متن نامه معاون سابق آموزش حوزه به آیت‌الله مقتدایی
به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام عباسی در نامه‌ای به آیت الله مقتدایی توضیحاتی درباره طرح استادمحوری و ارائه دروس در مدارس علمیه ارائه کرد.
متن این نامه به شرح زیر است:
محضر مبارک حضرت آیت الله مقتدایی(زید عزه العالی)
مدیر محترم حوزه های علمیه
سلام علیکم؛
با احترام، پیرو مباحثی که اخیرا در باب ارائه دروس سطح عالی در مدارس قم مطرح شده است نکات ذیل تقدیم می شود.
1- با توجه به فقدان برنامه در دروس سطح عالی متاسفانه مشکلات متعددی از جمله افت تحصیلی دامن‌گیر فراگیران این مقطع تحصیلی در قم می‌شود. در شهرستان ها با توجه به برنامه‌هایی که از قبل اجرا می شده این مشکل نمود کمتری دارد.
2- در مدیریت گذشته نیز طرح هایی جهت حل این مشکل عرضه شده بود، ولی به دلایلی ادامه نیافت. شاید یکی از مشکلات طرح های گذشته این بود که حفظ آزادی طلبه در انتخاب درس و استاد با صراحت لازم ذکر نشده بود.
3- در دوره جدید با همکاری برخی از اساتید محترم طرحی آماده شد که بدون آسیب به آزادی انتخاب استاد توسط طلبه، نظم بخشی مناسبی را به دروس مقطع سطح در نظر گرفته بود و چنانکه مستحضرید مورد تایید برخی از مراجع معظم نیز واقع گردید.
4- پس از مدتی پاره‌ای ملاحظات از جانب جمع خاصی مطرح گردید و این طرح به منزله سلب آزادی انتخاب استاد و دخالت بیرونی در حوزه و کنار نهادن برخی اساتید وانمود گردید که طبعا همه دلسوزان حوزه و در راس آنان مراجع معظم (دامت برکاته) نسبت به این مسائل حساسیت دارند گرچه به نظر طراحان هیچ یک از اشکالات مذکور بر اصل طرح وارد نبود.
5- پس از برخی گفتگوهای مخالف و موافق سرانجام در سال تحصیلی 88-89 عده ای ازاساتید داوطلبانه این طرح را اجرا نمودند که رضایت مندی آنان و طلاب محترم را در پی داشت و مدیران محترم مدارسی هم که این طرح را اجرا نمودند، از فضای با نشاطی که در مدارس ایجاد شده بود کاملا رضایت داشتند. گلایه‌مندی مدیران محترم از فضای آفت‌خیز مدارس خوابگاهی را حضرت عالی بهتر از بنده مطلعید. در این زمینه مدیران گرامی مطالب فراوانی دارند که به نظر می‌رسد مناسب است به عرض اعاظم حوزه نیز رسانده شود، چنانکه حسب اطلاع، یکی از مراجع معظم در دیدار با مدیر و طلاب یکی از مدارس مذکور، از این برنامه ابراز رضایت فرموده بودند و حتی بیان داشته اند که کار خوبی است اسمش هر چه که می خواهد باشد.
6- با پیگیری تعداد زیادی از اساتید محترم تصمیم بر آن شد که در سال تحصیلی 90-89 این طرح توسعه یابد ولی با توجه به فضاسازی هایی که مجددا انجام گرفت، اهدافی به این طرح نسبت داده شد که اصولا هیچ ارتباطی با طرح نداشت، در پی این مسائل برخی از اعاظم نظراتی را ابراز فرمودند که بالمآل طرح متوقف شد.
7- برخی از محورهای طرح استاد محوری انتخاب درس توسط طلبه در سایت معاونت آموزش و ارتباط معاونت آموزش با اساتید محترم بود که هرگز عملی نشد و متوقف گردید. تعدادی از مدارس پس از توقف طرح استاد محوری با توجه به مزایای وجود برنامه درسی در مدرسه، کلاس های درس را ادامه دادند. به نظر ما این اقدام با طرح استاد محوری متفاوت است. گرچه گاهی با مسامحه از آن به عنوان طرح استاد محوری یاد شده است. ضمنا بر اساس برنامه ریزی مدیران محترم این مدارس هزاران نفر از طلاب در فضایی پر نشاط به درس و بحث و حضور در محضر اساتید گرامی اشتغال داشتند.
