"وودی آلن"، بهترین کارگردان کمدی تاریخ سینما وودی آلن، فیلمساز نامدار آمریکایی عنوان بهترین کارگردان تاریخ سینما در عرصه فیلم های کمدی را کسب کرد.
نشریه سینمایی اسکرین در گزارشی فهرست بهترین کارگردانان تاریخ سینما در ژانر آثار کمدی را منتشر کرد که ووی آلن در رتبه اول دیده می شود. در رتبه دوم این فهرست، جوئل کوئن، کارگردان سرشناس آمریکایی حضور دارد که به لطف همکاری با برادرش "اتان" افتخارات سینمایی متعددی کسب کرده است. وی با سه جایزه پیشتاز فیلمسازانی است که تاکنون جایزه بهترین کارگردان جشنواره کن را کسب کرده اند.
این کارگردان سرشناس در سال 1991 با فیلم "بارتون فینک"، در سال 1996با فیلم "فارگو" و در سال 2001 با فیلم "مردی که آنجا نبود" سه بار این عنوان را به دست آورده که این رکورد تاکنون شکسته نشده است. وودی آلن که در این فهرست در رتبه اول ایستاده است، بازیگر، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و کمدین 74 ساله آمریکایی است که از بزرگ‌ترین فیلم‌سازان معاصر سینمای جهان به‌شمار می‌رود. سرعت بالا در تولید فیلم یکی از ویژگی‌های بارز وودی آلن است که کارنامه سنگینی شامل آثار کمدی و فیلم‌های بلند را برای وی رقم زده است. وی که فیلم‌نامه آثارش را خودش می‌نویسد، از فلسفه، ادبیات و روانشناسی به‌عنوان پایه‌های اصلی ساخت فیلم‌هایش بهره گرفته است.
آلن بعد از پایان دوران دبیرستان به دانشگاه نیویورک رفت، اما هرگز نتوانست در رشته فیلم و ارتباطات موفق باشد و سرانجام از آنجا اخراج شد. در 19 سالگی شروع به نگارش سناریو برای مجموعه‌های تلویزیونی کرد و تبحرش دراین زمینه درآمد وی را از هفته‌ای 75 دلار به هفته‌ای 1500 دلار رساند.
بعد از سال‌ها نگارش فیلم‌نامه، آثار کمدی و مطالب انیمیشن برای مجلات، وودی آلن در سال 1965 اولین‌بار وارد دنیای سینما شد و فیلم‌نامه "تازه چه خبر، پیشی؟" را نوشت، اما به‌عنوان کارگردان در سال 1966 بود که فیلم "چه خبر، سوزان ببری" را ساخت و یک سال بعد در فیلم "کازینو رویال" از سری فیلم‌های جاسوسی "جیمز باند" ایفای نقش داشت. فیلم‌های "پول رو بردار و دررو"(1969)، "موزها"(1971)، "عشق و مرگ"(1975) و "خوابیده"(1973) از دیگر تجربیات فیلم‌سازی وودی آلن در سال‌های اولیه کارگردانی بودند که بیشتر آنها مضامین کمدی داشتند.
سرعت بالا در تولید فیلم یکی از ویژگی‌های بارز وودی آلن است که کارنامه سنگینی شامل آثار کمدی و فیلم‌های بلند را برای وی رقم زده است. وی که فیلم‌نامه آثارش را خودش می‌نویسد، از فلسفه، ادبیات و روانشناسی به‌عنوان پایه‌های اصلی ساخت فیلم‌هایش بهره گرفته است.
البته در این سال‌ها وی بازیگری را رها نکرد و در آثاری چون "دوباره بزن‌اش سام" در سال 1972 و "جبهه" در سال 1976 نقش‌آفرینی داشت. نقطه اوج شهرت و موفقیت وودی آلن در سال 1977 با فیلم "آنی هال" رقم خورد؛ فیلمی که جایزه اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را برای وی به‌همراه آورد و دایانا کیتون را نیز به اسکار بهترین بازیگر زن رساند. این فیلم که پایه‌گذار استاندارد جدیدی برای آثار کمدی رمانتیک مدرن محسوب می‌شود، ازسوی انجمن فیلم آمریکا در رتبه چهارم بهترین آثار کمدی و در رتبه 35 بهترین فیلم‌های تاریخ سینما قرار گرفته است.
وودی آلن دو سال بعد فیلم "منهتن" را ساخت که نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه شد. این فیلم سیاه و سفید به‌نوعی ابراز احترام او به زادگاهش نیویورک است و هم‌چون دیگر آثار آلن، فرهیختگان طبقه ثروتمند جامعه شخصیت‌های اصلی آن را تشکیل می‌دهند. البته نباید فراموش کرد که این کارگردان آمریکایی در فاصله میان ساخت فیلم‌های "منهتن" و "آنی هال"، فیلم "صحنه‌های داخلی" را در سال 1978 ساخت که برای آن باردیگر نامزد اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه شد.
