تبیان، دستیار زندگی
سیره عالم بزرگوار آیت الله شیخ محمد کوهستانی این بود که هر ساله تا سیزده نوروز، چون مهمانان از نقاط مختلف استان به محضر شان می آمدند، منزل را ترک نمی کردند ولی پس از آن صله رحم و بازدید را از قسمت بالای محل آغاز می کردند و به تمامی منازل تشریف می بردند و
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دلش را بدست بیاور تا گرفتار نشوی

آیت الله کوهستانی
سیره عالم بزرگوار آیت الله شیخ محمد کوهستانی این بود که هر ساله تا سیزده نوروز، چون مهمانان از نقاط مختلف استان به محضر شان می آمدند، منزل را ترک نمی کردند ولی پس از آن صله رحم و بازدید را از قسمت بالای محل آغاز می کردند و به تمامی منازل تشریف می بردند و در هر خانه چند لحظه توقف و احوال پرسی می کردند.

از جمله کارهای مهمی که یک مسلمان واقعی به آن عمل می کند بحث صله ارحام است ، با توجه به سفارشهای ایمه اطهار علیه سلام اهمیت این موضوع برای ما روشن خواهد شد و این بحثی است که بزرگان دین نیز بسیار سفارش کرده اند و لذا در این مقاله روایات و نکاتی از بزرگان را برای شما کاربران گرامی بیان خواهیم کرد.

صله رحم در تعطیلات نوروزی

پیوندهای خانوادگی و فامیلی، از مستحکم ترین ارتباطات اجتماعی است و چون رشته عاطفه و محبت در آن تنیده شده است، نسبت به روابط دیگر دوام بیشتری دارد.

این رابطه ها را باید تقویت کرد، قدر دانست و محکم تر ساخت. تجدید دیدار از عوامل مهمی است که این رشته را قوام و دوام می بخشد.

فرهنگ «صله رحم» که از رهنمودهای مهم اجتماعی در اسلام است، روح را شاداب و دل و جان را از چشمه سار عواطف و محبّت ها سیراب می سازد. نداشتن فرصت برای برخی از افراد بهانه ای برای ترک این دستور دینی یا سهل انگاری در آن است.

تعطیلات نوروزی، برای «صله رحم» فرصت خوبی است. این ایّام فرصتی است برای آن که جوانان به دیدارهای خانوادگی پردازند روحیه بگیرند، فامیل را بشناسند، از پاداش عظیمی که خداوند برای صله رحم نوید داده است، برخوردار شوند.

اهمیت صله رحم در اسلام

اهمیت صله رحم در اسلام به حدی است که می توان گفت جزء اولویت های بزرگ اسلامی است. هیچ راه نجاتی برای قاطع رحم وجود ندارد و برای صله کننده، مژده فراوانست.

اسلام صله رحم را وسیله فزونی رزق و روزی، عامل بسیار موثر در افزایش عمر، پاک کننده اعمال و رفتار، آسان کننده سختی های مرگ، و موجب پاداشهای فراوان آخرتی و … می داند. درباره صله رحم، هم در قرآن و هم در روایات سخن فراوانست.

در قرآن می فرماید:

وَالَّذِینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ (رعد: 21)؛ و کسانی که خدا آنچه را به پیوستن آن فرمان داده پیوسته می دارند و از خدایشان می ترسند.

وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ (بقره: 27) و قطع می کنند رشته‏ای را که خدا فرمان به پیوستن آن داده و در زمین فساد می کنند.

معنى هر دو آیه على الظاهر عامّ است و صله ارحام از مصادیق آن می باشد.

صله رحم و آسانی حساب در روز قیامت

از رسول اکرم صلی الله علیه و آله در این باره نقل است: «نیکی به والدین و صله رحم، حساب را در قیامت آسان می کند.» پیامبر گرامی پس از این سخن، آیه ای از قرآن شریف را با این مضمون تلاوت فرمود:

وَ الَّذینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ.

افراد بصیر در دین، آنانند که وصل می کنند آن را که خداوند به وصلش امر فرمود و از خداوندشان می هراسند و از سختی حساب قیامت بیم دارند.

