ایمان و تجدد

از میان موضوعاتی که ذیل فلسفه دین می‌گنجند، تجربه دینی از اقبال بیشتری در فضای فکری فلسفی و دینی ایران برخوردار بوده است با این حال شاید جای اثری نسبتا جامع درباره این موضوع در زبان فارسی خالی بوده است.

«درباره تجربه دینی»

نویسندگان: گزیده مایکل پترسون و دیگران

مترجم: مالک حسینی

انتشارات هرمس

قیمت: 2800 تومان

تعداد صفحات: 128 صفحه

از میان موضوعاتی که ذیل فلسفه دین می‌گنجند، تجربه دینی از اقبال بیشتری در فضای فکری فلسفی و دینی ایران برخوردار بوده است با این حال شاید جای اثری نسبتا جامع درباره این موضوع در زبان فارسی خالی بوده است؛ اثری که در کنار گزارش‌هایی از احوال کسانی که تجربه دینی به آنها دست داده است، به ماهیت این تجربه بپردازند، نظریه‌های اصلی در این باره را مطرح کنند و از نقد این نظریه‌ها نیز غافل نباشند. این کتاب علاوه بر مقدمه‌ای کوتاه، مشتمل بر 5 قسمت است که در ابتدای هر قسمت خلاصه‌ای بسیار کلی و در عین‌حال روشنگر از آن قسمت آمده است.

به تشخیص مترجم این کتاب؛ مالک حسینی، نمونه‌هایی از گزارش تجربه‌های دینی در عالم اسلام ضمیمه کتاب حاضر شده است و به این نحو نسبت موضوع تجربه دینی با سنت اسلامی و تناسب طرح این موضوع در مباحث فلسفی و دینی اسلامی روشن‌تر شده است.

کتاب درباره تجربه دینی، منهای افزوده مترجم به آن، ترجمه بخش اول از مجموعه‌ای بسیار سودمند و جامع در فلسفه دین است که انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر کرده است. این مجموعه مشتمل بر 62 مقاله است که در 13 بخش تدوین شده‌اند و هر بخش به موضوعی از موضوعات فلسفه دین اختصاص یافته است. این مجموعه در واقع مستند کتاب دیگری است تالیف گردآورندگان همین مجموعه که در زبان فارسی با عنوان وحی و اعتقاد دینی منتشر شده است.

تجربه‌های دینی، تجربه دینی؛ اصل و منشاء دین تجربه دینی؛ ادراک خدا، تجربه‌های دینی؛ گزارش‌های تفسیری و نقد تجربه دینی عناوین بخش‌های اصلی این کتاب است. همچنین در بخش پیوست مترجم، مطالبی با این عناوین موجود است؛ فضیل عیاض، بایزید بسطامی، عین القضات همدانی، روزبهان بقلی شیرازی، محیی الدین ابن عربی، علاء الدوله سمنانی و شمس الدین محمد لاهیجی.

«محبت در قرآن و حدیث و تجلی آن در سیره نبوی و اقوال و احوال عارفان»

نویسنده: دکتر علی رافعی

انتشارات ادیان

قیمت:68000 ریال

تعداد صفحات: 463 صفحه

دکتر علی رافعی، مدرس دانشگاه ادیان و نویسنده کتاب، درباره ی اثرش اظهار کرد: در دنیایی که اسلام را دین خشونت معرفی می‌کنند، تصمیم به نوشتن کتابی گرفتم که نشان دهد اسلام بر مبنای محبت شکل گرفته است.

وی افزود: بررسی مفهوم محبت را ابتدا از قرآن و احادیث آغاز کردم، البته احادیث بسیاری با این مضمون وجود دارند که به ناچار فشرده‌ای از آنها را بیان کردم.

رافعی یادآور شد: زندگی پیامبر(ص) و همچنین رفتار ایشان در جنگ‌ها مصداق دیگری برای بررسی موضوع محبت در اسلام است. آن دسته از افرادی که دین اسلام را خشن می‌پندارند، به هشتاد و چهار جنگ پیامبراکرم(ص) در طول بیست و سه سال پیامبری‌شان استناد می‌کنند، در حالی که رأفت نبوی در تمامی این جنگ‌ها جریان داشت.

