محبت کُش هایی از جنس فناوری
این روزها كمتر خانه ای را پیدا می‌كنید كه از وسایل و ابزارهایی كه تكنولوژی نوین می نامیم، خالی باشد از وسایل برقی آشپزخانه گرفته تا تلویزیون های لاغر سه بعدی و ضبط و پخش هایی كه در و دیوار را می لرزاند، در بسیاری از خانه ها حتی در شهرهای كوچك دیده می شود.
برخی فناوری ها را فناوری های ارتباطی نام گذاشته اند. باور كنید یا نه، كارشناسان اجتماعی این فناوری ها را منجر به بروز انقلابی در روابط بین افراد و گروه ها عنوان می كنند. اینترنت، رایانه، تلفن همراه، ماهواره و... از جمله این فناوری ها هستند.
بسیاری از ما وقتی تلفن همراهمان را به طور تصادفی در منزل جا می گذاریم و از خانه خارج می شویم، تمام روز حس می كنیم پاره‌ای از وجودمان را همراه نداریم. شاید همین عادت این روزها، سر انتقاد از این ابزارها را باز كرده است. این انتقادها گاهی از سوی نزدیك ترین افراد به هم بیان می شود. گاهی هم فضای دوستانه بین ما را تیره و مكدر می كند و حتی رشته ارتباط را برخلاف نامش از هم می گسلد.
زهره خالدپناه، 30 ساله و صاحب یك فرزند است كه پس از ازدواج شغلش را رها كرد و خانه نشین شد. همسرش عارف از یك سال قبل با اینترنت و فضای چت آشنا شده، زهره از زندگی خود می گوید: «شب كه خسته از كار می رسد، شام را خورده یا نخورده به اتاقش می رود و پشت كامپیوتر می نشیند. تمام شب صدای كلیدها قطع نمی شود. من و پسرم از صبح منتظریم تا او به خانه بیاید، اما او صفحه كوچك كامپیوترش را به هم صحبتی با ما ترجیح می دهد، حتی حوصله بازی با كودكمان را ندارد. گاهی سعی می كنم از پشت سر، لغات سیاه و كوچكی را كه تند نقش می بندد و بالا می رود، بخوانم، اما او مانع می شود، از این زندگی خسته شده ام، بزرگترها می گویند به خاطر پسرم تحمل كنم، اما نمی‌توانم....»
شاید برای خیلی از ما كامپیوتر و اینترنت جنبه سرگرمی داشته باشد، اما بسیاری دیگر هم آن را ابزار ورود به دنیای مجازی می دانند. اینترنت به خاطر همین نقش دوگانه، اغواكننده است و قابلیت سوء استفاده و به انحراف كشیدن را دارد. اطلاعات نامحدود اینترنت و دسترسی به آن با چند كلید، نگرانی خانواده ها را به همراه داشته و گاهی والدین را دچار تشویش می كند. در بسیاری از كشورها برای منع دسترسی به برخی سایت ها قوانین ویژه ای تدوین شده است تا قدرت نظارتی بزرگترها بر استفاده از رایانه و اینترنت افزایش یابد، اما متاسفانه علاوه بر كودكان و نوجوانان، اینترنت قادر است تا ریشه ارتباط بین زوج ها را نیز سست كند.
شاید برخی ادعا كنند كه امكان سوء استفاده از هر پدیده جدیدی وجود دارد، اما با پذیرش این ادعا باز هم می توان گفت كه اینترنت از جمله همان پدیده های جدید است كه روابط درون خانواده ها را تحت تاثیر قرار می دهد. كارشناسان از نتایج پژوهشی در پایان دهه 90 خبر می دهند كه بنا بر آن پس از 2 سال از ورود اینترنت به خانواده ها، كاهش حضور اجتماعی آن خانواده و افسردگی و انزوای خانواده از مظاهر دسترسی به اینترنت عنوان شده است.
