علی(ع)،برجسته ترین انسان كامل
گفتاری از استاد گرانقدر حضرت آیت الله جوادی آملی
امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) برجسته ترین انسان كامل و نیز شخصیت ممتازی است كه قبل از خلقت عالم وجود، نور او و نور رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم به صورت یك مجموعه خلق شد؛ چنانكه رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: «خلقت أنا وعلیّ من نورٍ واحد».
سپس این نور واحد، عوالمی را پشت سر گذاشت و به این نشأه از عالم وجود رسید تا اینكه در دنیا، یكی در لباس نبوت جلوه كند و دیگری در جبّه امامت.
برای غیر ذات نورانی ائمه معصومین(علیهم‌السلام)، نه شناخت عارفانه شهودی كُنه امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) مقدور است و نه معرفت حكیمانه حصولی عمق یا اوج او میسور.
انسان كامل، چونان امیرالمؤمنین، علی بن ابیطالب(علیه‌السلام)، عصاره نظام آفرینش است و آنچه در جهان امكان به طور كثرت، مَنْشُور است،
در حقیقتِ علی بن ابیطالب(علیه‌السلام) به طور وحدتْ ملْفُوف است و هماهنگی این لَفّ و نَشْر، پیام خاص خود را دارد و آن اینكه وجودهای طبیعی، مثالی، عقلی و اِلاهی اشیای عینی، همتای مراحل چهارگانه وجود این عَبْد محض و با اخلاصِ خداوند خواهد بود؛
به طوری كه اگر نظام تكوین به صورت انسان كامل مُتَمثِّل گردد، همان حضرت علی(علیه‌السلام) خواهد بود و اگر حقیقت انسان كاملی مانند علی بن ابی طالب(علیه‌السلام) به صورت جهان عینی مُتبلوِر شود، همین جهان كنونی خواهد شد و این تبادل و تعاملِ متقابل، محصول تطابق لَفّ و نشر است كه به آن اشارت شد.
از اینرو، آن حضرت(علیه‌السلام) درباره خویش چنین فرمود: «ما لله ایةٌ أكبر منّی»؛ برای خداوند، نشانه ای بزرگتر از من نیست؛ همانطور كه بزرگتر از مجموع جهان، چیزی نیست.
راز این آیت كبرا بودن را باید در مظهریت انسان كامل برای اسم اعظم اِلاهی جست و جو كرد. البته ذوات نورانی اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم‌السلام) چون از سِنْخ وحدتِ ویژه برخوردارند:
«وأنّ أرواحَكم ونوركم وطینَتكُم واحدةٌ طابَتْ و طهرت بَعْضُها من بعضٍ»، همه آنان آیت كبرای خدایند.
اثر این هماهنگی كاملِ انسانِ معصوم و جهان را می توان در علم غیب انسان كامل، نسبت به آنچه در جهان می گذرد و نیز تأثیر وی در آن را به اذن خداوند مشاهده نمود.
منبع : برگرفته از کتاب شمیم ولایت در آثار حضرت آیت الله جوادی آملی،ص423
تهیه و تنظیم : گروه حوزه علمیه تبیان
