شیر مادر در تربیت اثر دارد !
فرزندان ما برایمان از ارزش فوق‌العاده‌ای برخوردارند و هر کاری برای آن‌ها انجام می‌دهیم تا به بهترین نحو تربیت شوند و بهترین زندگی را داشته باشند.
اما به نظر می‌آید که یک عامل بسیار مهم در نگاه برخی از والدین مظلوم شناخته شده و آن طور که باید نسبت به آن توجه ویژه نمی‌شود وآن اهمیت دادن به شیر مادر در ایامی که باید آن را مورد توجه قرار داد می باشد .
تأثیر شیر در پرورش کودک
اسلام نوع شیر را در کیفیت پرورش کودک مؤثر می‌داند. از این رو توصیه می‌کند که در موقع انتخاب همسر که مادر آینده فرزندتان خواهد بود، زن عاقل و زیبا و خوش اخلاق و سالم و نیرومند را انتخاب کنید تا فرزندانی زیبا و نیرومند و هوشمند و خوش اخلاق داشته باشید. و ثانیاً تأکید می‌کند که تا حد امکان کودک از شیر مادر تغذیه شود و ثالثاً می‌گوید اگر ناچار شدید برای فرزندتان دایه بگیرید دقت کنید عاقل و زیبا و خوش اخلاق و سالم باشد، چون شیر به هر حال، در کیفیت پرورش کودک تأثیر دارد.
آثار تغذیه پیش از بارداری
علاوه بر آثار تغذیه بعد از تولد می‌توان به تأثیرات آن در دوران بارداری و حتی پیش از بارداری نیز اشاره نمود. نه تنها باید به تغذیه کودک دقت نمود بلکه نوع تغذیه پدر و مادر نیز در این امر دخیل است.
چنانچه زمان ارتباط پدر و مادر و تولید مثل نیز می‌تواند در چگونگی احوال فرزند به وجود آمده تأثیر گذار باشد.
از این رو اسلام تأکید دارد که هنگام شیر دادن به نوزاد، مادر با آرامش و به دور از اضطراب و استرس و در شرایط مناسب قرار گیرد. امروزه ثابت شده که هورمون‌های حاصل از استرس در بدن مادر می‌تواند بر محتوای شیر مادر تأثیر گذار باشد.
اهمیت شیر مادر
تغذیه کودک در تربیت او نقش بنیادین دارد چون بنیاد یک بنا که اگر سست و کج و ضعیف باشد بقاء و دوام و استحکام آن خدشه دار میگردد.
پس از اجرای وظایف سنگین دوران بارداری، اینک فرزندی پاک و نوزادی شایسته پا به عرصه وجود نهاده و وظیفه مادر را سنگین‌تر و تعهد تربیتی و اخلاقی و حقوقی مادر را بیشتر و بزرگ‌تر کرده است. تمام وظایف دوران بارداری به اضافه صیانت نفس از هواها و هوس‌ها و بهداشت جسمی و روحی کودک و ده‌ها مسئولیت‌های تربیتی دیگر پس از زایمان بر دوش مادر سنگینی می‌کند.
تأثیر شیر بر جسم و روان کودک
تأثیرپذیری شیر بر جسم و روح کودک، چیزی است که همه دانشمندان به آن اعتراف دارند، به ویژه انبیاء و اولیاء گرامی خدا بر آن اعتماد کرده‌اند و علوم روز و دانش پیشرفته بشر آن را تائید نموده‌اند.
موارد مهم در هنگام شیر دادن به نوزاد
بنابراین بهتر است که در هنگام شیر دادن، موارد زیر رعایت شود:
حضرت علی علیهالسلام فرمود: «دقت کنید که چه کسی فرزندان شما را شیر میدهد زیرا کودک با همین وضع پرورش می یابد.» 1
1- مادر رو به قبله باشد.
2- در مکان غصبی نباشد.
