درباره GPS چه می دانید؟

پیش از هر چیز باید بدانیم که GPS مخفف چیست؟

GPS مخفف کلمه Global Positioning System می باشد که به معنای سیستم موقغیت یاب جهانی نامیده شده است

از کاربرد های آن می توان به:

* در هدایت هلیكوپترها در عملیات نجات آسیب دیدگان.

* تهیه نقشه های كشاورزی.

* در مسیریابی هواپیماها و یا علامت گذاری مناطقی كه باید سمپاشی شود.

* در دریانوردی.

* مسیریابی در جنگلها.

* آخرین و شاید پرکاربرد ترین مورد استفاده ترکیبی از GPS/GIS جهت رسیدن به مقصد از سریع ترین مسیر است

اما اگر بخواهیم کمی در مورد تاریخچه آن بدانیم باید بگویم تاریخ مسیریابی قدمتی برابر با تاریخ تمدن بشر دارد!

جالب است بدانید که بسیاری از پرندگان و حیوانات بطور غریزی مسیر خود مشخص می کنند اما انسان از محدود موجوداتی است که این قابلیت در آن تعبیه نشده است و به راحتی گم می شود !

پیش از آنکه انسان تشخیص دهد که می تواند از ستارگان جهت تعیین مسیر خود استفاده کند مشکلات بسیار زیادی داشته است و در کتاب های  گردشگران و جهانگردان گم کردن مسیر به وفور دیده می شود به طور مثال در اوایل قرن 17 میلادی و مصادف با جنگ های کشورهای اسپانیا , ایتالیا , فرانسه , انگلستان که تنها عرض جغرافیایی قابل محاسبه بود و چون طول جغرافیایی حساب نمیشد بسیاری از ناوبران جنگی و تجاری سیر خود را گم کرده و هرگز باز نگشتند!

اما GPS ، این سیستم که یک سیستم ماهوارهای است اولین بار توسط وزارت دفاع امریكا ساخته شد این سیستم دقیق ترین اطلاعاتی را که تاکنون اختراع شده از محل و زمان را در سراسر دنیا در اختیار كاربرها قرار می دهد.

سیگنالهایی ارسال شده توسط این سیستم به وسیله گیرنده های GPSدریافت می شود و موقعیت مكانی،سرعت و زمان را در هر جای كره زمین در هر موقع از روز یا شب و در هر شرایط آب و هوایی محاسبه می نماید.

جالب است بدانید ماهواره های  GPSدر حدود 900kg وزن و 5 متر طول دارند دانشمندان عمر مفید این ماهواره ها برای 5/7 سال طراحی کرده اند اگرچه در حال حاضر و انواع جدید آن بیش از این  در مدار قرار میگیرند.

نکته قابل توجه دیگر آن است که آنها در یک مدار حرکت نمی کنند !

اگرچه در مدلهای جدید همه انواع آنها یکی نیستند اما بیش تر نمونه های آن دارای 6 مدار با فاصله 60 درجه و در هر مدار 4 ماهواره وجود دارد و این امكان را فراهم می سازد كه با وجود اشكال و خرابی 2 ماهواره در هر مدار سیستم كار نرمال خود را انجام دهد. هر سطح مداری شیبی برابر با 55 درجه با سطح مدار استوایی دارد. ارتفاع مدار که km 20000 است باعث ثابت ماندن ماهواره ها در مدار مورد نظر خود می شود. همچنین ارتفاع زیاد ماهواره باعث پوشش منطقه وسیعی در روی زمین می گردد.

بخش دانش و زندگی تبیان

منابع:

"GPS base navigation tool for scanned map" By: Mats Olofsson

"GPS-Navigation"  By: Jekely

"GPS سیستم مکان یابی جهانی: دکتر شمس نوبخت، مهندس حسینی