خازن
در سال ١٧٤٦ پروفسور موشنبرك از دانشگاه هلند نامهای به دانشمند فرانسوی به نام رئومور نوشت. در این نامه صحبت از آزمایش جدید و خطرناكی در الكترواستاتیك بود. مدت كوتاهی بعد، نامهای مشابه از طرف آلامان، عضو هیئت علمی دانشگاه لیدن به آبه نوله نوشته شد “... آزمایش جدیدی در این جا انجام دادهایم كه بسیار جالب است..... شوكی عظیم بر شما وارد میشود، كه نه تنها دستها بلكه تمام بدن شما را فرا میگیرد، چیزی شبیه ضربه صاعقه، نخستین بار كه آن را احساس كردم، چنان اثری بر من گذاشت كه برای چند لحظه نمیتوانستم نفس بكشم....
این دستگاه جالب كه میتوانست چنین شوكی به وجود آورد، چه بود؟
درست است! خازن.
این وسیله از یك بطری شیشه ای كه سطح داخل و خارج آن با ورق فلزی پوشیده شده، ساخته شده است. این ابزار در هنگام مطالعه اثر بار الكتریكی بر انسان و حیوان كشف شد ( زمانی كه ذخیره سازی بار در ظرف آب مورد بررسی قرار میگرفت ). برای تحقیق این موضوع، آزمایشگر، بطری شیشهای آب را در یك دست می گرفت و سپس توسط یك سیم، بار الكتریكی را به آب داخل ظرف منتقل میكرد (مطابق شكل زیر)، در این حالت اگر آزمایشگر با دست دیگر سیم را لمس می كرد، شوك شدیدی به بدن وی وارد میشد.
بعدها فرانكلین به این نكته پی برد كه با وسایل دیگری هم می توان به همین نتایج رسید، وی دو طرف پنجره شیشه ای را با ورق فلزی پوشاند و نتیجه مشابهای به دست آورد.
او در نظر داشت با یك سری از این وسایل ذخیره سازی بار، شوكی به یك بوقلمون وارد كرده و آن را بكشد! اما او نوشت: ”من سعی كردم بوقلمونی را بكشم ولی تقریباً موفق شدم غازی را بكشم !“
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: مریم فروزان کیا