"دالی موشه " یادت باشه !

شیوه های بازی با کودکان یک تا دو ساله

دکتر بروس پری ، روان پزشک کالج پزشکی بایلر می گوید : " کودکانی که درسال های اولیه عمر خود ، مورد محبت و دلسوزی قرار نمی گیرند ، ممکن است اتصالات مناسب برای تشکیل رابطه های صمیمانه در مغز آنها ، تا پایان عمر تشکیل نگردد .

در دو مقاله ی قبل ، این اصول را برای نوزادان و کودکان زیر یک سال مورد بررسی قرار دادیم ، حال در این مجال ، به نکاتی اشاره می کنیم که در مسیر "شکوفاسازی کودکان از طریق بازی" می تواند موثر باشد.

* "دالی موشه " را فراموش نکنید . با هر بار دالی موشه ، هزاران اتصال در میان سلول های مغزی کودک تشکیل یا تقویت می شود و پیچیدگی بیشتری به جریان حساس مغز ، که معمولا تا پایان عمر برقرار است ، می بخشد .

* اگر می خواهید کودکتان در سن 3 سالگی به راحتی صحبت کند ، باید تا دیر نشده مهارت های کلامی را در او تقویت کنید . تحقیقات نشان داده است که دایره ی واژگان یک فرد بزرگسال ، در سه سال نخست او تعیین می شود می توان جهت نیل به این هدف از این بازی استفاده کرد: دست او را روی ماشین آهنی اش بگذارید و بگوئید : "سفت". بعد دستش را روی توپ بادی اش بگذارید و بگوئید"نرم". سپس دستش را به آرامی روی یک سنباده یا یک سنگ پای تمیز بکشید و بگوئید : "زبر" . بعد از آن یک تکه یخ از فریزر درآورده ، داخل کیسه بگذارید و "سردی" را به او بیاموزید و همین طور دستش را به کنار فنجان چای ولرم شده بچسبانید و بگوئید : گرم" . سعی کنید این عبارات را آرام و شمرده ادا کنید ، تا کودک بتواند کلمه ها را به طور جداگانه تشخیص دهد .این بازی ها ، آگاهی لامسه ای و مهارت های زبانی کودکتان را توسعه می دهد .

* همان طور که در مقالات قبل به کرات مورد تاکید قرار گرفت ، معجزه ی "بغل کردن و بوسیدن " است . این عمل ، به دغدغه ی همیشگی ذهن کودک پاسخ می دهد که : دوستش دارید و هیچ وقت او را ترک نخواهید کرد و همیشه نگران او هستید .

* کودکتان را روی پایتان قرار دهید و زیر بغلش را محکم بگیرید. بگذارید روی پایش بایستد و زانوهایش را خم کند .او را بالا و پائین ببرید و برایش شعر بخوانید .سعی کنید شعرتان متناسب با نوع بازی تان باشد . مثلا وقتی می گوئید :برو پائین پسر جون ! ، دستتان ر ا بااحتیاط باز کنید تا خودش زانوانش را خم کند.

* کودک شما در این سن ، آمادگی لازم برای راه رفتن را دارا می باشد . با او "تا تی" بازی کنید . بگذارید کف پایش را روی پای شما بگذارد و قدم به قدم راه رفتن را بیاموزد.

* پدر و مادر روبروی هم بنشینید و کودک را مابین خود تشویق به قدم برداشتن کنید . در ابتدا فاصله ی کمی با هم داشته باشید و به مرور زمان و با توجه به توانایی کودکتان ، فاصله تان را افزایش دهید . البته در تمام شرایط مراقب باشید که کودکتان بیش از حد خسته نشود .

* کودک را کنار خود بنشانید و عروسک مورد علاقه ی او را در بغل بگیرید و برایش لالایی بخوانید ، یا روی پایتان بگذارید و برایش قصه بگوئید . سپس همین اعمال را با کودکتان انجام دهید . به زودی خواهید دید که او خودش به تنهایی شروع به بازی با عروسک می کند .

* سعی کنید عشق به مطالعه را در همین سنین کودکی در او ایجاد کنید . کتاب های پارچه ای یا مقوایی محکم ، تصاویر برجسته با رنگ های جذاب و شاد ، می تواند شما را در این مسیر یاری رساند.

* نکته ی دیگری که در این سن مورد توجه قرار می گیرد ، رشد مهارت های زبانی کودکتان می باشد . یکی از بهترین شیوه ها این است که هنگام کار در منزل یا آماده کردن غذا ، کارهای روزانه را مثل شعر برایش بخوانید . مثلا : شیر کجاست ؟ تو یخچال . ماست کجاست ؟ تویخچال. سیب کجاست ؟ تویخچال . ... پیاز کجاست ؟ تو سبد . چای کجاست ؟ تو قوری ...

