چرا حجاب واجب است؟

باید به این نکته توجه کرد  که پوشش دینی بانوان، از اختراعات آیین اسلامی نیست، بلکه ریشه در تاریخ دارد. به گفته ویل دورانت: (قوم یهود و ایرانیان قدیم، حجاب را برای بانوان یک نوع کرامت و شرافت، و از واجبات دینی می‌دانستند).[تاریخ تمدن، ج 1، ص 233; برای مطالعه بیشتر، به کتاب مسئله حجاب شهید مطهری مراجعه شود.] اما اسلام، پوشش و حجاب را برای شبه جزیره عربستان به ارمغان آورد.

واژه حجاب و مشتقّات آن، هفت بار در قرآن کریم تکرار شده و در تمام موارد، به معنای پرده و مانع است.

آیات متعدد قرآن، حجاب از حدود الهی است و کسی که به این مسئله توجهی ندارد و آن را رعایت نمی‌کند در حقیقت به قرآن و اولیاء خدا دهن کجی می‌کند.

دلایل وجوب حجاب

مراجع عظام و عالمان اسلامی برای وجوب پوشش بانوان به قرآن، سنت پیامبر(ص)، روایات معصومان و سیره زنان مسلمان (سیره مسلمین) استناد کرده‌اند که به مواردی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

الف ـ حجاب در قرآن

1 ـ (قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ ؛ به مردان مؤمن بگو: چشمانشان را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و کانون عفت خویش را حفاظت نمایند. این عمل برای آن‌ها پاکیزه‌تر است. تحقیقاً خداوند به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است. )[نور ، آیه 30 ]

چشم چرانی و نگاه به نامحرمان از آفات مهم ایمان است و غالباً مردان گرفتار آن هستند و زنان نیز تشویق می‌شوند.

در ادامه آیه، به ضرورت حجاب زن پرداخته و می‌فرماید: (وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ ّ… ;[همان، آیه 31.] به بانوان با ایمان بگو: چشم‌های خود را از نگاه به اجنبی فرو پوشند و دامن خویش را (از آلودگی) پاک نگه دارند و زینت و جمال خود را جز آنچه که به طور طبیعی نمایان است، از نامحرمان بپوشانند. و مقنعه و روسری خویش را بر روی سینه‌ها افکنند و زینت و مواضع زیبایی‌ها را جز برای شوهران خود نمایان نسازند و…. )

مطابق آیه، زن نباید زینت خود را ظاهر سازد، مگر در دو مورد: یک استثنا در مورد خود زینت است، یعنی مگر بعضی از زینت‌ها و به تعبیر قرآن، زینت ظاهر، و استثنای دوم در مورد افراد است; یعنی مگر برای بعضی از طبقات که غیر شوهر او هستند; مانند پدر پسر، برادرزادگان، خواهرزادگان، فرزندان شوهر و چند طبقه دیگر. [مرتضی مطهری، همان، ص 90.]

2 ـ (یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ [جلباب، پیراهن یا جامه گشاد شبیه چادر و عبای عربی را گویند; المنجد، ماده جلباب.] ذَلِكَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ ;[احزاب (33) آیه 59.] ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زن‌های مؤمنان بگو که چادر خویش را بر خود فرو پوشند. این کم‌ترین چیزی است تا به عفت شناخته شوند و از تعرض و آزار افراد هوسران محفوظ بمانند. )

شأن نزول آیه حجاب چیست ؟

اگر به شأن نزول آیات سوره نور توجه کنیم، فلسفه حجاب به طور کامل روشن می‌شود.

ابن مرویه از حضرت علی(ع) بازگو می‌سازد: (جوانی از انصار در مسیر راه، با زنی روبرو گردید که مقنعه خود را پشت گوش‌هایش انداخته و قسمتی از گردن و سینه‌های خود را نمایان ساخته بود. همین طور که با چشمانش زینت‌ها و گام‌هایش را بدرقه می‌کرد، ناگهان صورتش به استخوان بر آمده از دیوار اصابت کرد و خون جاری شد. جوان سوگند یاد کرد با همین وضع خدمت رسول خدا شرفیاب شده، موضوع را بازگو نماید. تا چشم پیامبر به جوان افتاد، متأثر شد و فرمود: این پاداش گناه توست، و بی درنگ این آیه نازل گردید.)[الدر المنثور، ج 5، ص 40.]

قرآن در آیه 30 سوره نور، مردان را از چشم چرانی نهی می‌کند و در آیه 31، زنان را از نگاه و عدم رعایت حجاب کامل بر حذر می‌دارد، چون می‌خواهد هم زنان را از بهره کشی مردان از راه چشم و گوش و قوه لامسه باز دارد و هم آنان را از مسابقه پایان ناپذیر در نشان دادن اندام، عشوه گری ها، طنازی ها، آرایشگری‌ها مانع شود تا در نتیجه آن، هوس رانی، تجدد طلبی و نوخواهی را در نهاد مردها زنده نسازند و سرنوشت خود را به فلاکت نیندازند. وانگهی دامن زدن به شهوات و هوس‌های خفته مرده، در واقع افروختن و شعله‌ور ساختن آتشی است که نوعاً زن‌ها در آن خواهند سوخت و یا به ابتذال و سقوط شخصیت آنان منجر خواهد گردید.

ارزش حجاب

فرانسه و ترکیه و ... در ممنوعیت تحصیل دختران با حجاب اسلامی در دانشگاه‌ها پیشگام شده‌اند.

