تماشاگر پنهان می ماند، دارابی زنی خود شیفته است که تأکیدی غیر عادی بر حجاب دارد. دیگر اینکه فمنیستها با تفکیک جنسیتی به شدت مخالفند وآن را مانع آزادی ها و حقوق اساسی زنان می دانند اما خانم دارابی زنی است که از اختلاط به شکلی افراطی می پرهیزد.

فمینیسم به هیچ وجه مبلّغ محدودیت زنان نیست بر خلاف آنچه از رفتار و شخصیت خانم دارابی در فیلم مشاهده می کنیم  او علی رغم اینکه سعی شده در پردازش شخصیتش زنی اجتماعی و درگیر با مصائب ترسیم شود اما محدودیتی که به دلیل ضد مرد بودن برای خود ایجاد می کند قابل توجیه نیست چراکه زنان موفق احتیاج به  تعامل اجتماعی با جنس مخالف دارند.  تناقض دیگری که در مورد کاراکتر روانپریش فیلم صادق است این نکته است که خود آرایی و توجه به زیبایی ظاهردر تفکر فمینیسم مذموم نیست برخلاف ظاهر خانم دارابی که از اصلاح موهای زائد صورتش نیز اکراه دارد. تأکید شخصیت مرد ستیز فیلم بر پیشرفت زنان از سویی و تقبیح خانه داری و بچه داری ایشان از سوی دیگربه هیچ وجه با هم همخوانی ندارد.

برای تماشاگر تیزبین سینما با محدودیت های نا معقولانه ای که کاراکتر اول فیلم برای خود ایجاد کرده به هیچ وجه فمینیست بودن خانم دارابی جا نمی افتد.

قاسم خانی بسیارتیزهوشانه و ماهرانه از مدیوم سینما برای جا انداختن پیام خود به مخاطب عام استفاده کرده و به لحاظ فراست و ذکاوت در انتقال پیام از راه ناخودآگاه تماشاگران باید به او آفرین گفت چراکه حتی مخاطب خاص هنر هفتم نیز از تأثیر عمیقی که ورود آقایان ممنوع به واسطه زبردستی فیلمنامه در پرداخت شخصیت ها و موقعیت ها بر ذهن بیننده می گذارد غافل مانده اند.پیام فیلم «ورد آقایان ممنوع»  در لایه های زیرین فیلم پنهان شده و تأثیری عمیق بر ذهن بیننده می گذارد.