ژئوپارك قشم در یک قدمی حذف از یونسکو

ژئوپارک قشم تنها یک قدم تا حذف شدن از میراث جهانی یونسکو فاصله دارد. ، این ژئوپارک اولین ژئوپارک احداث شده در خاورمیانه است و یکى از منحصر به فردترین ژئوپارکهاى جهان به حساب می آید که در کنار سواحل زیباى خلیج فارس و جنگل دریایى حرا مى تواند در جذب توریسم و علاقمندان به طبیعت نقش مهمى ایفا کند. با این حال بر اساس بررسی های یونسکو، ژئوپارک قشم فاقد ویژگی های استاندارد حفاظتی است و به همین دلیل در سال های اخیر کارت زرد یونسکو را دریافت کرده است.

شبکه جهانی یونسکو برای اینکه از اقدامات حفاظتی و سایر فعالیتهای ژئوپارک های جهان اطمینان حاصل کند هر 4سال یک بار توسط کارشناسان مربوطه ژئوپارک های عضو را مورد ارزیابی قرار می دهد. اگر پس از چهار سال ژئوپارک ها با استاندارهای ذکر شده در یونسکو منطبق بودند به آنها کارت سبز تعلق می گیرد که نماد توسعه پایدار گردشگری و ژئوتوریسم در مناطق روستایی ژئوپارک است و اگر ژئوپارک طی این چهار سال هنوز به استانداردهای لازم نرسید به آن کارت زرد تعلق می گیرد که نماد فرصت است و اگر پس از این دوره زمانی باز ژئوپارک نتوانست اهداف توسعه پایدار را پیاده کند با کارت قرمز رنگ از شبکه ژئوپارک های جهانی یونسکو حذف می شود.

محمدرضا قاسمی‌نژاد رئیس اداره ژئوپارك جهانی قشم در این باره می گوید: «این ژئوپارك برای گرفتن كارت سبز و ماندگاری در شبكه جهانی ژئوپارك‌ها، تا اسفندماه فرصت دارد چرا که در این زمان بازرسان یونسكو برای بازبینی ژئوپارك قشم به ایران سفر کرده و استانداردها و زیرساخت‌های لازم را بررسی می کنند و در صورت دریافت کارت سبز، این ژئوپارك را به‌عنوان مكانی امن برای گردشگری بین‌المللی در ایران تبلیغ می‌كنند.»

سازمان یونسکو، به عنوان یکی از اصلی ترین متولیان شناسایی وحفاظت از میراث های طبیعی در دنیا، ژئوپارکها را قلمروهائی تعریف می کند که نه تنها دارای میراثهای طبیعی و زمین شناسی منحصر به فرد هستند بلکه ویژگیهای فرهنگی و سنتی نیز درآن چشمگیر است.

در حال حاضر 77 ژئوپارک عضو شبکه یونسکو هستند که در 24 کشور دنیا پراکنده اند و کشور چین با 23 ژئوپارک در صدر این کشورها قرار دارد. در میان کشورهای اسلامی هم تا امروز تنها دو کشور مالزی و ایران موفق به عضویت در شبکه جهانی یونسکو شده اند.

قاسمی نژاد می گوید: «ژئوپارك‌ها باید پیش از ثبت، فعالیت‌های خود را آغاز كنند تا به استانداردهای اولیه دست یابند، سپس برای عضویت در شبكه جهانی ژئوپارك‌ها تقاضا كنند. باید توجه كرد كه در كل خاورمیانه، فقط ژئوپارك قشم وجود دارد و مسلما از قبل، تجربه‌هایی نبوده است. بنابراین ما باید این راه را می‌رفتیم و تجربه كسب می‌كردیم. علاوه‌ بر این، شبكه جهانی ژئوپارك‌ها خیلی قدیمی نیست و استانداردهای آن نیز در حال تكامل است.»

ژئوپارک قشم با وسعت کافى و مرزهاى شناخته شده چندین پدیده بارز زمین شناسى را در خود جای داده و به پارک زمین شناسی ایران تبدیل شده است.وجود آثار تاریخى، بوم شناسى و میراث فرهنگى و طبیعى در این منطقه مى تواند نقش ارزشمندى در توسعه اقتصادى جوامع پیرامونى خود ایفا کند.

در محدوده ژئوپارک قشم مى توانید جاذبه هایی مثل تنگه چاه کوه، دره ستاره ها، تنگه عالى، دره تندیسها، دره شور، نمکدان، دولاب و کورکورا کوه را ببینید که در یک مسیر طولى، از شرق به محور روستاى طبل و سلخ و در غرب به محور روستاى گورى و کانى و از شمال به ساحل شمالى و از جنوب به ساحل جنوبى منتهى مى شود.

این ژئوپارک قشم در سال 2006 به ثبت جهانى رسید و البته خیلی پیش تر از آن، عنوان اولین ژئوپارک خاورمیانه را به خود اختصاص داده بود و نام ایران را در زمره 17 کشور داراى ژئوپارک ثبت کرده بود.

ژئوپارک قشم داراى موزه اى است که حیات وحش منطقه را به صورت تاکسیدرمى به همراه عکسهایى از پدیده هاى زمین شناسى ژئوپارک در خود جاى داده و همه روزه مورد بازدید علاقمندان قرار مى گیرد.

وجود بیش از 220 گونه پرنده 30 گونه خزنده و 20 گونه پستاندار در محدوده ژئوپارک قشم و اطراف آن همان ویژگی منحصر به فردی است که مى تواند زمینه توسعه هر چه بیشتر ژئوپارک قشم را فراهم کند.

علاوه بر این، وجود آثار باستانى در محدوده ژئوپارک قشم که تاریخ بعضى از آنها به دوره مادها مربوط مى شود جنبه باستان شناسى این ژئوپارک را تقویت کرده و یک امتیاز ویژه در بین ژئوپارک های دیگر جهان به این منطقه می دهد.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از ایسنا، جام جم، خبرگزاری میراث فرهنگی