8- ارزیابی درسی یکی از اصول مهم نظام آموزشی است، روش های جاری در ارزیابی حوزه که شامل امتحانات کتبی و شفاهی است و سابقه چندانی در حوزه ندارد، نیازمند دقت بیشتری جهت ارتقاء است. مشارکت بخشی به اساتید ارجمند در این روند یکی از اصول مهم و سازگار با سنت ارزشمند حوزه های علمیه است. از این رو مدیران مدارس با هماهنگی اساتید معظم اقدام به ارزیابی و امتحان طلاب محترم به صورت مستمر و نیمسالی نموده اند، که نمونه آن سال ها است در تمام شهرستان ها انجام می گیرد و سال هاست که در حوزه علمیه اصفهان که تحت اشراف حضرت آیت الله العظمی مظاهری قرار دارد نیز معمول است. این امر به ویژه برای طلاب محترمی که با سختی فراوان در این درس ها حضور منظم داشته‌اند اهمیت بسزایی دارد. گرچه از طرف آموزش این ارزیابی ها و امتحانات ثبت و اعمال نشده است.
9- ضمنا پاره ای از دروس عمومی که از دوره مدیریت سابق به صورت برنامه ریزی شده و منظم ارائه می شده و ارزیابی و امتحان آن توسط اساتید ارجمند صورت می گرفته است در سال اخیر توسعه پیدا کرده است. این موضوع هیچ ارتباطی با طرح استادمحوری ندارد ولی متاسفانه گاه با طرح مذکور اشتباه گرفته شده است.
10- برخی از مدارس علمیه سطح 2 و موسسات حوزوی با مجوز رسمی از طرف مراکز ذی ربط در سال‌های اخر تاسیس شده که دروس سطح عالی را به صورت تحت برنامه اجرا می کنند و انتظار دارند مطابق روال شهرستان ها در باب ارزیابی و امتحانات با آنان عمل شود. از جمله مدرسه حضرت آیت الله العظمی شبیری و موسسه فقهی حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی ضمنا موسسه حضرت امام خمینی (ره) نیز بر اساس مجوزی که از گذشته از طرف شورای محترم عالی داشته و نیز با توجه به تاکید مقام معظم رهبری در سفر پر برکت اخیرشان به قم مبنی بر لزوم ارائه دروس فقه و اصول در این موسسه فضای علمی منظمی را در این زمنیه دائر کرده اند.
11- اخیرا و در آستانه امتحانات پایانی حوزه مبارکه علمیه قم مجددا مسائلی مطرح می شود که موجب نگرانی طلاب عزیز و اساتید ارجمند و مدیران محترم گردیده است و زحمات ارزشمند این عزیزان در معرض مخالفت هایی واقع شده است. یقینا هیچ یک از این عزیزان بنای مخالفت با نظر اعاظم و اعزاء حوزه را ندارند و قطعا هیچ یک از بزرگان والامقام حوزه نیز با صیانت از حریم علمی و تربیتی حوزه از آفت های بی برنامگی مخالف نیستند. ولی شاید تفاوت برداشت از برخی عناوین موجب تفاوت نشر شده است.
12- اینجانب از اعضای محترم شورای عالی حوزه که حدود سه سال قبل و علیرغم مخالفت بنده این حقیر را مشمول لطف خویش ساخته و مسئولیتی را بر عهده این ناچیز قرار دادند، سپاسگزاری می نمایم و مراتب امتنان خویش را نسبت به حسن اعتماد حضرت عالی ابراز می دارم و شهادت می دهم که جناب عالی را مدیری روشن‌بین و مشفق یافتم. اینک که احساس می شود برخی تنگناها راه را بر شما صعب ساخته است، ضمن قدردانی از زحمات مدیران عزیز و دلسوزی که با انگیزه الهی و با نیت خدمت به طلاب و سربازان حضرت ولی عصر ارواحناه فداه و با فقدان امکانات و مقدورات لازم فضای مدارس را عطر آگین علم و تربیت ساختند قضاوت در باب این مسائل را به آینده تاریخ و نیز به محکمه حضرت حق جل و علا وا می گذارم.
13- در پایان تقاضا دارم نسبت به حفاظت از حقوق هزاران طلبه ارجمندی که مجدانه در این درسها شرکت داشته اند عنایت لازم مبذول شود. والامر الیکم
