تبیان، دستیار زندگی
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «ان ابنی هذا سید ولعل الله أن یصلح به بین فئتین عظیمتین من المسلمین (5)..؛ همانا پسرم پیشوای مسلمانان است و امید است خداوند به دست او بین دو گروه بزرگ از مسلمانان، صلح برقرار کند.»
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قاطعیت امام حسن علیه السلام در مبارزه با طاغوت شام

امام حسن مجتبی (ع)

پس از عقد صلح میان امام حسن مجتبی(علیه السلام) و معاویه، او (معاویه) با لطائف الحیل می‏کوشید، چنین وانمود کند که حسن بن علی از روی صفای دل و خشنودی کامل صلح را پذیرفته است و بعد از این مطیع و فرمانبر معاویه خواهد بود (1). و در اصل معاویه را لایق خلافت و زعامت بر مسلمانان می‏دانسته است. به دنبال این حیله‏گری، وقتی شنید که خوارج به سرکردگی فروة بن نوفل (2). تمام قوای خود را علیه وی گرد آورده‏اند و می‏خواهند بر پایگاه حکومتی‏اش هجوم آورند، نامه‏ای نوشت و توسط مأمور ویژه‏اش برای آن حضرت که در بین راه مدینه و کوفه در نزدیکی «قادسیه» بود فرستاد و از آن بزرگوار خواست که شورش خوارج را سرکوب کند پس از آن به سفرش ادامه دهد.

امام مجتبی علیه‏السلام در پاسخ پیام معاویه نوشت: «لو آثرت أن أقاتل أحدا من أهل القبلة لبدأت بقتالک، فانی ترکتک لصلاح الأمة و حقن دمائها (3) :

اگر بنا داشتم با کسی از اهل قبله (افراد به ظاهر مسلمان و در واقع دشمن اسلام) به جنگ برخیزم، پیش از هر کسی با تو می‏جنگیدم، من به جهت ملاحظه‏ی مصالح امت اسلامی و حف0جان مسلمانان از جنگ با تو دست برداشته‏ام و این موجب نمی‏شود که به نفع تو با دیگران بجنگم.»

از این حدیث چنین برمی‏آید که امام علیه‏السلام جنگ با معاویه را افضل و برتر از جنگ با خوارج می‏داند.

در گفتار فوق امام علیه‏السلام معاویه را تحقیر می‏کند و می‏فرماید: «فانی ترکتک...؛ تو را رها ساختم و دست از سرت برداشتم» همانند عقابی که گنجشک را رها کرده باشد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «ان ابنی هذا سید ولعل الله أن یصلح به بین فئتین عظیمتین من المسلمین (5)..؛ همانا پسرم پیشوای مسلمانان است و امید است خداوند به دست او بین دو گروه بزرگ از مسلمانان، صلح برقرار کند.»

پس در نظر امام علیه‏السلام جنگ با معاویه یک اصل است و مصالحه، تاکتیک و بهترین روشی است که آن روز می‏توانست برای حف0مسلمانان به کار ببرد. او خود در جواب بعضی از افراد معترض نسبت به صلح فرمود: «لیلة القدر خیر من ألف شهر» (4). صلحی را که انجام دادم، همانند فضیلت شب قدر بهتر از هزار ماه است. برخورد زیبا و پرشکوه امام مجتبی علیه‏السلام صلابت و پابرجایی آن بزرگوار را می‏رساند و انسان را به یاد پیشگویی‏های رسول خدا صلی الله علیه و آله می‏اندازد آن گاه که فرمود: «ان ابنی هذا سید ولعل الله أن یصلح به بین فئتین عظیمتین من المسلمین (5)..؛ همانا پسرم پیشوای مسلمانان است و امید است خداوند به دست او بین دو گروه بزرگ از مسلمانان، صلح برقرار کند.»

پی نوشت:

1- احتجاج، ج 2، ص 8؛ بحارالانوار، ج 44، ص 22، ح 6

2- فروة بن نوفل فرمانده خوارج با پانصد نفری که همراه داشت در زمان حاکمیت أمیرالمؤمنین علیه‏السلام در جنگ صفین به همراه نیروهایش کناره‏گیری نمود و پس از عقد قرارداد صلح، بین امام مجتبی علیه‏السلام و معاویه، بار دیگر به جنگ با معاویه پرداخت؛ که فرمانده‏ی دوم آنها حوثره‏ی أسدی بوده است «الکامل فی التاریخ، ج 3، ص 409»

3- الکامل فی التاریخ، ج 3، ص 409؛ کشف الغمه 7 ج 2، ص 199؛ نهج‏البلاغه، ابن‏ابی‏الحدید، ج 5، ص 98 (20 جلدی)

4- بحارالانوار، ج 44، ص 59، قاسم بن فضل حرانی می‏گوید: مدت زمان حکومت بنی‏امیه را محاسبه کردم هزار ماه بیش‏تر نبود؛ اسد الغابه، ج 2، ص 14

5- الاصابة فی تمییز الصحابه، ج 1، ص 330؛ مسند احد بن حنبل، ج 5، ص 44؛ و جاء فی العقد الفرید: ان رسول الله - ص - دخل علی ابنته فاطمة - س - فوجد الحسن طفلا یلعب بین یدیها، فقال لها: ان الله سیصلح علی یدی ابنک هذا بین فئتین عظیمتین من المسلمین «ابن عبد ربه اندلسی، العقد الفرید، ج 1، ص 164»

بخش عترت و سیره تبیان


منبع: حقایق پنهان (پژوهشی در زندگانی امام حسن مجتبی علیه السلام)

نویسنده : احمد زمانی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.