قطرات آب با طعم عدد و رقم
هشدار نسبت به کمبود منابع آب جدی است. اما ما نسبت به کاهش مصرف خود اقدامی نمیکنیم. شاید اگر به ارزش واقعی هر قطره آب پی ببریم نسبت به این مسأله حساستر شویم
دو ماه از آغاز فصل گرم سال گذشته است و در این روزهاست که آب طعمی غیر قابل قیاس با هر نوشیدنی دیگری دارد و اگر نبود این مایه حیات، زندگی بسیاری از جانداران در معرض خطر جدی قرار میگرفت. البته بسیاری بر این اعتقادند که سالهای آینده، جنگ ملل بر سر آب و سپس غذا خواهد بود و این مساله توجه بیش از پیش به مقوله استفاده بهینه از آب را چند برابر میکند. با توجه به این مهم توجه به نکات کوچک اما مهم در مصرف بهینه آب، میتواند مفید فایده باشد.
یک بررسی ساده از چکیدن قطرات آب از شیرهای آب منازل مسکونی نشان میدهد نگاه راهبردی برای کنترل این هدر رفت وجود ندارد و خسارتهای ناشی از این اتلاف آب در ایران ملموس نشده است.
تعداد واحدهای مسکونی شهر تهران 2میلیون و 215هزار واحد است و اگر فقط از یک شیر آب در هر ثانیه در هر واحد یک قطره چکه کند میزان آبی که در شبانه روز قطره قطره با بی توجهی موجود در ذات فرهنگ ایرانی به هدر میرود چند لیتر خواهد بود؟
هر 15 قطره آب یک سی سی را تشکیل میدهد. یعنی در هر 15 ثانیه یک سی سی آب به هدر میرود. پس در هر دقیقه ،4 سی سی و در هر ساعت ،240 سی سی آب را از دست میدهیم. با یک ضرب و تقسیم ساده میزان آب هدر رفته در یک شبانه روز را بدست میآوریم.
240 سی سی ضرب در 24 ساعت ضرب در 2میلیون و 215 هزار واحد مسکونی تقسیم بر 1000 سی سی عدد بسیار تأمل برانگیز 12میلیون و758 هزارو400 لیتر را نشان میدهد. تأسف از دست دادن این میزان آب تصفیه شده زمانی بیشتر میشود که بدانیم میزان آب مصرفی مردم تهران در یک شبانه روز حدود دو میلیون و هشتصد هزار متر مکعب است. این رقم یعنی از هر بیست و شش لیتر آب یک لیتر آب در تهران به هدر میرود. این عدد حدودا مساوی میزان آب مصرفی 14 هزار و ششصد و پنجاه و شش واحد مسکونی است.
اگر در هر واحد مسکونی سه نفر زندگی کنند حدودا معادل مصرف آب چهل و چهار هزار نفر در روز هدر رفت آب داریم
اگر در هر واحد مسکونی سه نفر زندگی کنند حدودا معادل مصرف آب چهل و چهار هزار نفر در روز هدر رفت آب داریم. اگر به این اعداد هدر رفت آب از کولرها و ادارات و مدارس و شرکتها را اضافه کنیم همچنین هدر رفت ممتد آب از برخی شیرهای آب را هم به این جمع بیفزاییم قطعا عدد نجومی بدست میآید که احتمالا یکی دیگر از مراتبی است که ایران در میان کشورهای دنیا جایگاه نخست را به خودش اختصاص میدهد. حتما این را فراموش نکنیم که این آب کاملا مستقیم به هدر میرود و از میزان هدر رفت آبی که ناشی از فرهنگ ضعیف مصرف آب در کشورمان است چشم پوشی شده است.
حال چه باید کرد؟ چگونه میتوان پذیرفت در کشوری که در زمره مناطق خشک و کم آب قرار دارد این میزان آب را به راحتی هدر داد؟
در این مورد خاص باید برای اولین بار قبل از وقوع فاجعه به فکر چاره بود .این چاره اندیشی در تشکیل تعامل دو طرفه مردم و دست اندر کاران قابل تعریف خواهد بود که البته سهم مردم به مراتب بیشتر است. مسئولان امر اگر هزینههای تولید آن میزان از آب هدر رفته در یک سال را صرف تبلیغات برای فرهنگ سازی برای جلوگیری از اسراف و هدر رفتن آب کنند و این تبلیغ نه به صورت مقطعی بلکه در طول سال حتی چند سال ادامه یابد قطعا تاثیر خود را خواهد گذاشت. دلیل قاطعیت در اعلام اثرگذاری این نوع از فرهنگ سازی را میتوان در برنامههای فرهنگ سازی پلیس راهور جستجو کرد که در صورت رعایت انصاف باید به آن نمره قبولی داد.
مردم عامل دوم برای حل این مشکل هستند. در صورت توجه به موارد اشاره شده توسط مردم، زمینه حفظ منابع ارزشمند آبی برای تمام هممیهنان و حتی آیندگان فراهم میشود و کم توجهی به اشارات فرهنگ ساز نه تنها به سایر هم میهنان ظلمی روا خواهد داشت بلکه خود این افراد و تک تک افراد جامعه را با معضلی به نام کم آبی و جیره بندی آب مواجه میکند.
تبدیل قطرات آب به عدد و رقم یکی از روشهایی است که برای فرهنگ سازی در خصوص مصرف صحیح آب پیشنهاد میشود.
با توجه به آمار و ارقام موجود ضرورت فرهنگسازی و ایجاد عزمی جدی برای مصرف بهینه آب ضرورتی انکارناپذیر قلمداد میشود. به امید روزی که حتی قطرهای آب در ایران هدر نرود
معصومه نصیری
بخش اقتصاد تبیان