رفیق فابریک خدا (1)

همه ما خدا را دوست داریم و او را محبوب خود می دانیم. اما چه می دانیم که او چقدر ما را دوست دارد و ما را در کدام یک از حلقه های دوستدارانش قرار داده است؟ در میان این همه عاشق و علاقمند به او معلوم نیست که جای ما کجا است و فاصله ما با او چقدر است؟

با این وجود می دانیم که کسانی هستند که در حلقه اول رفاقت با خدا قرار دارند و رفیق درجه اول اویند. بی شک اگر بفهمیم که اینان چه کرده اند که به چنین مقامی دست یافته اند، خواهیم توانست رمز نزدیک شدن به محبوب را بیابیم و فاصله خود را نسبت به او کمتر و کمتر کنیم.

اگر رمز و راز پیشرفت رفقای درجه اول خدا را بفهمیم و آن رموز را در روان و عمل خود پیاده سازیم، حلقه های رفاقت با خدا را یکی پس از دیگری در خواهیم نوردید و محبوبتر از گذشته خواهیم شد. هر حلقه ای دری دارد و هر دری کلیدی را می طلبد. درهای بسته ای که میان ما و محبوبمان را فاصله انداخته با کلیدهایی گشوده می شود که در دست عاشقان حقیقی خدا است. آنان که این درهای بسته را یکی پس از دیگری گشوده اند و خود را در حلقه اول رفاقت با خدا یافته اند بهتر می دانند که این درها با چه کلیدی گشوده می شود و با چه ابزاری فتح می گردد. بنابراین اگر به دنبال نزدیک شدن به محبوبترین محبوب عالمیم باید به جستجوی این کلیدها باشیم و نمونه ای از آن را برای خود بسازیم.

اما رفقای درجه اول خدا یعنی آنان که در حلقه اول عشق به خدا قرار گرفته اند، چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند؟

باید گفت که در میان رفقای حلقه اول خدا، یکی هست که خود حضرت پروردگار او را رفیق و خلیل خود نامیده است. پس بیایید به زندگی او سری بزنیم و رمز و راز موفقیتش را بیابیم.

پیامبری که «نشان رفاقت» گرفت

پیامبران خدا نزدیک ترین انسان ها به حضرت پروردگارند و رابطه ای پرمحبت با او دارند. اما در میان همه پیامبران خدا تنها یکی از آنها «نشان ویژه رفاقت» را از آن خود کرده است و «مدال خلیل اللهی» را به گردن آویخته است. در آیه 125 سوره مبارکه نساء می خوانیم:

« ... وَ اتَّخَذَ اللَّهُ إِبْراهیمَ خَلیلاً»؛ و خداوند، ابراهیم را به دوستى (ویژه) خود برگزید.

همه می دانند که هیچ کس در دستگاه عدل الهی بی دلیل به مقامی نایل نمی شود و نمی تواند بدون حساب و کتاب به جایگاهی ویژه دست یابد. مسلما خداوند بر اساس لیاقت ها و امتیازات هر کس، مقامی متناسب به او عنایت می کند و هیچ کس را افزون بر آنچه که هست، برنمی شمرد. چرا که او نه عاشق چشم و ابروی کسی است و نه سایه کسی را با تیر می زند. آری، خشم و محبت او با ملاک های حقیقی است و مقام های عنایت شده از سوی او نیز بر اساس لیاقت ها و امتیازات واقعی است.

حضرت ابراهیم علیه السلام نیز که به مقام خلیل اللهی خداوند رسیده، مسلما دارای امتیازاتی ویژه بوده است. این «امتیازات ویژه» همان «رموز موفقیت» او در دستیابی به این مقام والا است که می تواند کلیدهای عشق ورزی به خداوند را در اختیار ما قرار دهد و فاصله ما تا به محبوب را کوتاه نماید و حرکت ما را به سوی او شتابی فزاینده بخشد.

اما امتیازات حضرت ابراهیم علیه السلام چه بوده که او را به این مقام پرارزش رسانده است؟

چرا ابراهیم علیه السلام، «خلیل خدا» شد؟

قرآن، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم امتیازات فراوانی را برای حضرت ابراهیم مطرح کرده است. ارزشمندی شخصیت این پیامبر بزرگ خدا تا بدانجا است که خداوند او را الگو و اسوه ای شایسته برای همگان برمی شمرد. (سوره ممتحنه، آیه 4)

اما از روایات اهل بیت علیهم السلام برمی آید که در میان همه این امتیازات، تنها برخی از آنها علت دستیابی او به مقام خلیل اللهی است که به امید خدا پس از اشاره اجمالی به این امتیازات در موقعیتی دیگر به تفصیل در مورد هر یک سخن خواهیم گفت.

از روایات اهل بیت علیهم السلام برمی آید که دلیل دستیابی حضرت ابراهیم علیه السلام به مقام رفاقت و دوستی با خدا این بود که او:

1ـ بسیار مهمان نواز بود

جابر بن عبدالله انصاری می گوید: از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله شنیدم که می فرمود: خداوند، ابراهیم را به دوستی (خود) برنگزید مگر براى آنكه (دیگران را) اطعام مى كرد و شب هنگام كه مردم خواب بودند، نماز مى گزارد. (علل الشرائع، ج 1، ص 35)

2ـ دست رد به سینه کسی نمی زد

امام باقر علیه السلام می فرماید: خداوند، ابراهیم علیه السلام را خلیل (خود) قرار داد، چون دست رد به سینه هیچ درخواست کننده ای نمی زد. (علل الشرائع، ج 1، ص 34)

3ـ جز خدا از کسی چیزی نمی خواست

امام صادق علیه السّلام می فرماید: زمانى كه حضرت ابراهیم علیه السّلام را در آتش انداختند، جبرئیل او را در فضا در حالى كه به زمین مى آمد ملاقات كرد و به او گفت: اى ابراهیم، آیا حاجتى دارى؟ حضرت پاسخ داد: از تو، (هیچگاه) حاجتى نخواهم خواست. (علل الشرائع، ج 1، ص 36)

امام باقر علیه السلام می فرماید: خداوند، ابراهیم علیه السلام را خلیل (خود) قرار داد، چون از هیچ كس جز خداوند چیزى نمی خواست. (علل الشرائع، ج 1، ص 34)

4ـ اهل نماز شب و شب زنده داری بود

جابر بن عبدالله انصاری می گوید: از پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله شنیدم که می فرمود: خداوند، ابراهیم را به دوستی (خود) برنگزید مگر براى آنكه (دیگران را) اطعام مى كرد و شب هنگام كه مردم خواب بودند، نماز مى گزارد. (علل الشرائع، ج 1، ص 35)

5ـ بسیار سجده می کرد

یکی از یاران امام صادق علیه السلام از ایشان پرسید: چرا خداوند، حضرت ابراهیم علیه السّلام را خلیل و دوست خود برگزید؟ حضرت فرمودند: زیرا وى بسیار سجده مى‏كرد. (علل الشرائع، ج 1، ص 34)

ادامه دارد .....

در قسمت های بعد به هر یک از این ویژگی ها به تفصیل خواهیم پرداخت.