تبیان، دستیار زندگی
خواجوی کرمانی در حالی هم اکنون در وطن خود غریب مانده است که تنها نشانه موجود از این شاعر شهیر در کرمان یک مجسمه فرسوده است
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خواجوی غریب با مجسمه ی خاک گرفته


خواجوی کرمانی در حالی هم اکنون در وطن خود غریب مانده است که تنها نشانه موجود از این شاعر شهیر در کرمان یک مجسمه فرسوده است و کتابفروشیهایی که خالی از دیوان شاعری هستند که به نخل بند شاعران ایران شهرت یافته است.


خواجوی غریب با مجسمه ی خاک گرفته

دیار کرمانیا از دیرباز سرزمین ادیبان و مردان بزرگی بوده است که در زمینه های مختلف از چهره های شاخص کشور بوده اند از جمله این افراد کمال الدین ابوالعطاء محمودبن علی بن محمود، معروف به خواجوی کرمانی است که یکی از معروفترین شعرای قرن هفتم است.

خواجو در قصیده سرایی، مثنوی و غزل طبعی توانا داشته به طوریکه گرایش حافظ به شیوه سخن پردازی خواجو و شباهت شیوه سخنش با او مشهور است.

خواجو از نامداران شعر و ادب و تاریخ دیار کریمان است که زندگی وی با اعجاز همراه بود.

او شبی در جوانی در خواب دید، فرشته ای چون بدر منیر بر بام خانه او ظاهر شد و فردای آن روز این خواب را برای پدرش تعریف کرد و خواجه وی را نزد معبر برد و معبر نیز گفت این فرزند در آینده به عنوان یکی از ستاره های آسمان شعر و ادب ایران در خواهد آمد.

و چنین شد که خواجو با سرودن اشعار نغز به جایگای رفیع در ادبیات فارسی دست یافت و تنها هزار و 50 غزل سرود که این غزلیات درنهایت مورد استفاده حضرت حافظ قرار گرفت به آنگونه که خود حافظ گفته است که در دیوانش به استقبال شعر خواجو رفته است.

خواجوی کرمانی تنها شاعر نبود بلکه نویسنده ای توانا، ریاضیدان، منجم و موسیقی دانی خبره بود کما اینکه در اشعار وی همه این مقوله ها به گونه ای ارزشمند خودنمایی می کند.

خواجو را به دلیل هنر نمایی هایش در عالم شعر "نخل بند شاعران" لقب داده اند و دیوان او دارای وجه های ممتاز است که شامل نغز و معما است و به علاوه قصیده های زیادی در مدح ائمه (ع) و بالاخص حضرت علی(ع) سرورده است و در غزلیاتش از سبک عراقی و سعدی پیروی کرده است.

اما این شاعر شهیر کرمانی و نخبه فرهنگ و ادب ایران امروز بیش از پیش در دیار خودش غریب مانده است و تنها نشان وجود وی در شهر محل تولدش نام یک میدان و مجسمه ای است که سالها پیش برمیانه این میدان نصب شد.

متاسفانه کمتر کرمانی هم اکنون دیوان این شاعر بزرگ را در خانه دارد و تاسف آورتر آنکه دیوان این شاعر برجسته کرمانی هم در کتاب فروشیهای کرمان کم یاب است.

بزرگداشت خواجه شیراز در شهر خواجوی کرمانی

متاسفانه کمتر کرمانی هم اکنون دیوان این شاعر بزرگ را در خانه دارد و تاسف آورتر آنکه دیوان این شاعر برجسته کرمانی هم در کتاب فروشیهای کرمان کم یاب است و به زحمت می توان دیوان این شاعر را در کتابخانه ها و کتابفروشی های زادگاهش یافت.

کمتر کسی حتی نام سایر آثارش را و یا اینکه شاعر چه قرنی بوده است را بخاطر دارد.

نکته قابل تامل اینکه پس از برگزاری کنگره بزرگ خواجوی کرمانی در سال 70 تاکنون هیچ گونه مراسمی برای این شعار بزرگ فرهنگ و ادب فارسی برگزار نشده است.

این درحالی است در ابتدای سال گذشته مسئولان فرهنگی کرمان از برگزاری کنگره بزرگ خواجوی کرمانی در کرمان خبر دادند که درنهایت در سال گذشته در نهایت تعجب مردم کرمان بزرگداشت حافظ شیرازی در تالارعماد کرمان برگزار شد.

خواجوی غریب با مجسمه ی خاک گرفته

کنگره ای که برگزار نشد

اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای سال گذشته از برگزاری کنگره بزرگداشت خواجوی کرمانی ادیب بزرگ کرمان خبر داد.

