تبیان، دستیار زندگی
صداقت و راستى بسیارى از مشكلات را در جامعه حل مى كند، راه وصول به مقصد را آسان مى سازد. از هزینه هاى كمر شكن بازرسى ها مى كاهد، حجم پرونده هاى حقوقى را به حداقل مى رساند و آرامش خاطر به مردم مى بخشد و نگرانى هایى را كه به خاطر احتمال دروغ گویى براى افراد
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا باید راست بگوییم؟

فهم کج از زهد راست


تا به حال به رفتار آدم های دروغگو دقت کرده ای؟ ... همیشه باید مراقب باشند که بافته های ذهنی شان از هم نپاشد و دستشان برای دیگران رو نشود ... و این حالت چقدر سخت است، مگر آدمی چقدر می تواند از خود واقعی اش به دور باشد و نقش بازی کند؟ ...


زندگى انسان را كار گروهى و دسته جمعى تشكیل مى دهد و بدون آن هیچ كار مهمى پیش نمى رود، ولى كار گروهى هنگامى امكان پذیر است كه افراد گروه نسبت به یكدیگر اطمینان كامل داشته باشند و اعتماد و اطمینان، در صورتى حاصل مى شود كه صداقت و امانت در میان آن ها حاكم باشد. آنچه صدق و راستى از خود به یادگار مى گذارد، جلب اطمینان و اعتماد در همكارى هاى دسته جمعى است.

امام علی علیه السلام فرموده است: «اَلصِّدْقُ صَلاحُ کُلِّ شَیْءٍ، اَلْکِذْبُ فَسادُ کُلِّ شَیْءٍ؛ راست گویى سبب اصلاح هر چیز و دروغ سبب فساد همه چیز مى شود».1 در حدیث دیگری فرموده است: «الكَذِّابُ والمَیِّتُ سَواءٌ فإنَّ فَضِیلَةَ الحَیِّ عَلَى المَیِّتِ الثِّقَةُ بِهِ، فَإذا لَمْ یُوثَقُ بَكلامِهِ فَقَد بَطَلَتْ حَیـاتُهُ؛ دروغ گو و مرده یكسان است؛ زیرا برترى انسان زنده بر مرده همان اعتماد به اوست. هنگامى كه به گفتار او اعتمادى نباشد، زنده بودن او بى اثر است».2

صداقت، آدمی را آبرودار می کند

صداقت و راستى به انسان آبرو و شخصیت مى دهد، در حالى كه دروغ مایه رسوایى و بى آبرویى است. انسان های صادق همیشه سربلند و آبرومند و انسان های دروغ گویان سر به زیر و بى آبرو هستند.

در حدیثى از امیرمؤمنان على علیه السلام می خوانیم: « عَلیْكَ بِالْصِّدقِ، فَمَنْ صَدَقَ فی اَقوالِهِ جَلَّ قَدْرُهُ؛ همیشه راست گویى را پیشه كن؛ زیرا آن كس كه در سخنان خود راست گو باشد، قدر و مقام او در جامعه بالا مى رود».3

صدق و راستى، به انسان شجاعت و شهامت مى بخشد، در حالى كه دروغ و خیانت همیشه انسان را در هاله اى از خوف و ترس فرو مى برد؛ مبادا خلاف گویى و خیانت او ظاهر گردد و تمام نقشه هاى او نقش بر آب شود.

راست گوى انسان را از بسیارى از گناهان نجات مى دهد؛ زیرا مى داند اگر خلافى كند و از او سؤال كنند، نمى تواند به گناه خویش اعتراف نماید، پس بهتر كه گرد گناه نگردد.

امام علی علیه السلام فرموده است: « اَلصِّدْقُ صَلاحُ کُلِّ شَیْءٍ، اَلْکِذْبُ فَسادُ کُلِّ شَیْءٍ؛ راست گویى سبب اصلاح هر چیز و دروغ سبب فساد همه چیز مى شود»

رابطه ی صداقت و حل مشکلات جامعه

صداقت

صداقت و راستى بسیارى از مشكلات را در جامعه حل مى كند، راه وصول به مقصد را آسان مى سازد. از هزینه هاى كمر شكن بازرسى ها مى كاهد، حجم پرونده هاى حقوقى را به حداقل مى رساند و آرامش خاطر به مردم مى بخشد و نگرانى هایى را كه به خاطر احتمال دروغ گویى براى افراد مختلف پیدا مى شود از میان بر مى دارد، و رشته هاى محبت و دوستى را در میان افراد محكم مى كند و به انسان شخصیت و ابهت مى بخشد.