هومن بابایی ـ كارشناس آسیب های اجتماعی ـ از رویارویی با همسرانی می گوید كه چه زن و چه مرد به دلیل نداشتن تجربه، به اینترنت معتاد شده و زندگی خانوادگی شان را از دست داده اند. جمشید احمدی ـ كارشناس امور رایانه ـ نیز در مقاله ای به خانواده ها توصیه می كند: والدین برای جلوگیری از سوء استفاده اعضا‌ی جوان خود از اینترنت، مهارت های خود را در این حوزه گسترش دهند. وی تاكید می كند كه اینترنت به خودی خود بد نیست، مهم نحوه استفاده از آن است كه باید مهارت استفاده از آن را به فرزندان مان بیاموزیم، به همین دلیل باید متناسب با سن و دوره تحصیلی فرزندان محدودیت هایی را اعمال كرد. اینترنت می تواند مهارت هایی مانند انتخاب گری، خلاقیت، انتقاد گری و مدیریت زمان و... را به بچه ها بیاموزد به شرط این كه بدون آگاهی در امواج آن غرق نشویم.
ضریب نفوذ تلفن همراه هم چندان شفاف نیست ولی بودن آن در دست بسیاری از افراد جامعه از شهری و روستایی تا زن و مرد و كودك و... نشان می دهد كه از جمله تكنولوژی های پیشرو ارتباطی است. ضریب نفوذ تلفن همراه این روزها از مرز 75 درصد گذشته است.
به گفته سیما. م از بس همسرش او را با تلفن همراه چك می كند، عاصی شده است. او می گوید: «از خانه خارج می شوم، زنگ می زند می گوید كجا هستی. به خانه دوستم می روم، در حال رانندگی هستم، توی جلسه در محل كارم هستم، هر جایی هستم زنگ می زند و به بهانه این كه نگرانت هستم، دائم مرا چك می كند!»
روزبه. س هم كارمند دولت است و می گوید: «این تلفن همراه هم آیینه دق ما شده، وقتی به خانه می روم، به محض رفتن به حمام یا دستشویی، خانمم شماره های من را چك می كند، بعد هم گیر می دهد كه این شماره مال كیست. چرا اسم ندارد، چرا 40 دقیقه با او صحبت كرده ای. زن بوده یا مرد؟ و...»
بابایی، آسیب شناس نیز در این زمینه توضیح می دهد: «تلفن همراه و ضریب نفوذ آن در كشور نشان می دهد كه مردم به این فناوری روی خوش نشان داده اند، متاسفانه آماری از تاثیر گذاری این فناوری بر خانواده ها در اختیار نداریم، اما مشاهدات تایید می کند که گاه این ابزار منجر به بی اعتمادی همسران به هم می شود که این امر نیازمند آموزش از دوران نوجوانی است. پدر یا مادری که پیامک های غیراخلاقی می فرستد نمی تواند مدعی باشد که نوجوانش این عمل را تکرار نکند.
به گفته او، این روزها گاهی دانش آموزان دوره ابتدایی گوشی دارند که از یک طرف به وسیله فخر فروشی خانواده ها تبدیل شده از یک طرف هم باعث آشنایی کودک با فضایی شده که برای او به اسباب بازی شبیه است، اسباب بازی که متاسفانه، آموزشی قبل از استفاده آن صورت نگرفته و می تواند اخلاق و ذهنیت او را در معرض آسیب های غیرفرهنگی قرار دهد.
مجید ابهری، آسیب شناس رفتاری نیز اعتقاد دارد: متوسط رفتارهای گفتمانی بین خانواده ها از 24 ساعت، فقط 15 دقیقه است که تلفن همراه این میزان را به طور نزولی کاهش داده و روز به روز هم این فاصله ها بیشتر می شود.
باید مراقب باشیم کانونی به زیبایی خانواده را بخاطر عدم استفاده ی صحیح از فناوری از دست ندهیم....
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع : جام جم آنلاین
مقالات مرتبط :