3- با طهارت و وضو باشد تا فرزند سعادتمند دنیا و آخرت قرار گیرد. 2
شیخ مرتضی انصاری دزفولی، صاحب کتابهای «رسائل» و «مکاسب» که جزء درسهای حوزههای علمیه می باشند، از علما و مراجع برجسته ی شیعه بود و مادرش دانشمند و اهل زهد و تقوی بود. روزی به مادرش گفتند: فرزندت به درجه ی عالی از علم و تقوی رسیده است. مادرش در پاسخ گفت: من در انتظار آن بودم که فرزندم ترقّی بیشتری داشته باشد زیرا من به او شیر ندادم مگر آنکه با وضو بودم و حتی در شبهای سرد زمستان، بدون وضو او را شیر ندادم.
4- زبانش مدام در حال ذکر و تلاوت قرآن و دعا باشد و از سخن چینی و غیبت به طور جدّی پرهیز و دوری کند.
5- شیر مادر باید از راه پاک و حلال باشد و هر لقمه ای را نخورد.
درسی از زندگی یک حیوان !
اگر به زندگی اسب دقت کنیم، نکات ارزشمندی را از این حیوان نجیب درس خواهیم گرفت. او حیوان باهوشی است. این حیوان هنگامی که در حالت گرسنگی در چراگاه رها می شود یا علوفه های سبز و تازه جلوی او گذاشته می شود، اول آن‌ها را بو می کند، اگر سالم، بی ضرر و بی خطر بود و دارای سمّ نبود آن‌ها را می خورد و گر نه هرگز فریب ظاهر غذا را نمی خورد و این عمل برای هر لقمه ای تکرار می شود.
پدرها مراقب باشند خیانت در امانت نکنند !
لذا رسالت پدران در این زمینه سنگین است و زن و فرزند امانت الهی هستند که باید به سلامت روحی و معنوی آنان توجه جدّی شود و پدران دقت کنند که در قیامت، از کسانی نباشند که به عنوان خیانت در امانت معرفی شده و در عذاب الهی گرفتار آیند.
پدران باید در کسب حلال دقت کنند و از مال حرام یا مخلوط به حرام پرهیز کنند و برای پاک نمودن اموالشان، یک روز را به عنوان «سال خمسی» تعیین نمایند.
مادران هرگز به شوهران خود اجازه ندهند که لقمه ی حرام وارد زندگیشان شود زیرا لقمه ی حرام، سبب انحراف انسان از مسیر رسیدن به خداوند میگردد.
از همین رو، حضرت امام حسین علیهالسلام در کربلا فرمود: «زینب جان! علت اینکه دشمنان حرف هایم را نمی پذیرند آن است که شکم هایشان پر از حرام شده است.»
از این کلام نورانی معلوم می شود که خوردن حرام، انسان را تا سر حدّ کشتن اولیاء الله پیش می برد. بنابراین مواظب لقمه های خود و فرزندان خود باشیم.
امام باقر علیه السلام فرمود : برای شیر دادن فرزندتان از زنان پاکیزه (با دائم الوضو) استفاده کنید، زیرا شیر سرایت دهنده ویژگی‌های اخلاقی است .2
قرآن کریم نیز سفارش نموده : «ای کسانی که ایمان آوردهاید از رزق و روزی پاک و حلال بخورید.»(بقره، 168 )
اگر لقمه، حلال و پاکیزه باشد، ثمره و نتیجه اش لطافت قلب و تقویت آثار روحانی، معنوی و الهی است ولی اگر لقمه ی انسان از حرام شد، نتیجه و ثمره اش قساوت قلب و میل و گرایش به دنیا، شهوات، امور پست و شیطانی و محرومیت از معنویات و سعادت اخروی خواهد بود.
پی نوشت ها :
1- وسائل الشیعه، ج 15
2- مستدرک الوسائل ،ج15
3- وسائل الشیعه، ج 16
فرآوری :زهرا اجلال
بخش خانواده ایرانی
منابع :
پور ابراهیم/کتاب فرزند صالح
سایت اندیشه مطهر
سایت حوزه