امام علی علیه السلام در حدیثی فرمود: « یَكْتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلاثا:حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ، وَالْمَحَبَّةَ لَهُ، وَالْمَهابَةَ عَنْهُ؛ شخص راست گو به خاطر صداقتش سه چیز را به دست مى آورد: حسن اعتماد مردم، و جلب محبت و دوستى، و ابهت و شخصیت».4 انسان راست گو، به عهد و پیمان خود وفا می کند و در امانتی که به او سپرده شده، خیانت نمی کند؛ زیرا راستی در رفتار از راستی در گفتار جدا نیست. امام صادق علیه السلام مى فرماید: « إِنَّ اللّه  عَزَّوَجَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبیّا إِلاّ بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَأَداءِ الأَْمانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَالْفاجِرِ؛ خداى عزوجل هیچ پیامبرى را نفرستاد، مگر با راستگویى، و برگرداندن امانت به نیكوكار و یا بدكار».5

خواب پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله

می گویند جماعتی از یهودیان فدک به ریاست ابن صوریا نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمدند و از آن حضرت پرسیدند:خوابت چگونه است؟ما را از خواب پیامبر آخرالزمان خبر بده.

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:چشمانم می خوابد، اما دلم بیدار است.

گفتند: راست گفتی محمد! به ما بگو: آیا فرزند از مرد است یا زن؟

حضرت فرمود: استخوان و رگ و پی از مرد است،اما گوشت، خون،ناخن و مو از زن است.

گفتند : راست گفتی! سؤال دیگر اینکه، چرا فرزند یا به عموهایش شباهت کامل دارد و به دایی ها هیچ شباهتی نمی یابد و یا اینکه به دایی هایش شباهت پیدا می کند و به عموهایش هیچ شباهتی ندارد؟

حضرت فرمود: نطفه هرکدام که غلبه کند،فرزند به بستگان او شبیه خواهد شد.

گفتند: راست گفتی! سؤال دیگر: بگو خدایت کیست؟

پیامبر صلی الله علیه و آله سوره توحید را خواند.

ابن صوریا گفت: فقط یک صفت از اوصاف پیامبر آخرالزمان مانده که اگر راست بگویی، به تو ایمان می آورم. به ما بگو: کدام فرشته بر تو نازل می شود؟

حضرت فرمود:جبرئیل.

امام علی علیه السلام در حدیثی فرمود: « یَكْتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلاثا:حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ، وَالْمَحَبَّةَ لَهُ، وَالْمَهابَةَ عَنْهُ؛ شخص راست گو به خاطر صداقتش سه چیز را به دست مى آورد: حسن اعتماد مردم، و جلب محبت و دوستى، و ابهت و شخصیت»

یهودیان گفتند:جبرییل دشمن ماست. اوست که جنگ،سختی و کشت و کشتار را نازل می کند ، اما میکاییل فرشته ای است که آسایش و فراوانی را می آورد ، اگر آورنده وحی میکاییل می بود،به تو ایمان می آوردیم.

آنگاه این آیه نازل شد: « قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللّهِ مُصَدِّقاً لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ ؛ یهودیان به این بهانه به قرآن ایمان نمى آورند كه با جبرئیل كه آورنده وحى است دشمنند . اى پیامبر ، به آنان بگو : هر كس دشمن جبرئیل است ، نباید از كتاب الهى رویگردان شود ; چرا كه جبرئیل به اذن خدا این كتاب را بر قلب تو نازل كرده است ; كتابى كه حقانیت كتاب هاى آسمانى پیش از خود ، از جمله تورات را تأیید مى كند و براى كسانى كه به آن ایمان مى آورند مایه هدایت و بشارت است».6  7

راست گویی و صداقت رمز رسیدن به پیروزی های بزرگ است، همان صفت زیبایی که هر کس به آن مزین باشد، محبوب خداست. فکر می کنید ما هم محبوب خدا هستیم؟ ... .

پی نوشت ها:

1. غرر الحکم، ج6، ص 281.

2. غرر الحکم، ج6، ص 220، ح4376.

3. شرح غرر الحکم، ج4، ص 296.

4. غررالحكم، ج 6، ص 480، ح 11038.

5. اصول كافى، ج 2، ص 104.

6. بقره : 97.

7. تفسیر تبیان،ج1،ص363،ذیل آیه 97 بقره.

زهرا رضائیان

بخش قرآن تبیان