گام مثبت سیما با سحر اولی ها

---

طبق نظریه ها و تئوریهای مختلفی که درباره تلویزیون مطرح شده است،این وسیله ارتباط جمعی در جامعه کنونی از این توانایی برخوردار است که نقشی موثرتر از آموزش مربیان و آموزگاران را برای افراد و خصوصا کودکان و نوجوانان،ایفا کند.

توجه به این موضوع چنین اقتضا می کند که تولید کنندگان برنامه های تلویزیونی با در نظر گرفتن چنین واقعیتی به ارائه برنامه ریزیهای خاصی بپردازند.

با وجود اینکه مجموعه های تلویزیونی امسال که برای مخاطبان بزرگسال ساخته شده اند،نتوانستند موفقیت چندانی به دست آورند،اما رمضان امسال برنامه ای در تلویزیون دیده شد  که هم تازگی داشت و هم ابتکاری مثبت و ارزنده برای صدا و سیما محسوب می شد.

برنامه ای که سحر اولی ها نام دارد،سحر اولی ها برنامه ای است که رمضان امسال هر بامداد از ساعت 3:45 تا ساعت 5 از شبکه دوم سیما پخش می شود و مخاطبان این برنامه،روزه داران کوچکی هستند که در رمضان 1432 برای اولین بار روزه می گیرند. این برنامه با اجرای مجری نام آشنا و محبوب برنامه کودکان پخش می شود و از خصوصیات جالب آن،تنوع و فضای جذابی است که در برنامه وجود دارد.طراحی و دکور این برنامه بسیار زیباست و بخش های مختلفی اعم از قصه گویی،حضور یک مهمان در برنامه و گفتگوهای بچگانه و مسابقه ،تنوع و زیبایی خاصی به این برنامه بخشیده است.

فکر اولیه ساخت برنامه ای مخصوص سحر برای بچه ها را احسان یاسینی تهیه کننده این برنامه به شبکه دو ارائه داد. علی زارعان مدیر شبکه دو سیما،این طرح را پذیرفت و برنامه با کارگردانی پرستو شاه محمدی برای سی شب کلید خورد.شاید در نگاه اول برنامه «مهمان ماه» نخستین تجربه در برنامه سازی سحرگاهی که مختصات و ویژگی های خاصی باید داشته باشد،به حساب بیاید اما فارغ از اینکه ساختار و محتوای ان چقدر حرفه ای و قوی است،  نشان دهنده توجه به شخصیت کودکان و نوجوانان در این ایام و تشویق آنها به روزه گرفتن است. ضمن اینکه «مهمان ماه»سعی کرده تقریبا تمام عناصر یک کار مناسبتی سحرگاهی را با احتساب یک فضای کودکانه در خود داشته باشد تا خانواده ها و بزرگترها هم به دعا و نیایش در وقت سحرگاه برسند.

به نظر می رسد چینش برنامه های موجود در محتوای سحر اولی ها با دقت و کارشناسی نسبتا خوبی صورت گرفته است و همین امر موجب شده تا فضایی دوست داشتنی برای بچه ها فراهم شود و روزه داران کوچک انگیزه ای برای بیدار بودن در اوقات سحر را داشته باشند به اضافه اینکه از این بابت خوشحال باشند که برنامه ای وجود دارد که متعلق به آنهاست. از طرف دیگر برای بچه ها جالب است که تجربه رفتار بزرگترها و انجام کارهایی که به آنها اعتبار دیگری می دهد،بپردازند . شاید همین ویژگی در کودکان و نوجوانان است که باعث شده آنها هم درماه مبارک رمضان هم پای بزرگترها روزه بگیرند و در مناسک مذهبی این ماه شرکت کنند.

این برنامه موفق به ایجاد ارتباط و تعاملات مثبت و سازنده ای با بچه ها شده است.این مسئله در بخشی از برنامه که به برقراری ارتباط تلفنی با بچه ها می پردازد کاملا مشخص است. به طور کلی این برنامه از جنبه های مثبت زیادی برخوردار است و روح لطیف و پاک کودکانه بر آن حکمفرماست.

حجت السلام مهدی محب زاده، کارشناس مذهبی در گفت و گو با خبرگزاری برنا درباره میزان تاثیر گذاری برنامه های از این قبیل در شکل گیری و نهادینه شدن اعتقادات مذهبی در کوکان اینطور بیان کرد که: رسانه ها به هر حال تاثیر گذار هستند و می شود گفت این برنامه نوعی کلید و فتح باب برای ساخت و پخش برنامه های این چنینی در آینده است.

هر چند بعد از گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی برای اولین بار در سیمای جمهوری اسلامی شاهد پخش چنین برنامه هایی هستیم.برنامه هایی که نشان می دهند رسانه ای همچون تلویزیون از چه ظرفیت و قابلیتی در جهت

آموزش و جذب کودکان به معانی مذهبی و موضوعاتی مثل روزه و ماه مبارک رمضان ،برخوردار است.

جای خوشحالی است که هر چند کمی دیر،اما به هر حال این اتفاق رخ داده و به عنوان اولین گام،در این مسیر گامی مثبت و ارزشمند است.جای امیدواری است که در آینده با نگرشی اصولی نسبت به این نوع برنامه ها پرداخته شود و تمهیداتی اندیشیده شود که در دنیای رسانه علاوه بر سایر موضوعات،جایگاهی برای موضوعات دینی و مذهبی اختصاصا داده شود.البته در حال حاضر برنامه های تلویزیون که مخصوص کودکان می باشند،از موضوعات مذهبی و اعتقادی سخن می گویند اما قطعا میزان حضور موسیقی و برنامه های طرب انگیز در این میان آنقدر زیاد است که بر هر موضوع و محتوایی غلبه دارد. به نظر می رسد برنامه سحر اولی ها ثابت کرد که بدون موسیقی های تند و غنایی می توان برنامه ای شاد،زیبا و با مفهوم برای برای بچه ها تهیه کرد.

آنچه مسلم است اینکه قابلیت جذب کودکان از طریق بصری بسیار بالاست به همین دلیل تصاویر نمایش داده شده در صفحه تلویزیون تاثیر عمیقی بر ذهن کودکان خواهند داشت. نکته مهم و در واقع کمبودی که در این برنامه وجود دارد،بهره گیری از ظرفیت های انیمیشن است.چرا که این تکنیک در شرایط فعلی از جایگاه مهم و حساسی برخوردار است و از قدرت بالایی در جهت نفوذ به روح و ذهن کودکان بهره مند است.

طبیعتا انیمیشن های خارجی در جهت عقاید و تفکرات ما ساخته نشده اند که بتوانند الگویی مناسب برای فرزندان ما باشند. انچه مهم است اینکه انیمیشن هایی با کیفیت و جذابیت بالا به همراه مضامین اعتقادی و معنوی به کودکان ارائه شوند.

شاید بتوان گفت که رسانه مهمترین معلم کودک امروز شده است و سرعت تاثیر آن به مراتب بیشر از تلاشی است که والدین و مربیان مدرسه برای تعلیم و تربیت کودک انجام می دهند.بنابراین توجه و تمرکز ویژه بر چگونگی برنامه سازی برای کودکان امری بسیار مهم است. چرا که ذهن پاک و معصوم کودکان همچون لوحی سفید است که می توان نقش های مختلفی را بر آن نگاشت.چه بهتر که این اذهان لطیف را به بهترین شکل آموزش دهیم.