وی افزود: قوانین خشن اسلام در حدود و دیات نظیر رجم زناکار و قطع دست دزد نیز دستمایه دیگری برای این عده از افراد قرار می‌گیرند. من در کتاب تبیین کردم که چنین حدود و مجازاتی به آسانی قابل اجرا نیستند، چرا که اثبات زنا به سادگی امکان‌پذیر نیست. مجازات قطع دست دزد نیز نیاز به ملزومات و زمینه‌های متعددی دارد که اجرای آن را بسیار محدود می‌کند.

رافعی محبت را موضوع مورد توجه عرفا برشمرد و گفت: به همین دلیل بخشی از این کتاب نیز به بررسی محبت را در حوال و اقوال آنان اختصاص دارد. در این بررسی به فرقه‌های عرفانی اهل سنت نظیر شافعی، مالکی و حنفی نیز توجه شده است. تمامی این فرق خود را منسوب به امیرالمومنین(ع) می‌دانند.

وی در پایان یادآور شد: محبت، مفهومی عرفانی است و در قرآن و حدیث نیر باید در قالب عرفان بررسی شوند، همان‌گونه که آیات فقهی قرآن نیز باید بر بستر حقوق بررسی شوند.

«ایمان و تجدد»

مترجم و مولف: مرضیه سلیمانی

انتشارات علم

تعداد صفحات: 760 صفحه

مرضیه سلیمانی، مترجم و مولف این اثر، با اشاره به ترجمه و تالیف چهل و پنج مقاله در این کتاب گفت: سیدحسن نصر، هیوستون اسمیت، محمد ارکون، نینیان اسمارت، وولفگانگ اشمیت، ویلیام چیتیک، گرشوم شولم، دیوید امانوئل سینگ، اوا اورثمان و کوجیرو ناکامورا، از جمله نویسندگان این مقالات‌اند.

به گفته وی، این اثر هشت فصل را دربر می‌گیرد که هریک به طور متناوب شش تا هشت مقاله را شامل می‌شوند. مطالعات دینی، عرفان و تصوف، حکمت، هنر دینی، پیام‌آوران معنا، علم و دین، معنویت و مسایل عصر مدرن عناوین برخی از این فصل‌هایند.

وی سنت‌گرایی را رویکرد غالب در مقالات تالیفی و ترجمه‌ای کتابش دانست و گفت: نویسندگان هر یک از مقالات، نمایندگان سنت‌گرایی در دین و آیین خود به شمار می‌آیند. یک فصل از این اثر به سنت، سنت‌گرایی و سنت‌گرایان می‌پردازد.

سلیمانی خود را یکی از علاقه‌مندان به سنت‌گرایی معرفی کرد و گفت: می‌توانم ادعا کنم که تا حدودی پایبند این مکتبم و به همین دلیل است که تالیفات ترجمه‌هایم به این موضوع معطوف شده‌اند.

وی سنت‌گرایی را اندیشه‌ای ریشه‌دار برشمرد که از ابتدای تاریخ بشریت جریان داشته است و گفت: برخی از مقالات تالیفی کتاب به غزالی، ابن‌سینا، تفسیر اسلامی و موسیقی مذهبی از دریچه سنت‌گرایی اختصاص دارند.

سلیمانی یادآور شد: سنت‌گرایان به وحدت جوهری ادیان معتقدند و بر این باورند که ذات وجود آنها یکی است. سنت‌گرایی واکنشی به چالش‌های معنوی عصر جدید نیست، اما به دلیل همین چالش‌ها، ‌در عصر جدید نمود بیشتری یافت.

این نویسنده و مترجم ادامه داد: طرفداران سنت‌گرایی در این عصر از فراموش شدن باورهایشان به هراس افتادند و بنابراین بر فعالیت‌هایشان افزودند. آنان اصطلاحات و عقایدی نظیر مدرنیزم و پست‌مدرنیزم را قبول ندارند و به مشعلی در حکمت خالده معتقدند که باید آن را روشن نگاه داشت و نسل به نسل منتقل کرد.

بخش کتاب و کتابخوانی تبیان

منبع:جام‌جم، خبرگزاری کتاب ایران