عملکرد بی‌نظیر در جوایز اسکار
او در مجموع 14بار نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه و هفت‌بار نامزد بهترین کارگردانی شد که در این میان فقط دوبار در بخش بهترین فیلم‌نامه و یک‌بار در بخش بهترین کارگردانی موفق به کسب اسکار شد. با آغاز دهه 80، فیلم‌های وودی آلن، حتی آثار کمدی او، رنگ و بوی فلسفی گرفتند و آثاری چون "سپتامبر" و "خاطرات اکلیلی" به شدت تحت تاثیر آثار کارگردانان اروپایی چون اینگمار برگمن و فدریکو فلینی قرار گرفتند. در اواسط این دهه، آلن المان‌های کمدی و تراژیک را با یکدیگر درآمیخت و در فیلم‌هایی چون "هانا و خواهرانش"(1985) و "جرم‌ها و بزهکاری‌ها"(1989) دو داستان متفاوت در انتهای فیلم به یکدیگر مرتبط می‌شوند. وی با فیلم "هانا و خواهرانش" موفق به کسب اسکار بهترین فیلم‌نامه شد هرچند در کسب اسکار بهترین کارگردانی ناکام ماند. وودی آلن با ساخت سه فیلم "دنی رز برادوی"(1984)، گرز بنفش قاهره"(1985) و "روزگار رادیو"(1987) به اهمیت صنعت تجاری سینما و رادیو پرداخت.
فیلم "رز بنفش قاهره" از نگاه مجله تایم یکی از 100 فیلم برتر تاریخ سینما است که خود وودی آلن نیز آن را به‌همراه "خاطرات اکلیلی" و "امتیاز نهایی" یکی از سه فیلم محبوب‌اش می‌داند. پس از فیلم "سایه‌ها و مه" که احترام به اکسپرسیونیست‌های آلمانی بود، آلن در سال 1992فیلم تحسین‌برانگیز "شوهران و زنان" را ساخت که بار دیگر نامزد اسکار فیلم‌نامه و کارگردانی شد. از دیگر فیلم‌های او در سال‌های پایانی دهه 90 می‌توان از "گلوله‌ها برفراز برادوی" (نامزد اسکار بهترین کارگردانی)، "آفرودیت توانمند" (نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه)،"شالوده‌شکنی هری" (نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه) و "همه می‌گویند دوستت دارم" اشاره کرد. پس از فیلم "نفرین عقرب یشمی" که پرهزینه‌ترین فیلم کارنامه سینمایی وودی آلن بود که با هزینه 33 میلیون دلاری در سال 2001 ساخته شد، یکی از تحسین‌برانگیز‌ترین فیلم‌های این کارگردان آمریکایی در دهه گذشته، یعنی "امتیاز نهایی" مورد استقبال فراوان منتقدین قرار گرفت.
این فیلم که مجموع فروش جهانی 85 میلیون دلار را کسب کرد، وی را تا آستانه کسب اسکار بهترین فیلم‌نامه و دو جایزه گلدن گلوب پیش برد. پس از ساخت فیلم‌هایی چون "خبر داغ"، "خانه" و "رویای کاساندرا"، در سال 2008 ووی آلن فیلم "ویکی کریستینا بارسلونا" را با حضور بازیگران سرشناسی چون خاویر باردم، پنه‌لوپه کروز و اسکارلت جانسون ساخت که پنه‌لوپه کروز با این فیلم توانست جایزه اسکار را به‌دست آورد. وی دو سال پیش فیلم "غریبه قدبلندی سیاهی را خواهی دید" را در لندن ساخت که آنتونیو باندراس، جاش برولین، آنتونی هاپکینز و نائومی واتس در آن بازی کردند. آخرین ساخته او "نیمه شب در پاریس" بود که آغازگر شصت و چهارمین جشنواره فیلم کن بود.
وودی آلن طی سه دهه فیلم‌سازی افتخارات و جوایز سینمایی متعددی کسب کرده است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
* دو جایزه بهترین کارگردانی و شش جایزه بهترین فیلم‌نامه از جوایز بافتا انگلیس
* خرس نقره‌ای جشنواره برلین در سال 1975
* جایزه فیپرشی جشنواره کن در سال 1985 برای "رز بنفش قاهرهگ
* دو جایزه بهترین فیلم خارجی از جوایز سزار فرانسه برای "منهتن" و "رز بنفش قاهره"
* جایزه بهترین فیلم‌نامه از گلدن گلوب برای "رز بنفش قاهره" در سال 1986
* جایزه بهترین فیلم اروپایی از جوایز گویا اسپانیا در سال 2006 برای "امتیاز نهایی"
* شیر طلای افتخاری جشنواره ونیز در سال 1995
* جایزه یک عمر دستاورد سینمایی از جشنواره سن‌سباستین در سال 2004
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع:همشهری