تا دلش را بدست نیاوری، گرفتارتر خواهی شد

یکی از ارادتمندان جناب شیخ جعفر مجتهدی می گوید:

هنگامی كه خدمت آقای مجتهدی رسیدم به ایشان عرض كردم: مدتی است عیالم مریض می‌باشد و خود نیز دچار گرفتاری متعددی شده‌ام و به طور كلی زندگی نابسامانی پیدا كرده‌ام، اگر ممكن است دعایی بفرمایید تا گرفتاری هایم برطرف شود.

آقا تأملی كرده و فرمودند:

«بله، كسی كه رحمش را از خانه دور كند، این چیزها را هم دارد، پیر مردی از بستگان تان از شما دلگیر و ناراحت شده است، شما دل او را شكسته‌اید، او در آن حال آهی كشیده كه به سبب آن، گرفتاری به شما روی آورده‌است و تا هنگامی كه دل او را بدست نیاورید این گرفتاریها برطرف نخواهد شد و عیالتان روز به روز بدتر می‌شود.»

هر چه در آن موقع فكر كردم چه كسی از من دل آزرده شده به نتیجه‌ای نرسیدم. وقتی به خانه رفتم مسأله را با عیالم در میان گذاشتم و او هم متوجه نشد. بالاخره آنقدر فكر كردیم تا اینكه پی بردیم جریان چیست.

قضیه از این قرار بود كه مدتی قبل پیر مردی درب منزل ما آمده و اظهار داشت: من از اقوام پدرتان هستم اما شما مرا نمی‌شناسید، اگر امكان دارد به من كمكی كنید.

بنده كه تا آن موقع او را ندیده بودم، گفتم: دروغ نگو، من تا بحال یكمرتبه هم تو را ندیده‌ام آنگاه درب را بر روی او بستم و او هم با ناراحتی بسیار آنجا را ترك كرد. وقتی متوجه شدم عیب كار از كجاست شروع به جستجو كردم و بعد از شناسایی آن پیرمرد فهمیدم راست می‌گفته و از اقوام دور ما محسوب می‌شود.

بالاخره به او كمك نموده و دل او را به دست آوردم و پس از آن زندگیم به حالت عادی بازگشت و گرفتاریهایم یكی پس از دیگری برطرف گردید و عیالم نیز سلامتیش را بدست آورد. (1)

آقای کوهستانی و عید نوروز و صله رحم

سیره عالم بزرگوار آیت الله شیخ محمد کوهستانی این بود که هر ساله تا سیزده نوروز، چون مهمانان از نقاط مختلف استان به محضر شان می آمدند، منزل را ترک نمی کردند ولی پس از آن صله رحم و بازدید را از قسمت بالای محل آغاز می کردند و به تمامی منازل تشریف می بردند و در هر خانه چند لحظه توقف و احوال پرسی می کردند.

از این رو اهالی محل نیز قبلاً سفره ای سنتی از انواع شیرینی و حلوا مهیا می نمودند.

یکی از شاگردان که سالی در بازدید ایشان از اهل محل وی را همراهی می کرد خاطره جالبی را این چنین بازگو می کند:

پس از تعطیلات نوروز آقا جان به من فرمودند بیا با هم برای صله ارحام به منازل اهل محل برویم و در ضمن فرمودند که یک دستمال بردار تا تخم مرغ های آب پز شده و رنگ زده سر سفره عید را داخل دستمال قرار داده و برای دیگر طلبه ها ببریم.

به اتفاق آقا جان حرکت کردیم، هر خانه ای که صاحب خانه بود وارد می شدیم و مدتی می نشستیم، ولی اگر در خانه ای را می زدیم و اهل منزل در خانه نبودن آقا جان با عصای خویش به کوبه در می زدند و می فرمودند:

«ای کوبه در فردای قیامت شهادت بده که محمد آمد برای صله ارحام!» (2)

توصیه امام عصر علیه السلام

در جریان یکی از تشرفات آیت الله نجفی مرعشی(ره) به محضر امام زمان علیه السلام، از جمله سفارش هایی که حضرت داشتند این بود:

...سپس سفارش فرمود بر «نماز جماعت و مطالعه در فقه و حدیث و تفسیر و تاکید فرمود در صله رحم و رعایت حقوق استاد و معلمین و نیز سفارش فرمود به مطالعه و حفظ نهج البلاغه و حفظ دعاهای صحیفه سجادیه» (3)


پی نوشت ها :

(1) سایت صالحین

(2) کتاب بر قله پارسایی

(3) سایت صالحین

تهیه و فرآوری : جواد دلاوری ، گروه حوزه علمیه تبیان