حتی جلسه ستاد بزرگداشت خواجو نیز در کرمان تشکیل شد و از برنامه ریزی جدی و دقیق در راستای فراهم شدن مقدمات این بزرگداشت سخن به میان آمد و اینکه مقدمات کار از همان جلسه شروع شده است.

در این جلسه حتی زمان تقریبی برگزاری این بزرگداشت نیز آذرماه یا دیماه سال گذشته تعیین شده بود اما این بزرگداشت برگزار نشد و هیچ کس هم حتی به یادش نماند که چرا این کنگره برگزار نشد و دلیل این امر چه بود.

وضعیت مقبره خواجو مناسب نیست

نکته دیگر در خصوص خواجوی کرمانی وضعیت نچندان مناسب مقبره این شاعر در شیراز است این درحالی است که در سال 88 به دلیل احتمال ریزش دیواره سنگی مشرف بر مقبره خواجوی کرمانی بازدید از این مقبره عملا یک ماه تعطیل شد.

همچنین راه اندازی یک چایخانه در نزدیکی مقبره خواجوی کرمانی وضعیت نچندان مناسبی به این مجموعه تاریخی داده بود که هم اکنون با اقدامات انجام شده وضعیت این مقبره تا حدودی بهبود یافته است.

اما آیا درحالیکه مقبره های سعدی و حافظ در شیراز از جایگاه مطلوبی برخوردارند وضعیت مقبره خواجوی کرمانی شایسته این ادیب است؟

فرهنگ کرمان خواجو را فراموش کرده است

رئیس سابق مرکز کرمانشناسی در خصوص بزرگداشت خواجوی کرمانی به خبرنگار مهر در کرمان گفت: در سال 70 تنها کنگره بزرگ خواجوی کرمانی برگزار شد که در آن زمان مقبره خواجوی کرمانی به صورت مشترک با موافقت استاندار وقت کرمان و فارس بازسازی شد.

آیا درحالیکه مقبره های سعدی و حافظ در شیراز از جایگاه مطلوبی برخوردارند وضعیت مقبره خواجوی کرمانی شایسته این ادیب است؟

محمد گلابزاده افزود: با اقداماتی که در آن زمان انجام شد مقبره خواجوی کرمانی از وضعیت اسفبار قبل خارج شد.

وی گفت: اقدامات خوبی در راستای انجام کنگره خواجو در آن زمان انجام شد و حتی قرار بود کتابخانه ای در کنار مقبره خواجوی کرمانی احداث شود که متاسفانه این طرح نا تمام باقی ماند.

تن خواجوی کرمانی به شیراز به تنگ افتاده است

گلاب زاده خاطرنشان کرد: وضعیت مقبره خواجوی کرمانی قبل از بازسازی بگونه ای بود که بعد بازدید هر کرمانی از مقبره وی و بازگشتش به کرمان معروف شده بود که می گفت: "تن خواجوی کرمانی به شیراز به تنگ افتاده است الله کبر" که نشان از وضعیت نامناسب مقبره خواجو در تنگ الله اکبر شیراز که محل دفن این شاعر است بود.

این کرمانشانس گفت: هم اکنون خلاء بزرگداشت و برگزاری مراسمهای ویژه خواجو شناسی در کرمان به شدت احساس می شود.

خواجوی غریب با مجسمه ی خاک گرفته
چاپ دیوان خواجو پس از 40 سال در کرمان

وی ادامه داد: در کنگره سال 70 خواجوی کرمانی پس از گذشت 40 سال دیوان خواجوی کرمانی چاپ شد و در اختیار مردم قرار گرفت.

وی همچنین از چاپ کتاب تحفه کرمان خبر داد و گفت: در این مجموعه اشعار خواجو به وسیله خطاطهای مشهور ایران در دو هزار نسخه به چاپ رسید که با قیمت دو هزار تومان در اختیار علاقمندان قرار می گرفت که هم اکنون این کتابها در کرمان یافت نمی شود و در شیراز هم با قیمت 20 هزار تومان در دسترس قرار دارد.

وی گفت: پس از بیست سال هم اکنون رکود و سایه سنگینی در خصوص فعالیتهای خواجو شناسی در کرمان وجود دارد و این وضعیت سزاوار فرهنگ کرمان نیست.

گلاب زاده خاطرنشان کرد: راه اندازی مرکز کرمانشناسی، مرمت باغ شاهزاده و معرفی فرهنگ و تمدن کرمان از مزایایی آن کنگره بود.

بخش ادبیات تبیان


منبع: خبرگزاری مهر