دیدار شعرا با رهبر انقلاب
ضرورت تعمیق معرفت اسلامی در شعر
در شب میلاد باسعادت و پربركت كریم اهل بیت علیهمالسلام و یوسف آل طه؛ حضرت امام حسن مجتبی علیهالسلام، حسینیه حضرت امام خمینی رضوانالله تعالی علیه، میزبان اهالی فرهنگ وهنر، شعرای پیشكسوت و جوان كشور و تعدادی از شعرای پارسی گوی افغانستان و تاجیكستان بود.
حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای رهبر حكیم انقلاب اسلامی در این دیدار صمیمی و پرنشاط باتبیین ویژگیهای زمان حاضر و بیداری اسلامی تأكید فرمودند:
«این تحولات، اثر گرفته از حركت عظیم ملت ایران بود و شعرا با درك این شرایء ضمن پایبندی به هویت و گفتمان انقلاب اسلامی، به معرفت دینی خود به عنوان لوازم الگو شدن ملت ایران، عمق بخشند... این بیداری اسلامی، اثر گرفته از حركت ملت ایران بود؛ چرا كه انقلاب اسلامی، تحولی بنیان برافكن برای سنتهای طاغوتی و نظام سلطه بود و این تحول، ملت ایران را به اسوه و الگوی ملتها تبدیل كرد».
یكی از لوازم كهن و در عین حال، همواره پویا برای جاودان كردن هر اتفاق در تاریخ، «شعر» است. ویژگیهایی كه در این هنر والای ادبی وجود دارد، موجب نهادینه شدن موضوعی كه به «نظم» درآمده باشد میشود. فردوسی طوسی علیه الرحمه با 30 سال زحمت و مرارت، با تبدیل افسانههای كهن ایرانی، هم نام خود را برای ایرانیان ابدی كرد و هم موجب نامیرایی زبان و ادبیات پارسی گشت؛ همچنین نگذاشت اسطورهها و افسانههای قدیمی و زیبای ایران زمین، در گذر زمان به فراموشی سپرده شود. بیشك اگر شاهنامه نبود، زبان شیرین پارسی اینگونه كه اینك به ما رسیده است، سالم باقی نمیماند و در حوادث گوناگون مانند حمله مغولها كه كشور به ویرانهای تبدیل شد، زبان ما نیز از بین میرفت. از سوی دیگر مولانا جلالالدین محمد بلخی معروف به مولوی نیز با زبان شعر، عشق الهی را در دیوانهای خویش به ویژه مثنوی معنوی نهادینه كرد. حضرت حافظ علیهالرحمه بزرگ شاعر تاریخ ایران نیز معانی بسیار پرمغزی را در اشعار و غزلیات خود به یادگار گذاشت كه صدها سال است زمزمه ایرانیان مسلمان است. سعدی نیز با زبان شعر در كنار نثر كم نظیرش، حكمتها و نصایح شیرین و آموزندهای را به ایرانیان چند سده اخیر آموخت.
با توجه به این موضوع، میزان اثر شعر در جاودان شدن موضوعات در پهنه زمان و گم نشدن آنها در طول تاریخ، در كمتر هنر دیگری یافت میشود.
انقلاب اسلامی ایران نیز، یكی از مواقع بزرگ تاریخ برای اوج گرفتن شعر پارسی بوده است. در این سه دهه، به قدری شاعر تراز اول و بزرگ در عرصه ادب ایران اسلامی ظهور كرد و به عرصه نامآوری راه یافت كه بار دیگر پس از چندین قرن، شعر پارسی در دنیا به شهرت رسیده و ترجمههای آن در سراسر جهان به طبع میرسد. فرآوردههای خیره كننده و اعجاب آور ذهنی شعرای انقلابی ایران كه اشعاری پرمضمون میسرایند، امروز نغمه زبان بسیاری از مردم پارسی زبان است. این موضوع، در كنار شهرت و محبوبیتی كه برای شعرای معاصر ایران به همراه آورده، «مسؤولیت» بزرگی را نیز بر دوش آنها گذاشته است. باتوجه به فرمایشات رهبر حكیم انقلاب كه از ایشان بهعنوان یكی از بزرگترین شعرشناسان دنیا و همچنین برترین «حافظشناس» جهان یاد میشود، مسؤولیت عظیم شعرای ما، یكی به نظم درآوردن صحیح و اثرگذار حوادث و رخدادهای انقلاب اسلامی ایران به گونهای كه برای نسلها و قرنهای آتی بزرگی آنها باقی بماند است و دیگر، درك ویژگیهای زمان حاضر كه بیداری اسلامی در منطقه رخ نموده است؛ بیداری اسلامی ای كه حتی بزرگترین و عنودترین دشمنان جمهوری اسلامی، آن را حاصل الگوگیری از انقلاب اسلامی ملت ایران میدانند.
یكی از راه هایی كه حضرت آیتالله العظمی خامنهای ولی امر مسلمین جهان به شعرای پارسی گوی جهت پایبندی به لوازم نشان دادن الگو بودن انقلاب اسلامی ایران فرمودهاند، تعمیق معرفت دینی و اسلامی در شعر معاصر است. بایستی در اشعار فارسیای كه درباره انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی كشورهای مسلمان سروده میشود، وجه اسلامی بودن و به خاطر احیای احكام دین بودن این انقلابها و قیامها به صورت دقیق و شگرف، برجسته شود. موضوع دیگری كه در اشعار فوق باید رعایت شود، قوی، پرمغز و مستحكم بودن شعرهاست زیرا شعری كه فاقد چنین ویژگیهایی باشد، هم به زودی فراموش میشود و هم حتی در موقع فعلی نیز چندان مورد توجه قرار نمیگیرد؛ چه برسد به اینكه بخواهد در تاریخ بماند.
حضرت معظمله از راهكارهای اصلی رسیدن شعر به معرفت دینی و اسلامی و پر بودن آن از چنین معرفتی را، انس با قرآن مجید، نهجالبلاغه حضرت امیرالمؤمنین علی و صحیفه سجادیه حضرت امام زین العابدین علیهماالسلام دانستند و شعرای پارسی گوی را به رسیدن به شفافیت ونورانیت دل و زدودن زنگار تردید و نگرانی با بهرهگیری از این كتب مقدس و مطهر توصیه فرمودند. حضرت ایشان همچنین خاطرنشان فرمودند: برای كسب معرفت دینی باید به سراغ نگاه عالمانه و فنی رفت و از ابداعات «غیرعالمانه» و «من درآوردی» پرهیز كرد.
محمدمهدی تقوی
بخش ادبیات تبیان