ضیافتِ عمومیِ ‌نویسنده

پیشگفتاری برکتابِ«تام جونز»، یا صورت غذاهای این ضیافت

هنری فیلدینگ؛ برگردان: احمد کریمی‌حکاک

نویسنده باید خود را با به جای شخصی بگذارد که مهمانخانه ای عمومی را می‌گرداند، و از هر کس در برابر پولش پذیرایی می‌کند، و نه اینکه خیال کند بزرگی است که می‌خواهد ضیافتی خصوصی راه اندازد و اطعام مساکین کند. در خصوص ضیافت، همه می‌دانند که میزبان هر خوراکی بخواهد تدارک می‌بیند، و اگر هم به مذاق میهمانانش ناگوار، یا کلا «بدمزه و ناسازگار آمد، نباید زبان به بدگویی بگشایند که هیچ، برعکس ادب ایجاب می‌کند که میهمان، برای حفظ ظاهر هم که شده، از هر چه پیش رویش می‌گذارند تحسین و تمجید کند. اما عکس این حالت بر مهمانخانه دار می‌گذرد. کسانی که در برابر آنچه می‌خورند پول می‌دهند، به فرض هم که بسیار خوش‌رو و حتی بی خیال باشند، باز بر اطفای میل خود به خوراک اصرار خواهند ورزید، و اگر همه چیز موافق سلیقه‌شان از آب در نیاید، حق اعتراض، داد و بیداد، و فحش و بد و بیراه را هم برای خود قائلند.».

بنابراین، برای پیش‌گیری از روگردان کردن مهمانان، مهمانخانه داران درستکار و مهمان دوست، چنین مرسوم کرده‌اند که صورتی از اغذیه و اشربه موجود تهیه کنند، تا هر کس بتواند در بدو ورود به مهمانخانه در آن نظر کند، و پس از آشنایی با چیزهایی که در انتظار اوست، یا رحل اقامت افکند و با آنچه برای او تهیه دیده شده است ذائقه خود را صفا دهد، یا آنکه رخت و پخت خود را بردارد و به مهمانخانه دیگری که با مذاق او سازگارتر است برود.

چون ما ابایی نداریم که خوش‌سلیقگی یا عقل سلیم را از هر کسی که بتواند این خصلت‌ها را در اختیارمان گذارد وام بستانیم، بر آن شدیم تا نکته ای را از این سوروسات چیان درستکار بیاموزیم، و نه تنها در آغاز کتاب صورت کامل اغذیه و اشربه ضیافت خود را اعلام می‌کنیم، بلکه جزییات هر یک از خوراک‌هایی را که برای پذیرایی از خواننده در این فصل و دیگر فصل‌ها تهیه دیده‌ایم در همین جا، شرح می‌دهیم.

پس بدانید خوراکی که در این ضیافت برای شما پخته‌ایم چیزی نیست جز «سرشت انسان»؛ و من از این هم هراسی ندارم که خواننده خوش سلیقه من، هر چه هم ذائقه تنوع طلبی داشته باشد، یکه بخورد، خرده بگیرد، یا زبان به اعتراض بگشاید که چرا من فقط یک خوراک نام می‌برم. جناب شهردار بریستول، که در علم خوردن استاد است، پس از کسب تجارب گران‌بها می‌داند که از لاک پشت، غیر از کله و پاچه مطبوعش، بسیاری خوراک‌های دیگر نیز به دست می‌آید، و خواننده دانشمند هم غافل از این نکته نیست که در «سرشت انسان»، اگر چه در اینجا در یک عبارت کلی بیان شده است، گونه گونی شگرفی نهفته است، چندان که برای یک آشپز در هم آمیختن و پختن چندین نوع از انواع خوراک‌های گوشتی و گیاهی جهان بسیار آسان‌تر از آنست که نویسنده ای بتواند چنین مضمون وسیعی را بپروراند.

شاید ظریفانی نکته سنج تر زبان به اعتراض بگشایند که این خوراک بیش از حد پیش پا افتاده و عامیانه است، چرا که مگر مضمون این همه افسانه های عاشقانه و داستان‌ها، و نمایشنامه‌ها و اشعاری که در قفسه های کتابخانه‌ها باد کرده است جز این است. اما حضرت شکم پرست هم اگر می‌خواست، به صرف این که در هر پس کوچه پرتی غذایی یافت می‌شود که نامش با نام غذاهای بسیار لذیذ یکی است، در برابر خوشمزه‌ترین خوراک‌ها رو ترش کند، بسیاری از غذاهای لذیذ را نخورده می‌گذاشت و می‌گذشت. واقع امر اینست که دست یابی به سرشت حقیقی در نوشته های نویسندگان به همان اندازه دشوار است که یافتن قورمه لخم «بایون» یا سوسیس «بولون» در مغازه‌ها.

اما همه این‌ها – اگر بخواهیم همین استعاره را دنبال کنیم - به دست‌پخت نویسنده بستگی پیدا می‌کند، چرا که به گفته جناب «پوپ» :