4 عامل برای انجام عمل صالح

باید دانست که عواملی برای موفق شدن به انجام عمل صالح وجود دارد که به نوعی زمینه صدور عمل صالح را مهیا می‌سازد. بدیهی است که هر چه مقدمات تحقق یک موضوع آماده‌تر باشد، امکان تحقق آن بیشترخواهد بود.

در این مبحث مهم‌ترین مقتضیات عمل صالح بر اساس آیات قرآن کریم مطرح خواهد شد.

1. یاد خدا

«وَهُمْ یَصْطَرِخُونَ فِیهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَیْرَ الَّذِی كُنَّا نَعْمَلُ أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُم مَّا یَتَذَكَّرُ فِیهِ مَن تَذَكَّرَ وَجَاءكُمُ النَّذِیرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِینَ مِن نَّصِیرٍ »؛ (فاطر، 37) دوزخیان آرزو می‌کنند که به دنیا باز گردند و عمل صالح انجام دهند. به ایشان خطاب می‌شود مگر به شما مهلت عمر داده نشد که برای کسی که می‌خواست یاد خدا کند و متذکر گردد کافی بود؟ از این آیه فهمیده می‌شود که یاد خدا و یادآوری حقایق زمینه ساز عمل صالح است. چنانکه به صراحت در آیه ذیل از این عامل یاد شده است: «إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِیرًا وَانتَصَرُوا مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا وَسَیَعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنقَلَبٍ یَنقَلِبُونَ »؛ (شعرا، 227) یعنی:مگر کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح به جا آوردند و خدا را یاد کردند...

2. توبه

توبه که به معنی بازگشت به سوی خداست از مهمترین مقدمات گرایش مؤمن به سوی اعمال صالح است. چنانکه فرمود: «إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا »؛ (فرقان، 70) یعنی: مگر کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح به جا آورند، پس خداوند گناهان ایشان را به حسنات تبدیل خواهد کرد و خداوند آمرزنده‌ی مهربان است. «وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ یَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا »؛ (فرقان، 71) یعنی: و هرکس توبه کند و عمل صالح انجام دهد، به راستی چنین کسی به سوی خدا بازگشته است. «إِلاَّ الَّذِینَ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُواْ فَإِنَّ الله غَفُورٌ رَّحِیمٌ»؛ (آل عمران، 89)

3. صبر

از آنجا که انجام اعمال صالح با مشقت و سختی همراه است، توفیق انجام عمل صالح نیازمند شکیبایی در برابر سختی مخالفت با نفس است. این مطلب از چند آیه به دست می‌آید که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود: «إِلاَّ الَّذِینَ صَبَرُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُوْلَـئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِیرٌ »؛ (هود، 11) یعنی: مگر آنان که شکیبایی کردند و اعمال صالح به جای آوردند، آمرزش و پاداش بزرگ از آن ایشان است. «وَقَالَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَیْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَیْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلَا یُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ »؛ (قصص، 80) یعنی:کسانی که به ایشان علم داده شده بود گفتند: و ای بر شما پاداش خدا برای کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند بهتر است و جز صابران موفق به عمل صالح نمی‌گردند. (خوشدل، 1382 ش، ص 86)

4.روزی حلال

«یَا أَیُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّی بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ »؛ (مؤمنون، 51) یعنی:ای پیامبران از روزی‌های حلال و پاکیزه بخورید و عمل صالح انجام دهید. این آیه به روشنی دلالت دارد که روزی حلال یاور مؤمن در انجام عمل صالح است. (شرباصی، 1407، ج 4، ص 211).

منبع :

سایت نور الهدی