درِ ورودی یکی از دانشگاه‌های کشور ترکیه ، دختران مسلمان مجبور هستند حجابشان را بردارند وگرنه حق ندارند دانشگاه بروند و تحصیل کنند.

در حالی که از نظر منشور جهانی، هر انسانی در اتخاذ عقیده، شغل، مسکن و نوع لباس، آزاد است. هر کشوری لباس ملی خاصی دارد که هر انسانی حرمت آن را پاس می‌دارد و کسی حق تعرض و مزاحمت ندارد.

اینکه مجبور باشی برای ابتدایی‌ترین حق دنیای امروز -که حق دانستن و تحصیل است- عقیده‌ات را فدا کنی ،درد کمی نیست .

حالا مگر کسی جرأت دارد سر در ورودی دانشگاه‌های ما، به این مانتوهای هر روز کوتاه‌تر از دیروز و آرایش‌های هفت رنگ بگوید بالای چشمتان ابروست؟!

به راستی جوانان ما در جستجوی چه هستند ؟!

فرانس فانون می‌نویسد: (هر چادری که دور انداخته می‌شود، افق جدیدی را که بر استعمارگران ممنوع بود، در برابر او می‌گشاید و بدن زن الجزایری را که عریان شده است، به او نشان می‌دهد و پس از دیدن هر چهره بی حجابی، امیدهای حمله‌ور شدن اشغالگران ده برابر می‌گردد. هر بار که یک زن کشف حجاب می‌کند، در واقع وجود جامعه الجزایری را بر سیستم دفاعی سست بنیاد، باز و متلاشی شده به اشغالگران اعلام می‌دارد. )[انقلاب الجزایر، ص 210.]

اسلام، طرفدار پرده نشینی نیست، اسلام می‌خواهد زن در حضور مردهای اجنبی، بدن خود را بپوشاند بدون آن که مجبور باشد از اجتماع کناره گیری کند. رعایت پوشش اسلامی در قالب دو اصل (پوشیدگی) و (سادگی)، آثار و نتایج مهمی از لحاظ فردی و اجتماعی در بر دارد.

دین زدایی ، راهی برای جدایی انسان از فطرت خویش

جهان غرب برای جدایی انسان از هویت و خصلت‌های فطری بشر، مجاری و راه‌هایی را انتخاب می‌کند تا بتواند به مقاصد خود برسد.

یکی از این راه‌ها، دین زدایی است و از آنجا که یکی از مهم‌ترین عناصر هر دینی، حجاب و عفاف در آن دین است، این‌ها می‌خواهند با گرفتن عفاف از زنان و جوانان مسلمان، اسلام را از ما بگیرند.

چرا دشمنان برای زدایی به سراغ عفاف زدایی رفته‌اند؟!

نماد دین اسلام، حجاب و عفاف زن مسلمان است و اگر آن‌ها موفق شوند این عفاف را از ما بگیرند، آن وقت توانسته اند دین ما را هم سرکوب کنند .

غربی‌ها برای مبارزه با دین، مبارزه با «نماد» دین را در پیش گرفته‌اند؛ مثلاً در فرانسه قانونی تصویب شد که در آن هیچ نماد دینی نباید در مجامع عمومی تبلیغ شود و حضور متدینان آن دین هم با آن نمادها ممنوع است آن‌ها برای اسلام، حجاب را نماد گرفتند و از حضور زن محجبه در اماکن عمومی جلوگیری می‌کنند. البته این قانون تنها برای مسلمانان به اجرا در می‌آید و از حضور یهودیان و مسیحیان با نمادهای خاص خودشان جلوگیری نمی‌کنند!

طهارت را با ابتذال ناپاک نکنیم

دشمن می‌خواهد با رواج ابتذال و ناپاکی، طهارت نسل و نفس را از بین ببرد تا این ناپاکی همین طور نسل به نسل در انسان‌ها ادامه یابد.

دشمنان اسلام پی به رابطه طبیعی تغذیه و سلامت نفس برده‌اند و می‌خواهند این ناپاکی و ابتذال را از طریق «رضاع» (شیر مادر) به نسل‌های بعدی هم سرایت دهند تا دیگر پاکی و سلامتی نفس در نسل‌های بعد هم باقی نماند .

در قرآن این مسأله در مورد سلاله ابراهیم (علیه‌السلام) آمده که همه فرزندان نسل او از پیامبران هستند؛ چرا که خداوند خانواده ابراهیم (علیه‌السلام) را پاک و طاهر گردانید و این طهارت نفسانی نسل به نسل در خاندان او جاری گشت با این حساب، خانواده طاهر در تاریخ ماندگار می‌شود .

دشمن از همین نکته گریزان است و تا می‌تواند همه‌ی تلاش خود را برای از بین بردن این ارزش‌ها انجام می‌دهد .

همچنین در قرآن برای حضرت مریم (سلام الله علیها) نیز دو ویژگی ذکر شده است: یکی اینکه تو را متخلق به اخلاق پیامبران کردیم و تو را برگزیدیم؛ یعنی اینکه ایشان را هم رتبه پیامبران قرار می‌دهد و دوم اینکه تو را مطهر و پاک گردانیدیم.

به نظر می‌رسد که این ویژگی از ویژگی اول هم بالاتر است و همین سبب شد تا فرزند او در زمره پیامبران بزرگ قرار گیرد.

منابع :

بیانات مقام معظم رهبری

خانم دکتر عزت السادات میرخانی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)

خانم دکتر فائزه عظیم زاده اردبیلی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) و معاون پژوهشی دانشگاه

سایت حوزه

سایت اندیشه قم