* اگر نورون های مغز مرتبط با بینایی و مهارت های جنبشی در سنین ابتدایی ورزیده نشود ، در بزرگسالی به قدر کافی شکل پذیر نخواهد بود و برای بسیاری از تجربیات ،از نو متصل نخواهند شد . بازی "هول دادن" ، به کودک احساس قدرت و توانایی می بخشد . کامیون های پلاستیکی بزرگ ، وسیله ی خوبی است که کودک می تواند به راحتی آنرا به جلو هول بدهد . حتی می تواند سایر اسباب بازی های کوچک خود را نیز روی آن بگذارد و از جایی به جای دیگر منتقل کند . این بازی ، روش فوق العاده ای برای ایجاد اعتماد به نفس در کودک می باشد .البته بهتر است او را در این بازی تنها نگذارید ؛چون هنوز آمادگی لازم برای برقراری تعادل خود را ندارد . بهتر است تا سه بشمارید و با تاکید بر کلمه ی "سه" ، او را تشویق به هول دادن کامیون از یک سمت اتاق به سمت دیگر نمائید .

* "جاندارپنداری" تقریبا در این سن برای کودکان ایجاد می شود . کودک احساس می کند خرس کوچولو دارد گریه می کند ، یا خانم گاوه میگه :بیا بازی کنیم . با این قضیه به هیچ وجه منطقی برخورد نکنید و به طفل عزیزتان نخندید . احتمال می رود که او به واقع صدای اسباب بازی هایش را می شنود . با او هم بازی شوید و طوری از میان اتاق رد شوید که تمساح ها پایتان را گاز نگیرند . این بازی ها ، خلاقیت و ابتکار کودک را رشد می دهد . البته تا آنجا زیاده روی نکنید که منجر به ایجاد ترس و رعب در کودک گردد .

* کودک شما به سنی رسیده است که غلتاندن توپ برایش خوشایند است ، پس "توپ بازی" را شروع کنید .در این بازی "نوبت من" و "نوبت شما " را به او آموزش دهید . مقابل هم بنشینید ، اول شما توپ را قل دهید ، حالا نوبت اوست که توپ را به طرف مامان قل بدهد .

* مکعب های چوبی یا پلاستیکی در این سن نیز کاربرد خاص خود را دارد . در این زمان کودک می تواند تا 10 بلوک را روی هم بچیند ، بعد توپ پلاستیکی اش را هل بدهد تا آنها را خراب کند . این نکته را هم بدانید که هم ساختن برای کودک جالب و مفید است ، هم خراب کردن . به او اجازه دهید تا مکعب ها را خراب کند و از نو بسازد . بعضی وقت ها کودک از به هم ریختن بلوک های روی هم چیده شده ، بیشتر لذت می برد .

* خواندن کتاب با صدای بلند برای کودکان ، قدرت تخیل آنها را تحریک می کند و دانش جهانی آنها را بسط می دهد . این کار مهارت های زبانی و شنیداری آنان را تکامل می بخشد .می توانید در هر جائی مثل رختخواب ، کف زمین ، روی چمن های پارک ، در ماشین ، اتوبوس یا مترو ، حتی در حمام خانه ، برای کودکتان کتاب بخوانید و از فرصت ها استفاده نمایید.

* محیط های محرک و غنی ، بهترین کمک است به رشد مغزی کودک شما . محیط هایی مثل پارک ، خیابان ،  روستا ، جنگل ، دریا ، کوه ، ...

* کودک در این سن به "بقای شی" می رسد . یعنی می داند که اگر مامان عروسک را قایم کرده ، آن عروسک وجود دارد و او باید آمرا پیدا کند . این بازی ، از بازی های مورد علاقه ی کودکان است و در رشد صحیح او موثر می باشد .

* "آینه " ، در رشد ذهنی کودک موثر است . در کنارش باشید و بگذارید مقابل یک آینه قدی بنشیند و شکلک درآورد.

* حالا دیگر وقت آن رسیده است که عروسک های پلاستیکی صوت دارش را فشار دهد ، تا صدایش درآید و قاه قاه بخندد .

سرور حاجی سعید

بخش خانواده ایرانی تبیان

مقالات مرتبط :

سرگرم کننده اما ایمن

احساسات‌ كودكان ‌را ‌دریابیم‌

بهترین اسباب‌بازی ها کدام اند؟